تلاش افغانستان برای صلح با طالبان در دوحه جریان دارد
امروز بیستویکم سپتامبر از سوی سازمان ملل، روز جهانی صلح نامگذاری شده است و هر ساله در این روز «زنگ صلح» در مقر سازمانملل در شهر نیویارک ایالات متحدهی امریکا، به صدا در میآید. این زنگ از سکههای اهدایی تمام کودکان جهان به جز قارهی افریقا ساخته شده و در کنار زنگ نوشته شده است: زندهباد صلح مطلق جهانی
امسال از روز جهانی صلح در افغانستان و دیگر کشورها، در حالی بزرگداشت میشود که گفتوگوهای صلح افغانستان با تروریستان طالب در قطر جریان دارد. این احتمال نیز وجود دارد که شاید در افغانستان، آخرین سالی باشد که بخشی از مردم از روز جهانی صلح بزرگداشت کنند؛ اما شماری دیگر شاهد حملات مرگبار طالبان باشند.
دولت افغانستان در این روزها، میخواهد با دشمن دیرینهاش(طالبان) صلح کند؛ گروهی که این روزها، تمام تمرکز شان را روی حملات انتحاری و تروریستی است و دهها حملهی تروریستی را در نقاط مختلف افغانستان راهاندازی میکنند، جان سربازان امنیتی و غیرنظامیان را میگیرند.
از آغاز هفتهی گذشته به اینسو، هیأت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان با هیأت گفتوگوکنندهی گروه طالبان در قطر بهسر میبرند و روی آجندای صلح افغانستان گفتوگو دارند. از قرار معلوم خواستها و آجندای گروه طالبان، صلح افغانستان را به بنبست کشانده است.
طالبان با نپذیرفتن آتشبس و حذف فرقههای دیگر مذهبی، میخواهند افغانستان را به جایی ببرند که آنجا، نه حقوقبشر مفهومی دارد و نه حقوق اقلیتها، نه حقوق زنان. تنها تمرکز گروه طالبان روی امارت اسلامی و فقه حنفی است. خواست طالبان در گفتوگوهای صلح افغانستان در قطر، اگر به کرسی بنشیند، افغانستان را به گذشتهی تاریکی خواهد برد که شهروندان آن را تجربه کرده اند. این احتمال نیز وجود دارد که اگر طالبان برندهی این بازی شوند، شرایط بدتر از دورهی امارت شان را دوباره شاهد خواهیم بود.
اگر طالبان در افغانستان صلح میخواهند، مواردی را درشت کنند که خواست شهروندان افغانستان است. برای مردم افغانستان، نظام جمهوری، نهادهای دولتی و آموزشی، حقوق بشر، حقوق اقلیتهای مذهبی – قومی که در قانون اساسی افغانستان به عنوان مسائل اساسی درج شده اند، مهم اند.
مردم افغانستان، نمیخواهند بار دیگر امارت را تجربه کنند و یک یا چند مولوی مدرسههای دیوبندی پاکستان، بر سرنوشتشان حاکم شده و در مورد چگونه زندگیکردن شان تصمیم بگیرند.
آنچه واضح است و در افغانستان جریان دارد: مردم و به ویژه نسل نو در افغانستان، نمیخواهند زیر سایهی امارت اسلامی زندگی کنند. اگر گروه تروریستی طالبان بخواهند حقوق اقلیتهای مذهبی و قومی، حقوق زنان، آزادی اندیشه و دموکراسی را مطابق برداشتهای خود شان تعریف کنند، جایی در افغانستان ندارند و به همین دلیل، طالبان باید از راه تساهل و مدارا پیش بیایند و تفاوت اندیشه را بپذیرند و برای شهروندان افغانستان خط سرخ امارتخواهی را نکشند.
بیست سال گذشته با تمام مشکلاتی که داشت، فرصتهای خوبی برای نسل نو در افغانستان ایجاد کرد. حاکمیت دموکراسی در افغانستان، هر چند نقصهای خود را داشت و تا اکنون نیز دارد؛ اما نشان داد که این امکان وجود دارد که افغانستان نیز، به عنوان عضوی از جامعهی جهانی به عنوان یک کشور دموکرات و مفید ظاهر شود.
نتیجهی این دموکراسی نیمبند، روی آوردن میلیونها کودک افغانستان به آموزش و تحصیل بود؛ حضور زنان در تمام عرصههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بود؛ رونق گرفتن کار و بار در مناطقی که طالبان حضور ندارند بود؛ سیستمسازی و ایجاد نهادهای بزرگ آموزشی و دولتی بود.
طالبان نشان داده اند که نتیجهی امارت، ویرانی است؛ تخریب سرکها و اماکن عمومی است؛ آتشزدن مکاتب و محروم ساختن دختران از آموزش و زنان از حق کار است.
دولت افغانستان به عنوان عضو جامعهی جهانی، مکلف است که مسائل حقوقبشری به ویژه حقوق زنان، حقوق کودکان و حقوق اقلیتهای قومی – مذهبی را به مثابهی خط سرخ در گفتوگوهای صلح در نظر بگیرد. هیأت دولت افغانستان، نمیتواند فرصتهای به وجود آمده را به خاطر این که احتمالأ طالبان از جنگ دست بکشند به قمار بزند. مردم افغانستان در انتظار صلحی اند که برای شان آیندهی مطمین را تضمین کند، نه صلحی که دوباره امارت را بر سرنوشت شان حاکم کند.
صبح کابل