فساد در سطوح مختلف گمرک هرات وجود دارد
منابعی در هرات گفته‌اند که 59 موتر باربری حامل کالاهای وارداتی پس از خارج‌شدن از گمرک اسلام قلعه، توسط سید عبدالوحید قتالی، والی هرات برای تفتیش دوباره به ساختمان گمرک سابقه در داخل شهر هرات فرستاده شده است.
به گفته‌ی چندین منبع والی هرات شب سه‌شنبه، 10 سرطان، این موترها را در مسیر شاهراه هرات – اسلام قلعه متوقف کرده و دستور بررسی و تشریح دوباره‌ی اسناد گمرکی را داده است. این برای نخستین‌بار است که یک والی در هرات، به تفتیش دوباره موترهای باربری خارج‌شده از گمرک اقدام می‌کند.
احمدسعید عظیمیان، معاون اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات نیز گفت هیأتی متشکل از اداره محلی، دادستانی، امنیت ملی، شورای ولایتی و کارشناسان سکتور خصوصی از روز پنج‌شنبه، 12 سرطان بررسی‌ها در مورد اسناد و تناژ موترهای متوقف‌شده را آغاز می‌کنند: «دوباره موترهای متوقف‌شده باید تشریح شود و اسناد آنها نیز بررسی شود. به احتمال زیاد که عاملان حیفومیل عواید در گمرک به نهادهای عدلی و قضایی معرفی خواهند شد.»
حمدالله همدرد، رییس گمرک هرات حاضر به پاسخگویی در این مورد نمی شود. بارها اداره گمرک هرات از ارائه جزییات در مورد جمع‌آوری عواید سرباز زده است.
حیفومیل عواید گمرک
بخش زیادی از کالاهای وارداتی افغانستان از ایران از طریق مرزهای اسلام قلعه وارد می‌شود. همواره نگرانی مبنی بر وجود فساد در گمرک اسلام قلعه وجود داشته است. سردار بهادری، عضو شورای ولایتی هرات مدعی است که والیان پیشین هرات نیز از فساد گسترده در گمرک اسلام قلعه مطلع بوده‌اند، اما کاری برای از میان‌برداشتن فساد انجام نداده‌اند.
او از سید وحید قتالی، والی هرات می‌خواهد که به گونه‌ی جدی با پدیده فساد در گمرک مبارزه کند و دست مافیا و زورمندان را از عواید دولتی کوتاه کند: «فساد در گمرک هرات از چند سال به این‌سو، دوام داشته. والی‌های پیشین هرات نیز از این موضوع خبر بودند که فساد کلان در گمرک جریان دارد. حالا که سید وحید قتالی والی هرات و عبیدالله نورزی، فرمانده پولیس هرات، 59 موتر باربری را از مسیر شاهراه به گمرک سابقه آورده‌اند، باید جلو فساد در گمرک را بگیرند.»
او می‌افزاید که 70 درصد عواید گمرک هرات حیفومیل می‌شود و زورمندان، مافیا و برخی از کارمندان دولتی در مرکز کشور آشکارا در فساد گمرک هرات سهیم هستند. اعضای شورای ولایتی هرات در تاریخ شنبه، 16 جوزا در یک کنفرانس خبری مدعی شده بودند که یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد به‌طور میانگین روزانه 70 درصد عواید گمرک هرات حیفومیل و در حدود 100 موتر باربری بدون پرداخت محصول گمرکی توسط زورمندان و تفنگ‌سالاران از گمرک اسلام قلعه وارد هرات می‌شود.
سید عبدالوحید قتالی، والی هرات روز پنج‌شنبه، 5 سرطان در پیوند به وجود فساد در اداره‌های عایداتی گفته بود که بستر برای اخذ تعرفه‌های گمرکی مساعد نیست و سیستم گمرک اشکالات فنی دارد.
او خواستار خریداری دستگاهی برای تشخیص کیفیت کالاهای وارداتی شد، تا جلو فساد گرفته شود. او می‌گوید: «یک دستگاه شناسایی 57 عنصره که 16 میلیون افغانی قیمت دارد، حداقل از ورود کالاهای بی‌کیفیت جلوگیری می‌کند. من هر قدر ناظرهای گمرک تغییر می‌دادم، آنها قادر به تشخیص کیفیت کالاها نبودند.»
«فساد در تمام سطوح گمرک وجود دارد»
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات می‌گوید که فساد در گمرک هرات از سطح کارمندان پایین‌رتبه تا سطح رهبری گمرک و حتا افرادی در وزارت مالیه به شکل سیستماتیک وجود دارد. احمدسعید عظیمیان، معاون این اتاق می‌گوید: «متاسفانه فساد در گمرک هرات بسیار ریشه دارد و این ریشه حتا به حلقات قوی در مرکز نیز می‌رسد. در کوتاه‌مدت برچیدن فساد در گمرک هرات دشوار است.»
به گفته او، فساد رقابت برابر برای تاجران را دشوار کرده است. زیرا تاجرانی که می خواهند پایبند قانون باشند، در برابر تاجران که قانون را دور می‌زنند نمی‌توانند در بازار رقابت کنند.
سید عبدالوحید قتالی، والی هرات نیز می‌گوید که حلقه‌ای از افرادی تحت نام «فعالان مدنی» از افراد فساد‌پیشه حمایت می‌کنند. او می‌گوید که این افراد به‌عنوان «فیسبوک چلونکی» عمل می‌کنند و در کنار رییس گمرک و دیگر کارمندان دولتی حضور دارند.
اما نظارت فعالان مدنی از عملکرد گمرک هرات نشان می‌دهد که به پیمانه‌ی زیادی فساد در این اداره وجود دارد. جواد عمید، یک تن فعالان شناخته‌شده مدنی در هرات به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که روزانه تا 150 موتر بدون محصول گمرکی از مرز اسلام قلعه وارد شهر هرات می‌شود: «متأسفانه فساد در گمرک هرات به اوج خود رسیده. ما امیدواریم که با فساد برخورد شود و عاملان آن هرچه زودتر به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شوند.»
گمرک اسلام قلعه اوایل سال گذشته از شهر هرات به بندر اسلام قلعه منتقل شد، این اقدام حکومت افزون بر افزایش تهدیدات امنیتی بر کارمندان گمرک و کمیشن‌کاران، عواید این اداره را نیز کاهش داده است.
تاجران هرات می‌گویند تا زمانی‌که گمرک به مرکز شهر هرات دوباره منتقل نشود، گراف فساد، هم چنان بلند خواهد بود.
هرات قطب اقتصادی افغانستان است. موجودیت بیش از 300 کارخانه تولیدی و حضور گسترده سرمایه‌گذاران به اهمیت اقتصادی این ولایت افزوده است و به همین سبب اهمیت گمرک این ولایت بلند رفته است.
در شرایطی که افغانستان برای تأمین نیازهای مالی خود وابسته به کمک‌های خارجی است، گمرک هرات به‌عنوان یک اداره درآمدزا از اهمیت زیادی برای حکومت برخوردار است. اما شرط‌اش این که دست فساد کوتاه شود.
اطلاعاتت روز
