خلیلزاد: اشتباه شوروی در افغانستان را مرتکب نمی شویم

نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان تاکید کرد: این حقیقت که افغانها برای اولین بار در ۴۲ سال گذشته پشت میز مذاکره نشسته‌اند هم یک امید و هم یک فرصت است اما این اتفاق بدون چالش نیست.

زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان که واسطه انعقاد توافقی بین امریکا و طالبان در فبروری گذشته شد، در مصاحبه‌ای با پایگاه ان.پی.آر تاکید کرد، امریکا طالبان را “آزموده است”.

او بیان داشت: «خیر، ما همین طوری حرف آنها را قبول نمی‌کنیم. ما از آنها خواسته‌ایم کارهایی در قبال تروریسم انجام دهند و آنها برخی از گامهایی که ما توصیه کرده‌ایم را اتخاذ کرده‌اند. این یک پروسه ادامه دار است. آنها آنجایی که ما دوست داریم باشند نیستند. اما ما تا زمانی که راضی نباشیم و نبینیم که آنها عملا تعهداتشان در قبال تروریسم و چیزهای دیگر را اجرا می‌کنند عرصه را ترک نمی‌کنیم.»

خلیلزاد خاطرنشان کرد، هم افغانستان و هم امریکا باید از اشتباهات دهه ۱۹۹۰ که منجر به بروز جنگ داخلی در افغانستان و سربرآوردن طالبان از دل این جنگ و پناهگاه پیدا کردن اسامه بن لادن، رهبر القاعده شد، پرهیز کنند. او تاکید کرد: ما اشتباهی که بعد از خروج شوروی از افغانستان رخ داد یعنی رها ساختن افغانستان را نخواهیم کرد.

خلیلزاد درباره ابتکار عمل‌های مربوط به صلح افغانستان گفت: من فکر می‌کنم طالبان برخی انگیزه‌ها را دارد؛ یکی از آنها این است که تمایل دارد ما از افغانستان خارج شویم. اما همزمان آنها تمایل دارند به عنوان یک شریک مشروع در دولت افغانستان پذیرفته شوند. معنی آن این است که آنها باید با دیگر افغانها توافق و تایید کنند آنچه که در دهه ۱۹۹۰ رخ داد دیگر کارکرد ندارد. آن یک شکست بود و روابط آنها با القاعده منجر به حملات امریکا به افغانستان و از دست دادن قدرت توسط طالبان شد. آنها نمی‌خواهند آن را تکرار کنند.

او تاکید کرد: باید بگویم که ما آنها را آزموده‌ایم. آنها تاکنون نشان داده‌اند که دارند این آزمونها را می‌گذرانند. حمله‌ای به نیروهای امریکایی انجام نشده است. و آنها گفتند با افغانهای دیگر پشت میز مذاکره می‌نشینند و حالا دارند این کار را می‌کنند. ما خواهیم دید آیا آنها کارهای باقی مانده دیگری که ملزم به انجامشان هستند را انجام خواهند داد یا خیر.

خلیلزاد در ادامه این مصاحبه خاطرنشان کرد: من به این اصل که اعتماد داشته باش اما راستی آزمایی کن، پایبندم. می‌خواهم اضافه کنم که پاکستان هم به تلاشی که ما در دو سال گذشته داشته‌ایم کمک کرده و طالبان را تشویق به ورود به مذاکرات با دولت افغانستان و کاهش خشونت کرده است. آنها همچنین به لحاظ تعامل با رهبران افغان نیز کمک کننده بودند و حالا آنها صلح در افغانستان را برای صلح در کشور خودشان حیاتی می‌بینند.

خلیلزاد در ادامه این مصاحبه گفت: یک بخش از نگرانی پاکستانی‌ها این است که طالبان افغانستان هم اکنون به موازات خود، طالبان پاکستان را نیز دارد و آنها نمی‌خواهند که آن شاخه طالبان بتواند از افغانستان فعالیت کند و ما داریم افغانستان و پاکستان را تشویق می‌کنیم به اینکه توافق کنند خاک هیچ یک از طرفها از سوی گروه‌های تروریستی یا گروه‌های افراطگر علیه طرف مقابل استفاده نشود. و من امیدوارم که در این مورد نیز نتایجی را حاصل کنیم.

خلیلزاد در ارتباط با مساله حقوق زنان افغان نیز گفت: شاید برای اولین بار بخشی از هیات مذاکره کننده افغانهای که پشت میز مذاکره برای صلح نشسته‌اند را زنان تشکیل می‌دهند. این زنان می‌گویند در اتاق مذاکرات به آنها احترام گذاشته می‌شود و مستقیما با طالبان تعامل دارند و از حقوقشان محافظت یا دفاع می‌کنند. من فکر می‌کنم این مثبت است.

فرستاده دولت امریکا تصریح کرد: ما به طالبان گفته‌ایم اگر می‌خواهند مثل یک بازیگر عادی به عنوان بخشی از دولت آینده افغانستان و دارای روابط خوب با امریکا باشند، اتفاقات مربوط به حقوق زنان فاکتوری کلیدی در شکل دادن به سیاست امریکا در قبال آن دولت خواهد بود. تبعیض در قبال زنان و بازگشت به وضعیتی که در زمان طالبان موجود بود و بستن مدارس برای دختران و زنان جوان یک خطر قرمز می‌تواند باشد که بیشترین تاثیر منفی را بر سیاست امریکا در قبال افغانستان خواهد گذاشت.

او درباره احتمال شکست در مذاکرات صلح افغانستان عنوان کرد: این یک فرصت برای افغانها است که باید مغتنم بشمرند و بر سر یک نقشه راه که طی آن گروه‌های دارای ایده‌ها و ایدئولوژی‌ها و ارزشهای متفاوت بتوانند در یک کشور همزیستی داشته باشند مذاکره کنند. همزمان این درس برای امریکا نیز هست که نمی‌تواند افغانستان را رها کند. ما نمی‌توانیم به آنها پشت کنیم. این به این معنی نیست که ما باید یک حضور نظامی را حفظ کنیم یا یک جنگ را ادامه دهیم تا حضور نظامی داشته باشیم. اما اگر که شرایط درست بوده و ما احساس تهدید نکنیم و بتوانیم نیروهای نظامی خود را خارج ساخته یا با شرایط تطبیق دهیم، در عین حال می‌توانیم تمرکز، روابط، کمکها اقتصادی، روابط سیاسی، روابط دیپلماتیک را حفظ کرده و تشویق به تحکیم یک توافق صلح در صورتی که افغانها به آن برسند، کنیم. این لحظه‌ای است برای آنکه رهبران افغان دیگر اشتباهات گذشته را تکرار نکنند و یک سیستم مبتنی بر اتفاق نظر بسازند که در آن همه بازیگران کلیدی بتوانند مشارکت کنند و شاید صلح در افغانستان بتواند دینامیک منطقه‌ای را حتی تغییر دهد.