بن بست مذاکرات صلح بین الافغانی چه زمانی شکسته می شود؟
زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان روز پنجشنبه هفته گذشته با هر دو تیم مذاکره کننده صلح افغانستان در دوحه ملاقات کرد.
جزئیات ملاقات خلیلزاد با هیات مذاکره کننده دولت افغانستان تاکنون روشن نشده، اما هیاتی از گروه طالبان در دیدار با خلیلزاد یک بار دیگر تاکید کرده که توافقنامه این گروه با امریکا باید مبنای مذاکرات فعلی با هیات دولت افغانستان باشد.
محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر با اشاره به دیدار هیات طالبان با خلیلزاد، در توییترش نوشته است: «در این دیدار تاکید شد که به توافقنامه امضا شده میان امارت اسلامی و امریکا، هر دو جهت التزام داشته باشند و برای عملی‌شدن بیشتر آن تلاش شود.»
به گفته نعیم، ملابرادر آخوند، معاون سیاسی و رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر، شیخ مولوی عبدالحکیم حقانی، رئیس هیات مذاکره‌کننده طالبان و شماری دیگر از اعضای این گروه در دیدار عصر گذشته با خلیلزاد حضور داشته‌اند.
خلیلزاد، نماینده امریکا برای صلح افغانستان تاکنون درباره دیدار دیروز چیزی نگفته است.
سه هفته تلاش بی‌نتیجه
حدود سه هفته از مراسم افتتاحیه مذاکرات صلح افغانستان گذشته است، اما دو طرف روی تدوین اصولنامه مذاکرات بحث دارند. گروه‌های تماس هر دو هیات بیش از ده بار با هم دیدار داشته‌اند، اما به نتیجه ملموسی دست نیافته‌اند.
علت تاخیر هم دو خواسته طالبان گزارش شده است؛ طالبان خواهان آن شده‌اند که مذاکرات براساس توافقنامه این گروه با امریکا صورت گیرد و مذهب حنفی تنها مذهب رسمی در افغانستان باشد، اما دولت افغانستان این دو مورد را نپذیرفته است.
زلمی خلیلزاد دو روز پیش به قطر رفت. او در توییترش نوشت که به منطقه می‌رود تا با طرف‌های دخیل در این روند در مورد مذاکرات صلح به مالکیت و رهبری افغان‌ها و چشم‌انداز‌های افزایش ارتباط منطقه‌ای، تجارت و توسعه پس از توافق صلح گفتگو کند.
خلیلزاد گفت که افغان‌ها و جامعه جهانی به دقت گفتگو‌های صلح دوحه را زیر نظر دارند و انتظار می‌رود که این مذاکرات به سوی تهیه یک نقشه راه برای آینده سیاسی افغانستان و آتش بس دایمی و همه جانبه منجر شود.
شورای عالی مصالحه ملی افغانستان نیز پیش از این ابراز امیدواری کرده بود که سفر خلیلزاد بتواند مشکل پیش‌آمده در تدوین اصولنامه مذاکرات میان هیات‌های دولت و طالبان را حل کند. در حال حاضر هر دو تیم تلاش دارند راه حل سازنده‌ای برای حل اختلافات پیدا کنند.
دو طرف گفته‌اند که اگر هم این روند به درازا بکشد، با شکیبایی این مذاکرات را دنبال خواهند کرد.
در صورت نهایی‌شدن اصولنامه مذاکرات، گام‌های بعدی تعیین برنامه کاری مذاکرات و پس از آن آغاز مذاکرات اصلی خواهد بود.
در دیدار روز گذشته هیات طالبان با خلیلزاد، بار دیگر موضوع رهایی زندانیان مطرح شده است.
دولت افغانستان بر اساس توافقنامه صلح امریکا و طالبان و با هدف آغاز مذاکرات صلح، ۵۵۰۰ زندانی طالبان را رها کرده و در مقابل، طالبان هم یک‌هزار سرباز امنیتی افغان را آزاد کرده‌اند. این روند باید قبل از ۱۰ مارس انجام می‌شد، اما با تاخیر عملی شد.
توافقنامه صلح امریکا و طالبان همچنین دو طرف جنگ افغانستان را ملزم ساخته است که تمام زندانیان یک‌دیگر را رها سازند. گفته می‌شود که در حال حاضر بین هفت هزار تا هشت هزار زندانی طالبان در بند دولت هستند.
خلیلزاد درحالی تلاش دارد که بن بست در مذاکرات صلح را بشکند که پیش از این دو تیم مذاکره کننده توافق کرده بودند که مذاکرات را بدون میانجی خارجی پیش می‌برند.
منابع می‌گویند که طالبان در ازای کاهش خشونت و در نتیجۀ آن آتش بس خواهان حکومت موقت هستند. اما برخی خبرنگاران به نقل از رییس جمهور غنی نوشته‌اند که تنها مردۀ مرا از ارگ بیرون کرده می‌توانند.
به نظر می‌رسد تعلل در روند مذاکرات صلح، پالیسی مشترک حکومت و طالبان باشد. حکومت منتظر برگزاری انتخابات امریکا است و طالبان منتظر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان. اما رییس شورای عالی مصالحه ملی در صحبت با رسانه‌های غربی اعلام کرده است که انتخابات امریکا تغییری در پالیسی واشنگتن به وجود نمی‌آورد.
در عین حال، کشورهای منطقه و جهان همواره تأکید کرده‌اند که برپایی نظام طالبانی در افغانستان را به رسمیت نخواهند شناخت. تقریباً تمام کشورهای جهان اعلام کرده‌اند که با امارت اسلامی مخالف هستند. طالبان خواهان برپایی امارت به جای جمهوریت در کابل هستند.
