«ما گاها در مورد فصل های جنگ در افغانستان صحبت می کنیم، اما در واقع این جنگ ها هیچ گاه پایان نمی یابند.»
جنرال «جوزف ووتل» فرمانده فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا این اظهارات را درست چند هفته قبل از وقوع حملات مرگبار کابل ابراز کرد.
از آنجایی که مداخله نظامی واشنگتن در افغانستان کم کم به 17 سالگی خود می رسد و از سویی آمارهای متفاوت که حاکی از کنترل و یا نفوذ طالبان در بیش تر از نیمی از کشور است، به نظر می رسد تنها چیزی که در افغانستان در حال حاضر مسلم دیده می شود، «بی پایانی» جنگ است.
چندین سال تصور بر این بود که پیشروی نظامی در میدان های نبرد علیه طالبان می تواند این گروه را مجبور سازد تا بر سر میز مذاکرات حاضر گردد.
«جیمز استاوردیس» یک فرمانده بازنشسته ارتش آمریکا می گوید که این جنگ همانطور که برای آمریکا 17 ساله است، برای آنان (طالبان) نیز 17 ساله است. «خستگی جنگ ممکن است طالبان را مجبور به استفاده از دیپلماسی کند.»
با این تفکر باید دو نکته را یادآور گردید که هر دوی این نکته ها از تجربه آمریکا در ویتنام بدست آمده است.
اولین نکته این است که برای گفتگوهایی واقعی، باید مکانی در نظر گرفته شود که از هر لحاظ در آن مکان مواضع طرفین واضح باشد و از سوی تمامی اشتراک کنندگان پذیرفته شود. زمانی که طالبان در سال 2013 برای اولین بار دفتر سیاسی شان را در قطر باز کردند، تلاش این گروه برای نشان دادن خودشان به عنوان یک دولت تبعید شده با مخالفت صریح و فوری حامد کرزی رئیس جمهوری وقت کشور مواجه گردید. مواضع سیاسی علیه این دفتر از زمان گشایش همواره با فراز و نشیب هایی همراه بوده، اما هیچ گاه نتوانسته جایگاهی واضح در امر تسهیل صلح ایفا کند.
دلیل دوم هم این است که خستگی میان نیروهای خارجی که بسیار دور از خانه در حال جنگ برای رسیدن به نتایجی سیاسی می باشند، و نیروهای بومی داخلی که در تلاش برای زنده ماندن در خاک خود هستند، بسیار متفاوت می باشد.
در این تنگناها، ناگهان سر و کله مرد مشهور غیر قابل پیش بینی یعنی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا سر می رسد. ترامپ که خود مدت ها نسبت به فرستادن سیل سربازان و پول به افغانستان مخالفت می کرد، هم اکنون خود به عنوان رئیس جمهور آمریکا متعهد به افزایش تعداد سربازان شده است.
جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا تقریبا شش ماه پیش به وضوح بیان کرد که هدف از افزایش حضور نظامی مجبور ساختن طالبان به حاضر شدن بر سر میز مذاکرات است. در حالیکه دونالد ترامپ به دنبال رویدادهای امنیتی مرگبار طی دو هفته گذشته در کابل، اعلام کرد که آمریکا دیگر با گروه طالبان مذاکره نخواهد کرد. ترامپ همچنین در شب سال نو میلادی در توییتی به پاکستان تاخت و از حمایت های این کشور از گروه های شورشی افغانستان به شدت انتقاد کرد.
دولت افغانستان که در کنار تمامی مشکلات دیگرش درگیر مسایل سیاسی داخلی نیز شده و پاکستان هم که خود را در قبال انتقادهای ترامپ جسورتر نشان می دهد؛ به نظر می رسد دستیابی به یک دیپلماسی معقول دور از ذهن باشد. همچنین هر گونه گفتگو نیازمند این است که دولت آمریکا دقیقا بداند که چه توقعی از گفتگوها دارد.
هفته گذشته زمانی که عامل انتحاری یک موتر آمبولانس مملو از مواد منفجره اش را در نزدیکی مقر سابق وزارت داخله کشور منفجر کرد و بیش از 103 تن را کشت، جنرال جوزف ووتل در جلسه ای در وزارت دفاع افغانستان حضور داشت؛ تنها چند کیلومتر کم با محل وقوع حادثه فاصله داشت. امید می رود که جنرال ووتل و دیگر افسران نظامی بتوانند به اربابانشان هزینه یک استراتژی تک بعدی نظامی را نشان دهند؛ قبل از آنکه سال های بسیاری بگذرد.
«بریزبین تایمز»
