برگزیده هاسیاست

بایدن برای صلح افغانستان چه برنامه ای دارد؟

پس از روی کار آمدن دولت جدید در امریکا به رهبری جو بایدن، مشاور امنیت ملی آقای بایدن اعلام کرد توافق نامه امضا شده میان نماینده ترامپ و طالبان را بررسی می کند تا امریکا مطمین شود که طالبان به تعهداتش عمل کرده است.

اعلام بازنگری توافق نامه امریکا با طالبان از سوی دولت بایدن واکنش های زیادی را در پی داشت و طالبان از دولت بایدن خواستند که به این توافقنامه پابند بمانند، اما دولت افغانستان همواره اعلام کرده است که این سند در روند صلح موثر نبوده است.

قابل یاد آوری است که گروه طالبان همچنان نسبت به عواقب نقض توافقنامه دوحه هشدار می دهد، در حالی که دولت افغانستان از بازنگری احتمالی در این سند استقبال کرده است.

طالبان برای ادامه روند مذاکرات صلح، منتظر مشخص شدن سرنوشت توافقنامه دوحه با امریکا و خروج کامل سربازان امریکایی تا اول ماه می است.

در صورت تداوم حضور این نیروها، طالبان گفته که ممکن است علیه آنها دوباره وارد درگیری شود.

در حال حاضر، ۲۵۰۰ سرباز آمریکایی و در مجموع حدود ۱۰ هزار سرباز ناتو در قالب “ماموریت قاطع” ناتو در افغانستان حضور دارند. سال گذشته، در زمان امضای توافقنامه شمار نیروهای آمریکایی ۱۳ هزار نفر بود.

جو بایدن در یک دهه گذشته همواره حامی حضور شمار کمی از نیروهای امریکایی در افغانستان برای مقابله با تروریزم بوده است.

استراتژی بایدن در مورد افغانستان سرنوشت روند گفتگوهای صلح و احتمالا جنگ را در این کشور رقم خواهد زد.

حدود یک ماه تا تکمیل تعهد امریکا به خروج کامل سربازانش از افغانستان باقی مانده است. شماری از سیاستمداران امریکایی خواهان حفظ این نیروها شده اند.

آلمان، اولین کشوری است که ماموریت حدود هزار سربازش در افغانستان را تا ده ماه دیگر، ژانویه ۲۰۲۲ تمدید کرده است. ناتو نسبت به ماندن نیروهای کشورهای عضو و متحد این سازمان در افغانستان تمایل نشان داده اما یک تصمیم جمعی را تا هنوز اعلام نکرده است.

در توافقنامه صلحی که در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ (دهم حوت) در دوحه قطر امضا شد، امریکا متعهد به خروج سربازانش از افغانستان تا اول ماه می ۲۰۲۱ شد و طالبان نیز متعهد به قطع رابطه با شبکه‌های تروریستی از جمله القاعده شد.

بخشی از توافقنامه صلح رهایی ۵۰۰۰ زندانی طالبان توسط دولت و آغاز گفت‌وگوهای دولت با گروه طالبان تا سه ماه بعد از امضای موافقتنامه بود. اما مذاکرات مورد نظر در سپتامبر سال گذشته با تاخیر چندین ماهه برگذار شد. البته ۱۰۰۰ سرباز افغان که در بند طالبان هم بودند، شامل رهایی زندانیان دو طرف شدند.

مهمترین دستاورد ملموس توافقنامه دوحه برای امریکا کشته نشدن هیچ سرباز آمریکایی در یک سال گذشته است.

پاکستان به عقیده جو بایدن در استراتژی امریکا در مورد افغانستان و منطقه جایگاه مهمی دارد. رنگین دادفر سپنتا، وزیر خارجه اسبق، در «سیاست افغانستان؛ روایتی از درون» (جلد اول ، صفحه ۳۶۹) نقل می‌کند که هنگام مسافرت جو بایدن، معاون رییس‌جمهور، به افغانستان (ژانویه ۲۰۰۹)، در ضیافت شام از «سر میز غذا بلند شد و دستمال را روی میز کوبید و گفت: پاکستان پنجاه‌بار بیشتر از افغانستان برای امریکا اهمیت دارد.» یک‌سال بعد که بارک اوباما استراتژی جدید امریکا را با ارسال۲۰ هزار سرباز اضافی به افغانستان با پیشنهاد ژنرال‌های ارتش، به‌ویژه ژنرال داوید پتراوس، فرمانده نیروهای امریکایی در افغانستان و مبتکر «تئوری ضد پارتیزانی» و «افغانستانی ساختن جنگ»، را تصویب نمود، جو بایدن با آن مخالفت نمود.

ده سال بعد در هنگام مبارزات انتخاباتی درونی حزب دموکرات او دو بار درباره اوضاع افغانستان و سیاستی که امریکا باید تعقیب کند موضع گرفت. بار اول در۱۳ سپتامر ۲۰۱۹ گفت: «وقتی که پاکستان سه ایالت افغانستان را در شرق کشور کنترل می‌کند افغانستان را نمی‌توانیم درست کنیم. درست‌شدنی نیست.» بار دوم در ۹ فبروری سال ۲۰۲۰، تأکید نمود: «درباره افغانستان باید بگویم، من کاملا مخالف ایده ملت‌سازی در این کشور بودم… ممکن نیست که آن کشور متحد شود، هیچ امکان ندارد که آن کشور یکپارچه شود.» هردو بار آقای بایدن تأکید نمود که شاید بتوان با اقداماتی از انجام حملات بیشتر از خاک افغانستان جلوگیری کرد. در این باره او پیشنهاد کرده بود که نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند و درعوض پاکستان پایگاهی برای این سربازان در اختیار امریکا بگذارد تا واشنگتن بتواند به «جلوگیری از حملات تروریستی از افغانستان به آمریکا» ادامه بدهد. به‌ گفته یک‌سال قبل آقای بایدن نیروهای امریکایی می‌توانند با پرواز از این پایگاه‌ها «عملیات ضد تروریستی» خود را در افغانستان ادامه دهند.

در تازه ترین اظهار نظر آقای بایدن در نشست امنیتی مونیخ که امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا به گونه مجازی برگزار شده بود گفت که کشورش به گونه قوی از روند دپلماتیک صلح حمایت می کند.

بایدن گفت که اداره امریکا به پایان جنگ افغانستان متعهد است و اما به باور او این جنگ به‌گونه‌یی پایان یابد که افغانستان به امنیت امریکا و متحدانش تهدیدی نباشد.

او افزود: «ادارۀ من از روند دیپلوماتیک جاری در افغانستان و از پایان جنگی که به بیست ساله‌گی‌اش نزدیک می‌شود نیرومندانه پشتیبانی می‌کند. ما متعهد استیم اطمینان یابیم که افغانستان هرگز بستر حمله‌های هراس‌افگنی را بر امریکا، متحدان ما و منافع ما فراهم نکند.»

همزمان با این، لوید آستین، وزیر دفاع امریکا می‌گوید که تصمیم دربارۀ چگونگی حضور نیروهای امریکایی در افغانستان پس از رأی‌زنی‌ها با متحدان این کشور نهایی خواهد شد.

حال باید دیده شود که با پایان مهلت بازنگری توافق نامه دوحه دولت بایدن تغییر در این توافق نامه ایجاد می کند یا خیر.

بخدی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا