تداوم جنگ و مشکلات روز افزون مردم در شمال و شمال شرق

فزایش حمله‌های تهاجمی طالبان بر شمار زیادی از ولسوالی‌ها، کلان‌شهرها و شاهراه‌های عمومی سبب شده که باشنده‌گان ولایت‌های شمال و شمال‌شرق کشور روزهای دشوار زنده‌گی را سپری کنند.

قطع آب و برق، بستن مسیرهای رفت‌وآمد، بلند رفتن بهای مواد غذایی، عدم دسترسی به خدمات صحی معیاری، بلند رفتن اجورۀ موترهای مسافربری در شاهراه‌ها و تعطیلی فعالیت‌های کارگران روزمزد از عمده‌ترین مشکلاتی هستند که باشنده‌گان ولایت‌های شمال و شمال‌شرق را در جریان هفتۀ گذشته در تنگنای زنده‌گی قرار داده است.

همزمان با ادامۀ درگیری‌ها و شدت جنگ در روزهای اخیر که منجر به قطع آب و برق در ولایت کندز شده، وضعیت عمومی زنده‌گی مردم در گرمای بیش از حد تابستان به ویژه بیماران در بیمارستان‌های این ولایت رو به وخامت گرایده است.

حامد، باشندۀ کندز می‌گوید که افزون بر نبود آکسیجن در بیمارستان کندز، نبود برق سبب شده که بیمار او دچار نفس‌تنگی شدید شود و نگران است که او را از دست بدهد. به گفتۀ او، همۀ بیماران این بیمارستان مشکلات مشابهی را سپری می‌کنند و مسوولان حکومت محلی کندز تا هنوز قادر به حل مشکل بی‌برقی و کمبود آب آشامیدنی در این مرکز صحی، نشده‌اند.

شمار دیگری از باشندگان کندز می‌گویند نبود آب، برق، شدت جنگ، بسته بودن بازار و کار فعالیت آنان در گرمای شدید تابستان شهر کندز را برای آنان به جهنم روی زمین بدل کرده است. در بسیاری از ولسوالی‌های درگیر جنگ در شمال کشور مردم نمی‌توانند برای پیدا کردن لقمۀ نانی به بازار بروند و یا مخارج زنده‌گی‌شان را تأمین کنند. ادامۀ درگیری‌های مسلحانه شمار زیادی از باشنده‌گان ولایت‌های شمال کشور را با مصیبت‌های جانکاه روبه‌رو ساخته است.

مناطقی که زیر آتش‌باری جنگ قرار دارند، ساکنان آن ناگزیرند به مکان‌های مصون‌تری کوچ کنند. بسته بودن راه‌های رفت‌و‌آمد و آتش‌باری‌های شدید طرف‌های درگیر حتا امکان مهاجرت را از مردم محل گرفته است. ساکنان ولسوالی‌های کندز تا شیرخان بندر و به همین ترتیب بقیه مناطق زیر نبرد که در تیررس نبردهای شدید طالبان و نیروهای امنیتی قرار دارند، با زنان و فرزندان، مواشی و مواد مورد نیاز خود با هر وقفه‌یی که میان درگیری‌ها به وجود می‌آید، اقدام به فرار می‌کنند.

بی‌جاشده‌گانی که خانه و کاشانه‌های خود را ترک می‌کنند، نمی‌دانند که به کدام سمت روان هستند. از کندز تا شیرخان بندر و به همین ترتیب شاهراه منتهی به کابل تا ولسوالی خنجان و از شمال‌شرق تا دروازۀ ورودی شهر تالقان، مرکز ولایت تخار به میدان نبردهای سنگین گروه طالبان و نیروهای امنیتی بدل شده است.

حمید، باشندۀ بدخشان که در چهاردیواری نبردهای سنگین در ولایت کندز گیرمانده است، می‌گوید که همۀ راه‌های رفت‌وآمد به روی او بسته شده‌اند. او می‌افزاید: «می‌خواهم بدخشان بروم اما طالبان راه تخار – کندز را بسته‌اند و تصمیم داشتم به کابل بروم، گفتند که در ولسوالی‌های دوشی، کیلگی و خنجان جنگ است و بعد تصمیم گرفتم طرف تاجیکستان بروم، اما شیرخان بندر به دست طالبان سقوط کرده است». به گفتۀ او، اکنون او مانده است و انتظاری که پایانش روشن نیست به کجا می‌انجامد.

همانند حمید، صدها باشندۀ ولایت‌های شمالی که در روزهای اخیر میان این ولایت‌ها در رفت‌وآمد بوده‌اند، گیر مانده‌اند و از ترس طالبان نمی‌توانند در شاهراه‌های عمومی رفت‌وآمد کنند. شمار دیگری اما دل به دریا می‌زنند و در این شاهراه‌ها رفت‌وآمد می‌کنند. رفت‌وآمدی که تا رسیدن به منزل مقصود در میانۀ مرگ و زنده‌گی سپری می‌شود.

حدود یک هفته پیش در نبردهای بغلان، گلوله‌ها و خم‌پاره‌های میدان نبرد به موترهای افراد ملکی اصابت کرد و جان چندین تن را گرفت و چندین تن دیگری را زخمی ساخت. سفر در شاهراه عمومی از ولایت تخار تا بغلان که این روزها به جادۀ مرگ بدل شده، برای مسافران هزینه‌بر شده است.

مسافران در این شاهراه‌ها ناگزیرند به دلیل بهانه‌تراشی راننده‌گان و خطر شدت جنگ‌ها چندین برابر کرایه پرداخت کنند که این کار برای افرادی که توانایی مالی ندارند، طاقت فرسا است.

کرایۀ هر نفر در روزهای عادی از کندز تا شیرخان بندر ۱۵۰ افغانی و از کندز تا تخار ۱۰۰ افغانی بود، اما در روزهای اخیر با شدت گرفتن نبردها این کرایه چندین برابر افزایش یافته است. عبدالبصیر، یکی از مسافران می‌گوید: «از شیرخان بندر تا کندز ۷۵۰ افغانی و از کندز تا تخار ۵۰۰ افغانی کرایه پرداخت کرده‌ام». به گفتۀ او، اگر آنان این مقدار کرایه را پرداخت نکنند، راننده‌گان حاضر به انتقال آنان نیستند.

راننده‌گان در شاهراه‌های شمال می‌گویند که آنان به قمیت جان در این شاهراه‌ها راننده‌گی می‌کنند تا برای تأمین مخارج زنده‌گی پول کمایی کنند و به همین دلیل هزینۀ کرایه را بلند برده‌اند.

نبردهای اخیر در ولایت‌های شمال و شمال‌شرق تأثیرات بدِی روی وضعیت زندگی مردم عام برجای گذاشته است. باشندگان این ولایت‌ها می‌گویند اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، آنان امید به ادامۀ زندگی را از دست می‌دهند و ناگزیرند به مرگ تدریجی تن دهند.

افزایش شدت نبردها، پیش‌روی‌های روزافزون طالبان و آغاز قیام ملی برای جلوگیری از تحرکات و پیش‌روی‌های طالبان امید برای دست‌یابی مردم افغانستان به صلح را نابود و داستان جنگ افغانستان را پیچیده‌تر ساخته است. باشنده‌گان ولایت‌های شمال و شمال‌شرق کشور از گروه طالبان می‌خواهند که از فرصت پیش‌آمده برای صلح استفاده کنند و به این نزاع خونین و درازدامن نقطۀ پایان بگذارند تا مردم بتوانند حد اقل امیدی برای زنده‌گی پیدا کنند.

نشانه