ناکار آمدی توافقنامه اتحادیه اروپا با ترکیه بر سر مهاجرین/تجارت پر رونق قاچاقبران

این در حالیست که نهادهای مختلف بین المللی از جمله حقوق بشر از ناکار آمدی و غیر اخلاقی بودن این توافقنامه سخن می گویند.

ترکیه کشور ثالث مناسب نیست!

یکی از اصلی ترین بندهای توافقنامه جدید اتحادیه اروپا با ترکیه، بازگرداندن تمامی پناهجویان به ترکیه می باشد، که این موضوع انتقاد گسترده گروه های مختلف حقوق بشری را به دنبال داشته است. به گفته این نهادهای بین المللی، ترکیه خود سابقه ای ضعیف در برخورد با مهاجرین دارد.

ترکیه در حال حاضر تقریبا 2.7 میلیون مهاجر را در خود جای داده است، اما تاکنون معاهده سازمان ملل در خصوص مهاجرین را به امضاء نرسانده است، و گروه های حقوق بشری تاکنون پرونده های بسیاری از بدرفتاری ترکیه و پایمال کردن حقوق بشری مهاجرین را در این کشور به ثبت رسانده اند.

«گواری وان گولیک» معاون اتحادیه اروپا در سازمان عفو بین الملل می گوید “تکیه گاه اصلی این توافقنامه بر این پایه است که ترکیه کشور ثالث مناسبی برای مهاجرین می باشد که در واقع کاملا غلط است.”

برای نمونه، سازمان عفو بین الملل می گوید تنها چند ساعت پس از اینکه توافقنامه اتحادیه اروپا با ترکیه به امضاء رسید، مقامات ترکیه ای برخی از مهاجران افغان را مجبور به امضای اوراقی کرده و به اجبار این مهاجرین را سوار بر هواپیمایی به سوی کابل کردند.

براساس توافق جدید، تمامی مهاجرینی که پس از امضای این توافق نامه به اروپا می رسند، همچنان حق دارند تا درخواست پناهندگی کنند؛ اما در بندی دیگر، این توافقنامه اضافه می کند که اگر این مهاجرین از «اولین کشور ثالث امن» و یا از «اولین کشوری که محافظت حداقلی دریافت می کنند» آمده باشند، در خواست پناهندگی آنان پذیرفته نخواهد شد.

قرار است ترکیه از سوی یونان به زودی به عنوان “مکان امن” برای پناهجویان اعلام شود، موضوعی که بسیاری از نهادهای بین المللی را نگران کرده است، زیرا تقریبا تمامی مهاجران و پناهجویان از طریق آب های ترکیه خود را به سواحل یونان و اروپا می رسانند، این بدین معناست که تمامی مهاجرین حتی پس از رسیدن به یونان به ترکیه بازگردانده می شوند.

«بیل فریلیک» رئیس برنامه مهاجرت در دیده بان حقوق بشر می گوید “به نظر می رسد بجای اینکه درخواست پناهندگی مهاجرین ارزیابی شود، سران اتحادیه اروپا بدنبال یافتن راه گریز هستند که تنها مفاد قانونی داشته باشد در حالیکه مسایل انسانی در آن بسیار کمرنگ است.”

گرچه تاریخ دقیقی برای شروع بازگرداندن مهاجرین به مکان امن (ترکیه) تعیین نشده است، اما یونان تلاش دارد تا این توافق نامه به طور کامل از 4 آپریل اجرایی گردد.

آقای گولیک گفت “اروپا کاملا چشمهایش را به روی این معضل بسته است و تنها در تلاش است که همه چیز را به ترکیه واگذار کند.”

ظرفیت مهاجرپذیری یونان تکمیل است!

تقریبا بیش از 50 هزار مهاجر پیش از آنکه اتحادیه اروپا با ترکیه توافقنامه ای امضاء کند وارد یونان شده بودند که هم اکنون تمامی این مهاجرین در پشت مرزهای مقدونیه که معروف به مسیر بالکان می باشد متوقف شده اند، زیرا این کشور از اوایل ماه میلادی جاری مرزهایش را به روی تمامی مهاجرین بست.

