شرکت های مخابراتی، سرمایه‌ی ملی افغانستان را تاراج می کنند
حدود هفت ماه از اعتراض #اترا_کجاست می گذرد و حالا به یک اعتراض سراسری مبدل شده است. هیچ هشتگی در ۱۰ سال اخیر به این پیمانه در رسانه های اجتماعی افغانستان مورد استفاده قرار نگرفته است و هیچ اعتراض مدنی در افغانستان تا این حد دوام نیافته است. این اعتراض در برابر خدمات بی کیفیت، گران قیمت و نا شفاف خدمات مخابراتی و انترنت در افغانستان شکل گرفته است و مخاطب آن اداره ی مستقل تنظیم خدمات مخابراتی افغانستان ATRA و شرکت های مخابراتی فعال در افغانستان است. در این هفت ماه نسل جوان افغانستان در سراسر کشور در شبکه های اجتماعی و به ویژه در برابر خدمات مخابراتی اعتراض کردند. سراسری شدن اعتراض “اترا کجاست” و دوام یافتن آن حکایت از فساد و فاجعه‌ی عمیقی دارد که مردم افغانستان در یک و نیم دهه‌ی اخیر با آن مواجه بوده اند.
همین اکنون ۴ شرکت خصوصی بزرگ و یک شرکت بزرگ دولتی خدمات مخابراتی و انترنت را در گوشی های موبایل در سراسر افغانستان عرضه میکنند و در مجموع حدود ۲۲ میلیون مشترک فعال دارند. خدمات این شرکت ها در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه چندین برابر گران تر است و کیفیت خدمات آن به گونه‌ی تاسف باری بی کیفیت و پایین میباشد. در کنار عرضه‌ی خدمات کم کیفیت و گران قیمت، شرکت های مخابراتی فعال در افغانستان به گونه های مختلف مشترکین را فریب میدهند و پول آنان را از حساب شان بر میدارند. اکثریت شرکت های عرضه کننده خدمات موبایل، پیشکش های VAS را بدون رضایت و تایید مشترکین در سیمکارت ها فعال میکنند و روزانه از ۱ تا ۱۰ افغانی را به صورت حداقل از حساب هر مشترک بر میدارند. حجم بسته های انترنت که شرکت ها برای مشترکین به فروش میرسانند واقعی نیستند و حجم یک جی بی انترنت در افغانستان حتی یک چهارم یک جی بی در دیگر کشورها نیست. سیمکارت شرکت های مخابراتی در افغانستان در کنار جاده ها مانند سایر اجناس لیلام اند و هر کسی میتواند بدون ثبت و راجستر قانونی آن را بدست بیاورد.
فریب، فساد، قانون شکنی و ظلم شرکت های مخابراتی در افغانستان سبب شد تا اعتراض بی سابقه‌ی از سوی نسل جوان در افغانستان راه بیفتد. در مدت این هفت ماه ما به صورت متواتر در رسانه های اجتماعی به اعتراض ادامه دادیم و با رفتن به مساجد، نقاشی در روی دیوارها و نصب برگه های اعتراضی در وسایط نقلیه و دوکان های شهر، پای خود را از اعتراض در دنیای مجازی به دنیای واقعی نیز گذاشتیم.
با اینکه بورد اداره ی تنظیم خدمات مخابراتی افغانستان ATRA یک و نیم هفته پس از آغاز اعتراضات گسترده به تاریخ ۱۸ فبروری ۲۰۱۹ فیصله ی تاریخی را در ۲۰ ماده صادر کرد که بخش اعظم ادعاهای مردم در آن تایید و منعکس شده بود اما تا همین لحظه تغییرات قابل ملاحظه ی در رفتار شرکت های مخابراتی بوجود نیامده است. کیفیت مکالمات تیلیفونی و سرعت انترنت بدتر از گذشته شده است و فریبکاری و دزدی پول مردم تا هنوز متوقف نشده است.
در پی این اعتراضات گسترده، وزیر مخابرات از وظیفه اش برکنار شد و رییس اداره‌ی اترا مجبور به استعفا گردید اما شرکت های مخابراتی افغانستان که حالا به مافیای قدرتمند مبدل شده اند تا هنوز حاضر به تسلیم شدن در برابر خواسته های مردم نیستند.
