عفو بین الملل: طالبان باید در اسرع وقت اجازه رفتن به مکتب را به دختران بدهند
عفو بین‌الملل امروز با انتشار مستندات جدیدی از تهدیدها و خشونت‌های طالبان علیه آموزگاران و دانش‌آموزان گفت که دختران در افغانستان باید اجازه داشته باشند که به مکتب بازگردند و تحصیلات خود را ادامه دهند.
با وجود این‌که دانش‌آموزان پسر در سراسر کشور اجازه یافتند از ۱۷ سپتامبر به مکتب بازگردند، طالبان تأکید دارند که قبل از بازگشت دختران ایجاد «محیط یادگیری امن» لازم است.
با این حال، در بیش از ۲۰ مصاحبه جدید، دانش‌آموزان، آموزگاران و مدیران مکاتب به عفو بین‌الملل گفتند که ارعاب و آزار و اذیت طالبان باعث می‌شود که میزان حضور در مکتب در تمام سطوح، به‌ویژه برای دختران، پایین باشد.
وی گفت: «در حال حاضر دختران در افغانستان از بازگشت به مکتب منع شده‌اند. در سراسر کشور، حقوق و خواسته‌های یک نسل کامل از دختران نادیده گرفته شده و سرکوب می‌شود. حق تحصیل یک حق اساسی بشر است که طالبان، به‌عنوان مقاماتی که عملا اداره کشور را به دست دارند، موظف به رعایت آن هستند. سیاست‌هایی که در حال حاضر توسط طالبان دنبال می‌شود تبعیض‌آمیز، ناعادلانه و ناقض قوانین بین‌المللی است.»
طالبان باید فورا تمام مکاتب متوسطه را به روی دختران باز کند، همه آزارها، تهدیدها و حملات علیه آموزگاران و دانش‌آموزان را متوقف کرده و هرگونه استفاده نظامی از مکاتب در افغانستان را متوقف کند.»
عفو بین‌الملل همچنین از جامعه بین‌المللی می‌خواهد تا از طریق سازمان‌هایی مانند سازمان ملل متحد یا سازمان‌های غیردولتی از بودجه مناسب برای بخش آموزش افغانستان اطمینان حاصل کنند تا مکاتب بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. عدم انجام این کار به طور بالقوه می‌تواند میلیون‌ها محصل افغان را از حق تحصیل محروم کند.
«آموزش و پرورش جرم نیست»
تا به امروز، با وجود این‌که برخی از مکاتب متوسطه به دختران اجازه بازگشت داده‌اند، از جمله در شهر کابل و ولایاتی مانند قندوز، بلخ و سرپل، اکثریت قریب به اتفاق مکاتب متوسطه در سراسر افغانستان به روی دختران بسته است.
اسما*، دانش‌آموز ۱۴ ساله در کابل، به عفو بین‌الملل گفت: «آیا می‌توانم به مدرسه بروم یا نه؟ این بزرگ‌ترین نگرانی من است. من می‌خواهم همه چیز را یاد بگیرم، از ساده‌ترین تا سخت‌ترین موضوعات. من می‌خواهم یک فضانورد باشم، یا اینجینر یا معمار … این رویای من است … درس خواندن جرم نیست. اگر طالبان اعلام کنند که تحصیل یک جرم است، ما این جنایت را مرتکب می‌شویم. ما تسلیم نمی‌شویم.»
مریم*، دانش آموز ۱۷ ساله در بدخشان، می‌گوید: «هنگامی که من برای اولین‌بار شنیدم که آن‌ها لیسه‌ها را تعطیل می‌کنند، احساس کردم ما به جای حرکت به جلو به عقب رانده می‌شویم. ما رویاها و آرزوهای زیادی داشتیم، اما اکنون از بین رفته‌اند. من می‌خواهم داکتری بخوانم و داکتر شوم. آمادگی شرکت در آزمون ورودی دانشگاه را داشتم. احساس می‌کنم در حال حاضر فلج شده‌ام. نمی‌توانم به آینده فکر کنم.»
تعدادی از دانش‌آموزان دختر لیسه گفتند انگیزه خود را برای تحصیل از دست داده‌اند زیرا به نظر می‌رسد طالبان به آن‌ها تنها اجازه‌ی کار در چند زمینه خاص مانند آموزش یا مراقبت‌های صحی بدهند.
خالده*، یک دانش‌آموز ۱۶ ساله در کابل، گفت: «اگر نتوانیم خواسته‌های خود را برآورده کنیم، تحصیل به چه کارمان می‌آید؟ من می‌خواهم یک سیاست‌مدار شوم … من نمی‌خواهم فارغ التحصیل شوم و در خانه بنشینم … دختران مانند من، ما می‌خواهیم رهبر باشیم … ما می‌توانیم هر چیزی باشیم، و آن‌ها به ما اجازه نمی‌دهند.»
