هزینه های کمرشکن ازدواج در هندوستان
در ماه فبروری سال جاری، عایشه ۲۳ ساله پس از ثبت یک ویدیوی کوتاه به زنده‌گی‌اش پایان داد. او خود را به دریای شهر احمدآباد انداخت و خودکشی کرد. مرگ عایشه به دلیل پیامی که با مرگش به جامعه فرستاد، تکان دهنده و شوک‌آور بود. او پیش از این‌که خودش را به دریا بیندازد، در این ویدیو گفت که در این تصمیم هیچ‌کسی مقصر نیست. ولی او با مرگش این پیام را به تمام هندوستان رساند که سنت پرداخت طویانه و جهیزیه چنان بر شانه‌های دختران هندی سنگینی می‌کند که بعضاً جز خودکشی راه نجاتی وجود ندارد. پدر عایشه به رسانه‌ها گفت که دخترش در سال ۲۰۱۸ عروسی کرد و به خاطر این‌که طویانه و جهیزیه را به طور کامل نپرداخته بود، با آزار و اذیت خانواده خسرش روبه‌رو بود و بعد از عروسی یک‌بار به خانه پدرش فرستاده شد. عایشه به دلیل نپرداختن بخشی از طویانه، بارها مورد خشونت قرار گرفت و کودک پنج ماهه‌اش نیز سقط شد. پدر عایشه هم‌چنین گفت که یک‌صد و پنجاه هزار کلدار هندی که بخشی از جهیزیه و طویانه است، به خانواده خسر دخترش پرداخته، ولی خانواده داماد خواهان پرداخت مکمل طویانه است. در جامعه هند، معمولاً دختران و خانواده آن‌ها مجبور می‌شوند، بعضاً صدها هزار کلدار را به خانواده داماد جهیزیه بپردازند.
در حالی که در افغانستان پسران باید هزینه سنگینی را برای مصارف ازدواج بپردازند، این رسم در هند وارونه عمل می‌کند. در هند باید دختران طویانه و جهیزیه بپردازند. در کنار دیگر عجایبی که از هند شنیده‌اید، دختران هندی نه تنها طویانه می‌دهند؛ بلکه خریداری طلا و سایر جواهرات برای عروس و داماد، برگزاری جشن عروسی که در اکثر موارد به هفت شبانه‌روز هم می‌رسد، به دوش دختر و فامیلش است.
ازدواج در هند برای اکثر خانواده‌ها شبیه کابوس است؛ خصوصاً خانواده‌هایی که درآمد کم‌تری دارند و فرزند دختر – حتا یکی. طویانه که به اصطلاح خود هندی‌ها به نام «داووری» یاد می‌شود، یکی از سنت‌های کمرشکن اجتماعی است که هنوز در جامعه هند به روال سابق باقی است و بیشتر از دختران قربانی می‌گیرد. پیش از آغاز همه‌گیری کرونا، سفری داشتم به یکی از ایالت‌های جنوبی هند. با مردی که راننده ریکشا بود سر صحبت باز شد. راننده از من پرسید که اهل کجایی؟ رسم و رواج‌ها در کشور تان چگونه است؟ بعد از معرفی و تشریح مختصر مراسم عروسی در افغانستان، راننده ریکشا با لبخند تلخی گفت: «چه خوب که رسم طویانه و جهیزیه تان برعکس ما است.»
راننده که از چهره‌اش فقر و ناداری هویدا بود، گفت: «دخترم پنج سال پیش ازدواج کرده و دو فرزند دارد؛ ولی من هنوز نتوانستم پولی را که برای جهیزیه و طویانه تعیین شده بود، به خانواده داماد بپردازم و این قرض‌داری سبب می‌شود که دامادم رفتار توأم با خشونت با دخترم داشته باشد.»
براساس آخرین تحقیقات، هند در رده نخست خشونت علیه زنان قرار دارد؛ چون تعداد وقایع خشونت نظر به جمعیت سنجیده می‌شود، به این دلیل آمار خشونت در هند حتا نسبت به افغانستان که جامعه جنگ‌زده و به شدت سنتی است، بلندتر است. دادن «داووری» یا همان طویانه باعث شده است که بسیاری خانواده‌ها طفل جنین‌شان را در صورتی که مشخص شود، دختر است، سقط کنند. میزان بلند سقط جنین به دلیل دختر بودن جنس کودک، سبب شد که سونوگرافی یا معاینه تشخیص جنسیت جنین در سراسر هند غیرقانونی شود. والدین و یا مراکز صحی‌ای که چنین معاینه را انجام دهند، با چندین سال زندان و جرایم نقدی سنگینی مجازات می‌شوند.
هرچند دولت هند در قوانین پنج‌ساله انکشافی که در هر دوره حکومت اجرا می‌گردد، مبارزه با خشونت علیه زنان را یکی از اولویت‌هایش قرار داده؛ اما ظاهراً این برنامه‌ها هنوز موثریت چندانی نداشته است.
از جانب دیگر، فرصت‌های کاری و کسب درآمد برای زنان و دختران در مقایسه با مردان کم‌تر است و دختران جوان هندی اغلب مجبور می‌شوند کارهای سنگینی انجام دهند. آن‌ها با فشار فزاینده‌ای روبه‌رو هستند و مجبور اند برای تهیه مصارف طویانه و جهیزیه سخت کار کنند و زحمت بکشند. در چنین وضعیتی دختران هندی نه تنها پس از ازدواج، بلکه پیش از ازدواج نیز فشارهای زیادی را متحمل می‌شوند، سخت کار می‌کنند و در بسا موارد مورد خشونت قرار می‌گیرند.
در سال‌های اخیر کارزارهای مختلفی آغاز شده است تا این رسم کمرشکن از جامعه هند برچیده شود. فعالان حقوق زن و نهادهایی که در راستای بهبود وضعیت زنده‌گی اجتماعی در هند تلاش می‌کنند، با برگزاری برنامه‌های مختلف آگاهی‌دهی، کنفرانس‌ها و کارگاه‌های آموزشی، جامعه را به کاهش مصارف ازدواج تشویق می‌کنند.
به گونه نمونه، سینمای بالیوود نیز به کمک این فعالان آمده است و با تهیه فلم‌هایی با سوژه‌های اجتماعی، جوانان را به ازدواج‌های عاشقانه تشویق می‌کند و می‌کوشد از این طریق به سنت پرداخت مصارف هنگفت ازدواج توسط دختران پایان دهد.
هشت صبح