پس از بسته شدن مرز بالکان، دولت یونان از اتحادیه اروپا درخواست اعزام 2300 متخصص در امور مهاجرت از جمله مترجم، سرباز و مامورین آشنا به امور مهاجرت کرده است تا با این کشور برای برخورد با این مهاجرین کمک کنند، اما این درخواست یونان هنوز اجرایی نشده است.

این تاخیر اتحادیه اروپا به درخواست یونان، مقامات یونانی را مجبور کرده تا مهاجرینی که پس از توافق نامه اتحادیه اروپا با ترکیه وارد این کشور می شوند را در بازداشت گاه ها و نظارت خانه های خود نگه دارند.

ناکارآمدی سیستم ثبت مهاجرین تازه ورود!

از سویی دیگر، سیستم ثبت مهاجرین تازه وارد در جزیره یونان نیز بسیار ضعیف می باشد و کارمندانی بی تجربه نیز مسئولیت ثبت مهاجرین و درخواست پناهندگی آنان را بر عهده دارند.

یک منبع اگاه که خواست نامش فاش نشود می گوید “تاخیر بسیار طولانی در ثبت مصاحبه های مهاجرین تازه ورود این مهاجرین را به ستوه آورده است.”

همچنین گفتنی است که هفته گذشته سازمان فرانسوی «پزشکان بدون مرز» فعالیت خود را در جزیره «موریای» یونان متوقف کرد. به گفته مسئولان این سازمان، مهاجرین به اجبار به بازداشت گاه ها و نظارت خانه ها فرستاده می شوند و همه روزه نیز تظاهرات گسترده ای در این جزیره و دیگر جزایر یونان وجود دارد.

«ماریا الیزابت انگرز» مسئول ماموریت “سازمان پزشکان بدون مرز” در یونان گفت “بسیار تصمیم سختی بود تا به فعالیت های خود در جزیره موریا پایان دهیم، اما ادامه فعالیت ما در سیستمی که غیر انسانی و غیر منصفانه نیز می باشد، برای ما خوشایند نیست، زیرا نمی خواهیم شریک این سیستم غیر انسانی شویم.”

وی افزود “ما اجازه نمی دهیم فعالیت های ما قربانی عملیات اجباری اخراج مهاجرین شود. همچنین نمی خواهیم فعالیت های ما شامل سیستمی شود که به لحاظ انسانی غیرقابل توجیه است و هیچ احترامی به حقوق بشر و نیاز حفاظت از مهاجران و پناهجویان ندارد.”

بحران مهاجرت اروپا، بحران وجدان اروپاست؛ چه سران بخواهند و چه نخواهند!

هفته گذشته همچنین، سازمان ملل متحد برای امور مهاجرین (UNHCR) برخی از فعالیت هایش را در جزیره موریا متوقف کرد.

«ملیسا فلیمینگ» سخنگوی این سازمان گفت “براساس سیاست های ما که مخالف توقیف اجباری می باشد، برخی از فعالیت هایمان را در جزایر یونان به حالت تعلیق در آورده ایم. اما همچنان حضور خود را در این جزایر حفظ می کنیم تا مطمئن شویم تمامی مفاد حقوق بشری در این جزایر رعایت می شود و همچنین بتوانیم اطلاعات در خصوص حقوق و پروسه درخواست پناهندگی به این مهاجرین بدهیم.”

در همین حال اما، مقامات یونانی از سویی دیگر در تلاشند تا ساخت کمپ های جدیدی را آغاز کنند. در حال حاضر، بیش از 10 هزار مهاجر از جمله زنان و کودکان در شرایطی بسیار نامناسب در مرز ایدومنی و در کمپ هایی غیر رسمی در مرز یونان-مقدونیه مستقر هستند. این در حالیست که بیش از 4 هزار تن دیگر نیز در خیمه هایی در بندر آتن اسکان شده اند.