کاهش نرخ حضور و غیاب
آموزگاران، دانش‌آموزان و فعالان سراسر افغانستان به عفو بین‌الملل گفتند که در بسیاری از مناطق میزان حضور دانش‌آموزان، به‌ویژه دختران در مکاتب ابتدایی، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. بسیاری از خانواده‌ها هنوز از طالبان می‌ترسند و از شدت نگرانی از فرستادن فرزندان خود، به‌ویژه دختران، به مکتب خودداری می‌کنند.
زینت*، یکی از آموزگاران ولایت سمنگان می‌گوید: «هیچ اعتمادی در جامعه وجود ندارد… والدین فکر می‌کنند اگر دختران‌شان را به مکتب بفرستند از سوی طالبان مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند.»
وضعیت وخیم اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها را وادار کرده که فرزندان خود را از مکتب گرفته و سر کار بفرستند. میلیون‌ها افغان در جریان تصرف این کشور توسط طالبان و پس از آن آواره شده‌اند و بسیاری از کودکان آواره به مکتب نمی‌روند.
مصاحبه شوندگان همچنین گفتند تعداد زیادی از آموزگاران نیز به دلیل عدم پرداخت حقوق از سوی طالبان، سر کار حاضر نمی‌شوند و این باعث شده که بسیاری از مکاتب ابتدایی یا با ظرفیت کم کار کنند یا به طور کامل تعطیل شوند.
در دانشگاه‌ها نیز دانشجویان گزارش دادند که با وجود بازگشایی برخی دانشگاه‌ها، میزان حضور دانشجویان، به‌ویژه زنان جوان کاهش یافته است.
ودان*، یک دانشجوی ۲۱ ساله داکتری در کابل می‌گوید: « در کلاس من [قبل از تسخیر طالبان] ۲۰ دختر حضور داشتند. اکنون فقط شش دختر وجود دارد … طالبان قوانین جدیدی را وضع کرده … هیچ کس نمی‌داند در چند ساعت آینده چه خواهد شد، چه برسد به روزهای آینده. والدین در این شرایط اجازه نمی‌دهند دختران‌شان به دانشگاه بروند.»
آزار و اذیت آموزگاران توسط طالبان و استفاده نظامی از مکاتب
یکی از آموزگاران لیسه به عفو بین‌الملل گفته است که سوی طالبان تهدید به مرگ شده و به دلیل این‌که پیش از این مربی ورزش بوده از سوی طالبان به دادگاه محلی فراخوانده شده است.
او در اوایل سال جاری نامه‌ای از اعضای طالبان دریافت کرد که در آن نوشته بود: «اگر طالبان شما را بگیرند، گوش‌هایتان را می‌برند و این درس عبرتی برای دیگران در این ولایت خواهد بود.» او اکنون به صورت مخفیانه زندگی می‌کند و حتا خانواده‌اش فکر می‌کنند به خارج از کشور رفته است.
عفت، زن ۲۲ ساله، و نوید، برادر ۱۶ ساله‌اش گفتند که آن‌ها در ۱۸ آگست توسط دو تن از اعضای طالبان ضرب و شتم شدند، تا حدی که از هوش رفته‌اند. آن‌ها گفتند زمانی که به کورس انگلیسی می‌رفتند که طالبان آن را «زبان کافران» می‌نامند، مورد حمله قرار گرفتند.
یکی دیگر از آموزگاران لیسه می‌گوید که طالبان به تلافی مصاحبه‌ای با رسانه که در آن از حقوق معلم و دسترسی دختران به تحصیلات متوسطه شکایت کرده بود، او را مورد اذیت و آزار قرار داده‌اند. وی افزود که او و چند معلم دیگر تهدید به اخراج از خانه‌های خود شده‌اند، خانه‌هایی که دولت قبلی در اختیارشان قرار داده بود.
به دلایل امنیتی و ترس از حملات تلافی‌جویانه، مکان دقیق این حوادث حذف شده است. عفو بین‌الملل هنوز تأیید نکرده است که آیا این حوادث به این معنا است که سوءرفتارهای این چنینی از سوی طالبان با آموزگاران و محصلان عمومیت دارد یا نه، اما به نظارت بر چنین گزارش‌هایی ادامه خواهد داد.
شاهدان همچنین به عفو بین‌الملل گفتند که طالبان قبل از تصرف این کشور از چهار مکتب برای مقاصد نظامی استفاده کردند: لیسه طغانی و لیسه خطیب‌زاده در شهر سرپل، لیسه زاخیل خندون در شهر قندوز و لیسه آلیشینگ در ولسوالی آلیشینگ در ولایت لغمان. این نوع اقدامات مکاتب آن‌ها را در معرض حمله قرار می‌دهد و به احتمال زیاد ارائه آموزش مناسب را بسیار دشوار می‌کند؛ همچنین برخلاف اعلامیه جهانی مکاتب ایمن است که دولت افغانستان در سال ۲۰۱۵ آن را تأیید کرد.
اطلاعات روز
