روز جهانی آزادی مطبوعات/ قانون اساسی افغانستان آزادی بیان را تضمین کرده است

افغانستان پس از توافق بُن در عرصه آزادی بیان، فعالیت آزاد مطبوعات و دسترس به معلومات وارد یک فصل جدید شد. کمی به گذشته برگردیم، در یک مقطع برخی هموطنان صرفا به دلیل شنیدن رادیو بی‌بی‌سی به زندان رفتند. در عصر امارت اسلامی شاهد فضای تک صدایی بودیم. تنها صدای شریعت با نشر خبرهای کبیل زدن و دره زدن شنیده می‌شد.

اکنون قانون اساسی کشور آزادی بیان را تضمین کرده است. قانون دسترسی به معلومات کشور یکی از بهترین قوانین در سطح کشورها است. افغانستان سانسور قبل و بعد از نشر ندارد. خبر نگار زندانی ندارد. در رده‌بندی‌های آزادی جهانی از همه کشورهای منطقه در موقعیت بهتر قرار دارد.

تفاوت اساسی جمهوریت و امارت در همین شاخص‌های مهم است.حالا یکی از موضوعات مهم در بحث صلح سرنوشت آزادی بیان است. واقعیت افغانستان نوین همین تکثر دیدگاه، فضای آزاد و جامعه چند صدایی است. این ارزش مهم در کشور نهادینه شده است. کسی به عقب بر نمی‌گردد. طالبان باید این واقعیت را قبول کنند. طالبان با حضور در مناظره‌ها و گفتمان‌ها شریک و دخیل در این فصل جدید شوند. عصر شکستن قلم، بریدن زبان‌ها و زندانی کردن دیگر اندیشان به پایان رسیده است. امروز هر شهروند یک خبر نگار است. حضور فعال مردم در فضای مجازی گواه این واقعیت است.‌ امروز همه در فصل جدید مسوولیت داریم. همکاری سازنده حکومت، رسانه‌ها و نهاد های حامی رسانه‌ها در تضمین آزادی بیان و آزادی مطبوعات مهم است.

کار مسلکی، انتقاد سازنده و گزارش‌های تحقیقی برای اصلاحات بنیادین بی‌نهایت مهم است. رسانه‌های افغانستان پس از بیست سال ضرورت جدی به غنامندی در محتوا دارد. سقوط رسانه در بیسترهای قومی یا ابزار جریان‌های سیاسی می‌تواند آسیب جدی به اصل آزادی بیان به شمار رود.

شاه حسین مرتضوی