پروسه صلح افغانستان این روزها در حالی به روزهای داغ خود رسیده که گفته می‌شود در پنجمین نشست مستقیم امریکا با نمایندگان طالبان که روز سه‌شنبه هفته جاری آغاز شد و قرار است به مدت پنج روز ادامه یابد، موضوع مذاکره مستقیم طالبان با دولت افغانستان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته‌است.
برگزاری پنجمین دور مذاکرات مستقیم امریکا با نمایندگان طالبان در دوحه قطر که از روز دوشنبه هفته جاری آغاز شد قرار است به مدت پنج روز ادامه داشته باشد.
نکته‌ی برجسته این دور از مذاکرات امریکا با طالبان، حضور ملاغنی برادر، فرد شماره دوی طالبان در زمان حکومت این گروه بر افغانستان، در هیأت مذاکره کننده طالبان می‌باشد؛ ملاغنی برادر رهبری تیم مذاکره کننده طالبان را برعهده دارد.
طالبان با نشر اعلامیه‌ای، رهبری ملاغنی برادر در تیم مذاکره کننده‌ی طالبان با امریکا در دوحه قطر را تأیید کردند و گفتند ملابرادر بازوی راست ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر کنونی طالبان، به شمار می رود و از صلاحیت کامل برخوردار است.
طالبان همچنین تأکید کرده‌اند اگر در پنجمین دور نشست مستقیم امریکا با طالبان دردوحه قطر، روی خروج نظامیان خارجی از افغانستان توافق نهایی صورت گیرد، زمینه گفت‌وگوی مستقیم طالبان با دولت افغانستان فراهم خواهد شد.
در نشست روز گذشته‌ی زلمی خلیل‌زاد با نمایندگان طالبان که در چارچوب پنجمین دور گفت‌وگوی مستقیم امریکا با طالبان در دوحه قطر برگزار شد، روی جدول زمانی خروج نیروهای خارجی از افغانستان و قطع تماس طالبان با گروه‌های تروریستی به شمول القاعده و داعش به منظور اطمینان از عدم استفاده از خاک افغانستان برای حمله به کشورهای دیگر از جمله امریکا و متحدانش، بحث و تبادل نظر شد.
براساس اعلام رسانه‌ها، در جلسه امروز نیز قرار است روی اعلام آتش‌بس طولانی و گفت‌وگوی مستقیم طالبان با دولت افغانستان بحث و گفت‌وگو شود.
وحید مژده، کارشناس مسائل سیاسی و از دیپلمات پیشین طالبان، در این مورد می گوید در روز نخست نشست میان طالبان و نمایندگان امریکا، روی خروج نیروهای خارجی از افغانستان و عدم استفاده از خاک افغانستان علیه امریکا و متحدانش، پیشرفت خوبی حاصل شده‌است.
به گفته وی، تیم‌های کاری مختلف، روی «جدول زمانی خروج نیروهای خارجی از افغانستان و قطع ارتباط طالبان با گروه‌های تروریستی» در حال کار هستند و قرار است مسوده‌های خود را روز پنج‌شنبه به مجلس عمومی پنجمین نشست مستقیم امریکا با طالبان ارائه کنند.
مقامات امریکایی و قطری نیز در ابراز نظری خوش‌بینانه نسبت به پنجمین دور مذاکرات مستقیم امریکا با طالبان گفته‌اند هیچ وقت انتظارات برای موفقیت پروسه صلح افغانستان به اندازه امروز (پنجمین دور نشست مستقیم امریکا با طالبان) بالا نبوده‌است.
این دور تازه مذاکرات امریکا با طالبان در حالی در دوحه قطر برگزار می‌شود که امریکا همواره گفته‌است هدف از مذاکره مستقیم این کشور با طالبان فراهم سازی گفت‌وگوی مستقیم این گروه با دولت افغانستان می‌باشد.
برگزاری پنجمین نشست مستقیم امریکا با طالبان در دوحه قطر در حالی در حال برگزاری است که اختلافات داخلی در افغانستان در مورد صلح هنوز حل نشده‌است؛
برخی سران احزاب و شخصیت‌های برجسته سیاسی افغانستان با حکومت روی مسأله صلح هنوز اختلاف دارند؛ رئیس جمهور غنی که چندی پیش، محمد عمر داوودزی را به عنوان رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح و نماینده ویژه خود در امور اجماع منطقه‌ای منصوب نمود، از داووزی خواسته لویه جرگه مشورتی در مورد صلح را در اسرع وقت برگزار کند.
داوودزی نیز در اطاعت از رئیس جمهور غنی اقدامات خود برای برگزاری لویه جرگه مشورتی برای صلح را آغاز کرده و در نخستین گام کمیسیون تدویر لویه جرگه را شکل داده و تأیید آن را از رئیس جمهور غنی گرفته‌است.
آقای داوودزی، دو روز پیش در یک نشست خبری در کابل گفت که ترکیب کمیسیون تدویر لویه جرگه باید غیر دولتی باشد.
گام بعدی آقای داوودزی برای برگزاری لویه جرگه مشورتی تهیه لیست شرکت‌کنندگان در لویه جرگه می‌باشد؛ رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح افغانستان، در این مورد می‌گوید شرکت‌کنندگان این لویه جرگه مشورتی براساس سهمیه‌بندی ولایات انتخاب خواهند شد.
آقای داوودزی، برای همه شمول و همه‌پذیر ساختن لویه جرگه در روزهای گذشته دیدارهایی با رهبران احزاب و شخصیت‌های کلان سیاسی از جمله استاد محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، نیز داشته است.