دیدارهای پیهم ما با مسوولین نهادهای دولتی و شرکت های مخابراتی حاصل چندانی نداشته است.
رسانه های ملی در این هفت ماه این اعتراض را به صورت پیگیر منعکس کرده اند اما هیچ رسانه ی بین المللی و نهاد معتبر بین المللی که مسوولیت مبارزه با فساد در افغانستان را دارند ما را یاری و همراهی نکرده اند.
#اترا_کجاست نخستین اعتراض نسل نو افغانستان در طی یک و نیم دهه‌ی گذشته است که بدون دنبال کردن هدف سیاسی و دریافت پول و پروژه برای حفظ ثروت مردم فقیر افغانستان و دسترسی آنان به خدمات با کیفیت و ارزان مخابراتی و انترنت به گونه‌ی بی وقفه ادامه یافته است.
افغانستانِ که جز سه فقیر ترین جوامع بشری است و همواره برای حفظ و دوام حیاتش نیازمند کمک خارجی ها بوده است در معرض تاراج سرمایه‌ی ملی از راه های مختلف قرار دارد که یکی از مجراها عرضه‌ی خدمات مخابراتی است. اگر غیر واقعی بودن بسته های انترنت، خدمات بی کیفیت و گران قیمت شرکت های مخابراتی را کاملا کنار بگذاریم تنها از فعال سازی خودسرانه ی پیشکش های VAS سالانه حداقل حدود ۸ میلیارد افغانی که برابر به یک میلیارد دالر امریکایی میشود از سوی شرکت های مخابراتی از جیب مردم دزدیده شده است. البته این رقم، محاسبه‌ی حداقلی است. در این محاسبه ما طور فرض کرده ایم که اگر شرکت های مخابراتی از حساب هر مشترک فقط یک افغانی را در روز برداشته باشند در یک سال بیشتر از یک میلیارد دالر میشود اما رقم واقعی خیلی بلندتر از این است. بخش بزرگی از مشترکین شاهد مفقود شدن ۵ تا ۱۰ افغانی نیز به صورت روزانه از حساب شان بوده اند. اگر این رقم ضرب در ۵ و ۱۰ شود، عمق فاجعه را بزرگ تر میسازد. این تنها گوشه‌ی از فسادی است که توسط شرکت های مخابراتی در یک و نیم دهه ی پسین به گونه‌ی بی وقفه جریان داشته است. بسته های انترنتی که مردم به قیمت گران خریداری میکنند و کمتر از حد واقعی آن است نیز ثروت ما را غارت میکند و بر فقر بیچارگی مردم ما میافزاید.
در زمانی که دسترسی به انترنت برای تحول فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در جوامع بشری امر ضروری و حتمی شده است مردم افغانستان با وجود پرداخت پول هنگفت از داشتن انترنت خوب بی بهره هستند. نهاد دولتی (اترا) که باید حافظ حق مردم باشد و کیفیت خدمات و شفافیت در خدمات مخابراتی را تضمین کند، شریک این نابسامانی و فساد گسترده شده است و روی مشکلات شرکت های مخابراتی پرده میاندازد و اقتدار و اعتبارش را در میان مردم از دست داده است.
تداوم این فساد و قانون شکنی در کنار غارت سرمایه ی ملی، هر روز اقتدار و حاکمیت دولت را در ذهنیت مردم بیشتر پایمال میکند.
ما برای حفظ ثروت مردم و دریافت خدمات ارزان و با کیفیت به این مبارزه با وجود همه چالش ها و تهدید ها ادامه میدهیم ولی نیازمند همکاری و همصدایی نهادهای بین المللی هستیم تا فریاد ۲۲ میلیون انسان متضرر ناشنیده باقی نماند.
افغانستان برای تداوم و بی نیاز شدن از کمک جامعه‌ی جهانی در آینده، نیاز به حفظ ثروت ملی اش دارد و باید راه های آن بسته شود. این اعتراض که حالا به الگوی اعتراض های مدنی بدون توسل به خشونت مبدل شده است باید نتیجه بدهد و بی نتیجه ماندن آن به معنای بی اعتبار شدن اعتراض های مدنی در ذهنیت عام است. عزم ما برای دوام اعتراض پابرجاست اما مبارزه با این هیولای هفت سر به تنهایی نفس گیر است و این دادخواهی نیاز به حمایت و تقویت دارد.
میرویس آریا
