فرصتی بهتر از حالا برای صلح در افغانستان تا اکنون وجود نداشته است. ایالات متحده نشان داده که در مورد دست‌یابی به صلح در افغانستان جدی است. همگرایی دیدگاه‌ها میان کشورهایی که در جنگ افغانستان نقش دارند، برای رسیدن به صلح بیش‌تر از هر زمان دیگری است. به‌نظر می‌رسد، اجماع روبه‌رشد منطقه برای حمایت از روند مصالحه‌ی افغانستان در حال شکل‌گیری است. زلمی خلیل‌زاد برای تقویت این روند سفرهای تازه منطقه‌ای خود را آغاز کرده است. افغانستان به‌عنوان یک طرف این منازعه بیش از هر زمان دیگری آماده گفت‌وگوهای صلح است. نیروهای سیاسی در داخل افغانستان در مورد صلح اجماع نظر دارند. اختلاف نظر در حوزه جمهوریت هیچ‌گاهی تا این اندازه کم نبوده است. هیأت افغانستان برای گفت‌وگوها آماده است و حکومت افغانستان تا کنون بیش از سه‌هزار زندانی طالب را از بند رها کرده است. واقعیت این است که مجموع این عوامل به‌صورت محتاطانه باعث خوش‌بینی در مورد آغاز مذاکرات بین‌الافغانی و رسیدن به صلح می‌شود.
اما روند صلح افغانستان هنوز یک حلقه‌ی گم‌شده دارد؛ کاهش خشونت. در روزهای اخیر خشونت‌ها در افغانستان شدت گرفته است. هفته گذشته ده‌ها غیرنظامی در ولایت هلمند کشته شدند. اخیرا هدف قرارگرفتن دادستان‌ها، چهره‌های مذهبی و فعالان حقوق بشر در کشور زیاد شده است. براساس اعلام رسمی شورای امنیت ملی افغانستان روزانه بیش از 20 غیرنظامی در افغانستان کشته یا زخمی می‌شوند. شکی وجود ندارد که این وضعیت نتیجه‌ی خشونت‌طلبی طالبان است. بی‌میلی این گروه به پایان‌دادن به خشونت در مقیاس بزرگ ممکن است به این نتیجه‌گیری منجر شود که تشدید خشونت برای مختل‌کردن فرآیند صلح است.
در کنار این‌که امریکا برای اجماع منطقه‌ای تلاش می‌کند، نیاز است که روی کاهش خشونت‌ها تمرکز کند. مسأله خشونت تا کنون به‌صورت واضح روند صلح را تحت‌الشعاع قرار داده است. مرور روند چندماهه‌ی صلح نشان می‌دهد که پیچیدگی اصلی تا کنون خشونت بوده است. با درک این موضوع باید امریکا طالبان را وادار کند که به کاهش فوری خشونت تن دهند. امریکا تا کنون به‌طور جدی از طالبان نخواسته است دست از خشونت بردارند. تا کنون این کشور از طالبان فقط خواهش کرده است که خشونت را بس کنند. در توافق‌نامه که چند ماه پیش میان دو طرف به امضا رسید، نیز به مسأله کاهش خشونت توجهی نشده است. راهش این است که امریکا بسیار قاطع از طالبان بخواهد که خشونت را بس کنند. همزمان ایالات متحده این امکان را دارد که حمایت بیرونی و پناه‌گاه‌هایی را که پاکستان به طالبان به گونه‌ی متداوم فراهم می‌کند، قطع کند.
عجله‌ی امریکا برای خروج از افغانستان باعث شده که گروه طالبان به این فکر کند که امریکا خیلی زود افغانستان را ترک می‌کند. به همین دلیل در تلاش وقت‌کشی است و حاضر نیست از خشونت دست بردارد. ظاهرا استراتیژیست‌های طالبان به این نظرند که اگر از راه نظامی در افغانستان پیروز شوند، امکان این‌که قدرت بیش‌تری در آینده سیاسی افغانستان داشته باشند، زیاد است. اما اگر از راه مذاکره به قدرت سیاسی برگردند، در یک فرایند بده‌وبستان خیلی چیزها را از دست می‌دهند. اما پیروزی طالبان در جنگ افغانستان امر ناممکن است. ممکن است طالبان از سد حکومت افغانستان عبور کند، اما مردم افغانستان به هیچ عنوان تسلیم حکومت دوباره طالبان نخواهند شد. البته ممکن است جنگ بیش‌تر شود، اما طالبان نمی‌تواند امارت اسلامی را برگرداند. جنگ افغانستان تنها راه حل سیاسی دارد. برای رسیدن به این راه حل باید همه طرف‌ها انعطاف‌پذیری داشته باشند.
خواست و انتظار مردم افغانستان است که خشونت‌ها کاهش یابد. به ادامه وضعیت فعلی قطعا روند صلح به جایی نمی‌رسد. راهش این است که با کاهش سطح فعلی خشونت به‌عنوان کلید فراهم‌کردن سریع شرایط به سمت صلح پایدار از طریق مصالحه تن داده شود.
اطلاعات روز