مرزهای بسته و تجارت پر رونق قاچاقبران!

فرهاد اهل رقه سوریه می گوید چندین بار تلاش کرده است تا از طریق “خط ویژه اسکایپی اسکان مجدد” درباره درخواست پناهندگی خانواده اش گفتگو کند، اما تاکنون هیچ جوابی دریافت نکرده است. وی گفت “زمانی که به دفتر سازمان ملل متحد برای امور مهاجرین مراجعه کردم، آنها به من گفتند که هیچ کمکی نمی توانند و از طریق همان خط ویژه اسکایپی تلاش کنم.”

«مات ابود» رئیس پروژه های انترنیوز برای بحران مهاجرت اتحادیه اروپا می گوید “واقعا هیچ اطلاعات دقیق و کافی از وضعیت مهاجرین در این کمپ ها وجود ندارد، و هیچ راهی نیز وجود ندارد تا این مهاجران و نهادهای بین المللی بتوانند سوالهایشان را بپرسند و شفافیت بطلبند. مهاجرین دقیقا نمی دانند چه گزینه هایی دارند، و یا زمانی که در خصوص اسکان مجددشان در یونان و یا اروپا چیزی می شنوند، واقعا نمی دانند چه شرایط و یا چه محدودیت هایی دارند و یا چه کسانی واجد شرایط این گزینه ها می شوند، و یا اینکه چه مدت زمان می برد تا اسکان مجدد شوند.”

این اقدامات از ورود بیشتر پناهجویان جلوگیری نمی کند!

از زمانی که توافق نامه اتحادیه اروپا با ترکیه بر سر موضوع مهاجرین به امضاء رسیده است، بیش از 3 هزار مهاجر با قایق وارد جزایر مختلف یونان شده اند؛ از آنجایی که مرز مقدونیه و یونان نیز بسته شده، و این مهاجران نیز در پشت مرزهای مقدونیه متوقف شده اند، و پروسه دیپورت نیز هنوز آغاز نشده است، همه روزه به شمار مهاجرانی که در یونان متوقف شده اند افزوده می شود. شمار این مهاجران هم اکنون، از 30 هزار تن تقریبا به 50 هزار تن رسیده است.

در کمپ ایدومنی در مرز مقدونیه و یونان، مهاجران می گویند که قاچاقبران به آنها پیشنهاداتی می دهند که در ازای مبلغی در حدود 200 تا 2500 یورو آنها را از مرزها عبور می دهند و به مقصدشان می رسانند.

«لوسی کاریگان» مسئول ارشد ارتباطی کمیته بین المللی نجات یونان می گوید “بسته شدن مرزها تنها به سود قاچاقبران می باشد. هیچ کس با آزاد بودن مرزها موافق نیست، اما در عین حال باید بدنبال گزینه هایی باشیم که قانونی و ایمن باشند. سیستمی که هم اکنون داریم این گزینه ها را ندارد؛ این بدان معناست که این مهاجران ناامید که از جنگ فرار کرده اند مجبور به انتخاب راه های به مراتب خطرناک تر از جنگ برای رسیدن به اروپا می شوند.”

به گفته وی این مهاجران یا مجبور به متوقف شدن در مرز بالکان هستند و یا مجبور به انتخاب مسیر سخت کوهستانی برای عبور از مرز یونان-آلبانی می باشند که همواره با مسیر آبی با قایق به سوی ایتالیا و یا مسیر پر پیچ و خم عبور از مرزهای بالکان می شود.

گواری وان گولیک از سازمان عفو بین الملل می گوید “با تمامی این اوصاف، با وضعیت فعلی، اتحادیه اروپا با متوقف کردن مهاجران در مرزها و یا کمپ ها به اهداف خود نمی رسد و تنها قاچاقبران هر روز پولدارتر می شوند. این یعنی پروسه و سیاستی باخت-باخت.”

سید ضیا حسینی-کابل