در کنار اقدامات رئیس دبیرخانه شورای عالی صلح افغانستان در زمینه برگزاری لویه جرگه مشورتی، رئیس جمهور غنی نیز شخصا وارد کار شده و دید و بازدیدهای خود با شخصیت‌های کلان افغانستان را آغاز کرده‌است.
در این راستا، رئیس جمهور غنی روز گذشته به دیدار عبدالرب رسول سیاف از شخصیت‌های برجسته جهادی در افغانستان رفت؛ گفته می‌شود رئیس جمهور غنی از وی خواسته ریاست لویه جرگه مشورتی را برعهده بگیرد.
در همین چارچوب برخی اظهارات تأیید نشده می‌گوید حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان، و آقای سیاف به طور مشترک ریاست لویه جرگه را برعهده خواهند داشت.
موفقیت در برگزاری لویه جرگه مشورتی برای حکومت یک دستاورد بزرگ خواهد بود؛ توافق شرکت‌کنندگان لویه جرگه مشورتی برای صلح روی اصولی که مورد نظر حکومت است سبب می‌شود حکومت با صلاحیت کامل و بدون توجه به انتقادات موجود پرونده اجماع ملی را ببندد و به نتایج مذاکرات امریکا با طالبان در مورد صلح افغانستان چشم ببندد.
تلاش حکومت برای تکمیل لیست شرکت‌کنندگان در لویه جرگه مشورتی برای صلح در حالی صورت می‌گیرد که برخی سران احزاب، شخصیت‌های سیاسی و بزرگان با دید مثبت به لویه جرگه مشورتی نگاه نمی‌کنند.
این منتقدین که در گفت‌وگوی مسکو که چند روز پیش در پایتخت روسیه برگزار شد، شرکت کرده بودند، تأکید می‌کنند برنامه کاری و ترکیب لویه جرگه مشورتی شفافیت لازم را ندارد و شرکت‌کنندگان در این جرگه مشورتی ممکن است به جای انتخاب شدن از سوی رئیس جمهور منصوب شوند و صلاحیت لازم برای بحث روی نقاط اساسی را نداشته باشند.
به باور آنان، حکومت با برگزاری لویه جرگه مشورتی در پی کسب مشروعیت لازم برای دراختیار گرفتن کامل مذاکرات صلح با طالبان است.
به هرصورت جنجال رئیس جمهور با رقبای سیاسی و منتقدین‌ش بر سر تصاحب امتیاز پروسه صلح کماکان ادامه دارد و براساس شواهد موجود بی‌ارتباط نیست اگر بگوییم رهبران احزاب و شخصیت‌های سیاسی منتقد حکومت تا این لحظه یک گام از حکومت جلو افتاده‌اند: گروه منتقد حکومت متشکل از رهبران احزاب و شخصیت‌های سیاسی برجسته در گفت‌وگوی مسکو به طور مستقیم با نمایندگان طالبان دیدار کردند، اتفاقی که تا هنوز برای حکومت نیفتاده‌است.
در کنار دو مسأله فوق در ارتباط با پروسه صلح افغانستان، موضوع دیگری که ممکن است روی این روند مهم برای افغان‌ها، منطقه و جهان تأثیر منفی بگذارد، تنش میان هند و پاکستان است.
تنش‌های لفظی هند و پاکستان که از حمله تروریستی بر کاروان نظامیان هند در منطقه کشمیر تحت کنترل هند توسط گروه تروریستی جیش محمد مستقر در پاکستان شروع شده بود، روز گذشته با حمله جنگنده‌های هند به مواضع جیش محمد در خاک پاکستان به اوج رسید و سبب درگیری‌های نظامی میان این دو کشور گردید.
براساس اعلام رسانه‌ها، هواپیماهای پاکستانی امروز در اقدامی تلافی جویانه خاک هند را بمباران کردند.
درگیری بین نظامیان هند و پاکستان نیز در نقاط مرزی کشمیر ادامه دارد و تاکنون تلفاتی در پی داشته‌است.
پاکستان همچنین امروز دو هواپیمان جنگی هند را هدف قرار داد و یک خلبان هندی را دستگیر نمود.
تنش میان این دوکشور اتمی در منطقه در حالی روبه افزایش است که چند روز پیش سفیر پاکستان در کابل گفته بود تنش‌های هند و پاکستان بر روند صلح افغانستان تأثیر خواهد داشت.
امروز نیز خبرگزاری رویترز به نقل از ذبیح الله مجاهد که سخنگوی طالبان پنداشته می شود، نگاشته است تنش های پاکستان و هند روند صلح افغانستان را متاثر خواهد کرد.
سخنگوی طالبان از هند خواسته است از ادامه حمله های نظامی در برابر پاکستان خود داری کند.
به هرحال آنچه موجب نگرانی‌ست تصور عدم وجود یک نقطه مشترک بین این سه رویداد است؛ در یک خوش‌بینی محض اگر رئیس جمهور غنی موفق شود با رسیدن به یک اجماع ملی اختلافات موجود در مورد مکانیزم صلح در افغانستان را حل کند، امریکا نیز در کشاندن طالبان به میز مذاکره مستقیم با دولت افغانستان موفق شود و هند و پاکستان نیز به روال گذشته آتش خصومت دیرینه خود بر سر منطقه کشمیر را یک باردیگر زیر خاکستر تعامل و آشتی پنهان کنند، آنگاه می‌توان گفت که صلح در افغانستان حاکم می‌شود.
