مذاکره مستقیم طالبان با دولت افغانستان، کلید اصلی صلح است

پنجمین دور مذاکرات امریکا با طالبان با موضوع صلح افغانستان از دو روز پیش در دوحه پایتخت قطر آغاز شد، روز گذشته نیز برگزار شد و امروز نیز ادامه دارد.  
با اینکه در سال‌های گذشته طالبان و آمریکا بارها پای میز مذاکره نشسته و بر سر مسئله صلح و آتش بس گفتگو کرده‌اند، اما از نظر کارشناسان و تحلیلگران مسائل سیاسی دور جدید مذاکرات میان دو طرف که از میزان سال جاری و در پی اعلام استراتیژی «دونالد ترامپ» برای جنوب آسیا و فشار آمریکا بر پاکستان آغاز شد، بسیار جدی تر از دورهای پیشین است.
نخستین نشست میان نمایندگان طالبان و نمایندگان آمریکا در تاریخ ۲۰ میزان  ۱۳۹۷ در دوحه قطر انجام شد. دومین نشست نیز در تاریخ ۲۵ عقرب ۱۳۹۷ باز هم در دوحه صورت گرفت. سومین نیز نشست که در تاریخ ۲۶ قوس  ۱۳۹۷ برگزار شد، در «ابوظبی» پایتخت «امارات متحده عربی» قرار داشت. نشست چهارم طالبان و آمریکا نیز در تاریخ ۲۹ جدی ۱۳۹۷ در دوحه برگزار گردید و شش روز به طول انجامید. در این چهار نشست، «زلمی خلیل زاد» نماینده ویژه وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در امور صلح افغانستان مسئولیت هیئت آمریکایی و «شیرمحمد عباس استانکزی» رئیس پیشین دفتر سیاسی گروه طالبان در دوحه قطر رهبری هیئت طالبان را به عهده داشت.
نشست پنجم اما در زمینه هایی متفاوت با نشست‌های پیشین برگزار می‌شود و تغییراتی در آن روی داده است. اول اینکه در این نشست «ملا عبدالغنی برادر» معاون سیاسی گروه طالبان و رئیس دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر – که به تازگی از زندان پاکستان رها شده و به این سمت منسوب گشته است – حضور دارد. گفته می‌شود که «ملا برادر» نسبت به سایر رهبران طالبان تمایل بیشتری برای صلح دارد و آزادی او توسط مقامات پاکستان به دلیل فشارهای حکومت آمریکا انجام گرفته است. قاعدتا حضور وی که از برجسته‌ترین مقامات طالبان و شخص شماره دو این گروه محسوب می‌شود، در این دور از مذاکرات می‌تواند مسیر گفتگوهای صلح را هموار کند.
دومین تغییر اما در مناسبات میان ایالات متحده آمریکا و افغانستان روی داده است. چهار نشست پیشین میان آمریکا و طالبان به این دلیل که نمایندگان حکومت افغانستان در آن حضور نداشتند و اخبار ضد و نقیضی مبنی بر معامله میان گروه طالبان و کشور آمریکا بر سر دست آوردهای 17 ساله مردم افغانستان، از آن منتشر می‌شد، موجب بروز نگرانی‌هایی در میان مقامات حکومت و همچنین شخص رئیس جمهور شده بود. برهمین اساس در نشستی که اخیرا میان رئیس جمهور غنی و «زلمی خلیل زاد» انجام شد، حکومت آمریکا تعهد سپرد تا تمامی جزئیات مذاکرات صورت گرفته با طالبان را در اختیار حکومت افغانستان قرار دهد و هر گونه توافق با گروه طالبان در هماهنگی و مشورت با حکومت قانونی افغانستان انجام شود. این تغییر نیز می‌تواند به ادامه یافتن روند گفتگوهای صلح کمک زیادی کند.
این دو تغییر گرچه برای پروسه صلح افغانستان لازم بود اما کافی نیست. شکی نیست که بدون حضور حکومت افغانستان در گفتگوهای صلح و بدون مذاکره مستقیم طالبان با هیئت مذاکره حکومت افغانستان صلح پایداری در افغانستان برقرار نخواهد شد. اینکه طالبان مردم افغانستان را نادیده انگارد و تنها آمریکا را طرف مذاکرات خود بداند اشتباهی استراتژیک است. طالبان باید بداند که بدون نظرداشت مردم و حکومت افغانستان، هر گونه توافقی با آمریکا و روسیه و چین و پاکستان و رهبران حزبی و جهادی، مورد قبول ملت افغانستان نخواهد بود.