در آستانه خروج امریکا از افغانستان پیوند القاعده و طالبان محکم تر می شود
در پی توافق‌نامه‌ی دوحه میان طالبان و امریکا، اکنون ناتو و امریکا بر آن است که افغانستان را ترک کنند و خروج نیروهای خارجی از افغانستان، دیروز اول ماه می میلادی آغاز و قرار است تا یازدهم سپتمبر همین سال پایان یابد؛ چیزی که نگرانی قدرت‌یافتن دوباره‌ی القاعده را در افغانستان دامن زده است. خروج نیروهای خارجی از افغانستان و افزایش خشونت‌ها از سوی طالبان، به نحوی فضای عمومی را در افغانستان ملتهب کرده است. اکثر رسانه‌های داخلی و خارجی نیز در رابطه به پیوند ناگسستنی طالبان و القاعده پرداخته اند و این پیوند بدون شک، تهدیدی جدی در برابر افغانستان و منطقه به شمار می‌رود.
اگر طالبان با دولت افغانستان در میز گفت‌وگوها به توافق برسد، نظر به پیوند القاعده و طالبان، هیچ ضمانتی وجود ندارد که طالبان از حمایت این گروه زیر چتر دولت ابا ورزند. در صورتی که گروه طالبان شریک قدرت در افغانستان باشد و القاعده نیز با طالبان پیوندش را حفظ کند، القاعده نیز در سایه‌ی قدرت طالبان، قدرت خواهد گرفت. با این فرضیه، القاعده به یکی از تهدیدهای جدی منطقه‌ای و جهانی وارد مرحله‌ی تازه‌ای از خشونت‌ها در برابر امنیت جهانی می‌شود.
طبق توافق‌نامه‌ی دوحه، قرار بود امریکا و ناتو در اول ماه می به صورت کامل از افغانستان خارج شود؛ اما پس از تغییر تیم قدرت در امریکا، خروج نیروهای ناتو و امریکا از سوی تیم جدید قصر سپید در حال بررسی قرارداشت و سرانجام به تاریخ ( ۲۵ حمل) رییس‌جمهوری امریکا در نشست خبری‌ای بیان داشت که امریکا تا یازده سپتمبر سال روان افغانستان را ترک می‌کند. پس از اعلام خروج نیروهای امریکایی، اعضای ناتو نیز اعلام کردند که افغانستان را ترک خواهند.
در پی مشخص‌شدن زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، شکاف و دودستگی عمیقی میان دستگاه دیپلماسی و امنیتی امریکا به وجود آمده است و این شکاف، باعث شده است که دستگاه امنیتی امریکا، هم‌واره نگرانی خود را از وضعیت افغانستان اعلام کند و افغانستان را سکان دوباره‌ی القاعده بخواند. از آن‌جا که رییس‌جمهور امریکا، طرف‌دار خروج نیروهای امریکایی از افغانستان است، خروج از این کشور در اولویت برنامه‌های امریکا قرار دارد و تهدیدهای شبیه به سکان‌گرفتن دوباره‌ی القاعده در این کشور، نادیده گرفته می‌شود.
با این‌که دستگاه دیپلماسی امریکا هم‌واره تأکیده دارد که القاعده از افغانستان کوچ کرده و در جاهای دیگری لانه دارد؛ اما کشته‌شدن یکی از افراد کلیدی القاعده در غزنی، برعکس باورهای دستگاه دیپلماسی امریکا را روایت می‌کند. هم‌چنان چندی پیش وزارت مالیه‌ی امریکا، بیان داشته بود که القاعده به گروه طالبان مشوره داده و برایش امکانات مالی فراهم می‌کند.
در کنار دیگر مسایل و آستانه‌ی خروج نیروهای خارجی، یکی از اعضای مهم شبکه‌ی القاعده در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان گفته است: «شبکه‌ی القاعده گفته که با همکاری گروه طالبان دوباره به جنگ در افغانستان ادامه خواهند داد. این مقام با ستایش از گروه طالبان گفته است: «طالبان پاکستان با القاعده روابط برادری اسلامی دارند و این رابطه هنوز هم دست نخورده باقی مانده است و این در مورد طالبان افغانستان نیز وجود دارد»
درشت‌تر از دیگر نشانه‌ها، دودستگی میان نهادهای قدرت‌مند امریکایی، باعث شده است که این تصور قوی شود که القاعده در افغانستان به قدرت قبلی اش برخواهد گشت. بیست سال پیش طالبان با وجود تهدیدهای مکرر امریکا تا مرز نابودی رفتند؛ اما از حمایت القاعده دست بر نداشت. اکنون که همه چیز بر وفق مراد طالبان به پیش می‌رود و امریکا هم‌پیمان این گروه است، چگونه ممکن است طالبان از حمایت القاعده دست بردارند و پیوند خود را با القاعده نادیده بگیرند؟
به قول محمد یاسین ضیا، وزیر دفاع افغانستان، رابطه‌ی القاعده و طالبان از رابطه‌ی ایدیولوژیک فراتر رفته و به رابطه‌ی خانوادگی بدل شده است. اگر چنین باشد، نیاز است که امریکا همه‌ی گزینه‌های خروج و امنیت جهانی را بازبینی کند تا القاعده مالکیت کشوری در جنوب آسیا –افغانستان- را در منطقه از آن خود نکند. اگر چنین شود، سرانجام امنیت جهانی با تهدید تازه‌ای روبه‌رو خواهد شد که امریکا را نیز به تصمیم‌های تازه‌ای برای مبارزه با تروریزم و تغییر تعریف تروریزم روبه‌رو خواهد کرد.
صبح کابل
