آیا صلح با التماس به طالبان به دست می‌آید؟
زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، که در چارچوب ششمین سفر کاریش برای پیش‌برد پروسه صلح افغانستان، چند روز پیش به افغانستان سفر کرده بود، کابل را برای مذاکره دوباره با نمایندگان طالبان در دوحه قطر ترک کرد.
خلیل‌زاد در مدت اقامتش در کابل و در دیدار با سران حکومت و شخصیت‌های سیاسی برجسته بر تشکیل هیأت مذاکره کننده حکومت با طالبان تأکید کرد و حکومت نیز تلاش‌هایش برای تشکیل این هیأت را افزایش داده‌است.
اگر حکومت و نیروهای سیاسی، هیأت ملی مذاکره‌کننده را مشخص کنند و ارگ هم صلاحیت آن را تأیید کند، گامی کلان در راستای ایجاد اجماع سیاسی داخلی در مورد مذاکره با طالبان برداشته خواهد شد. چنین هیأتی باید از موضع حامی ارزش‌هایی که همه به آن‌ها پابند هستند، مذاکره کند.
همه‌ی آنانی که نظم جمهوری را قبول دارند و زیر پرچم افغانستان فعالیت سیاسی می‌کنند، باید از دموکراسی نماینده‌گی و مشروعیت انتخاباتی در هرنشستی دفاع کنند. در این هیچ تردیدی نیست که افغانستان به هویت تمدنی اسلام تعلق دارد. کرکتر مذهبی افغانستان به کسی پوشیده نیست. مردم افغانستان اسلام را به عنوان آیین پرستش و رهایی پذیرفته‌اند و این امر بخشی از هویت و موجودیت آنان را تشکیل می‌دهد. اما در کنار آن افغانستان نظم جمهوری را پذیرفته است که مبتنی بر دموکراسی نماینده‌گی و مشروعیت انتخاباتی است. حکومتی که مشروعیت انتخاباتی نداشته باشد، دیگر برای مردم افغانستان قابل قبول نیست. در این تردیدی نیست که در گذشته‌ی تاریخی این جغرافیا هر‌نیرویی که قلمروی را تسخیر می‌کرد، مشروعیت لازم را برای سلطه به دست می‌آورد. امروز افغانستان از آن گذشته‌ی تاریخی فاصله گرفته است.
مردم افغانستان دیگر اجازه نمی‌دهند که کشور‌شان به قلمرو فتح شده‌ی یک گروه بدل شود و خودشان به عنوان اسیر جنگی در اختیار همان گروه قرار بگیرند. همه باید درک کنند که افغانستان کنونی با افغانستانی که در گذشته بود، خیلی متفاوت است. گروهی که می‌خواهد در سیاست افغانستان حضور مشروع و قانون‌مند داشته باشد، باید اصل جمهوری و دموکراسی نماینده‌گی را بپذیرد. اگر این اصول پذیرفته نشود، منازعه به پایان نمی‌رسد و مردم افغانستان در برابر هر‌گروهی که بخواهد از راه غلبه‌ی نظامی بر کشور‌شان مسلط شود، می‌ایستند.
جامعه‌ی جهانی و قدرت‌های بزرگ هم باید تعهدشان را با مردم افغانستان عملی کنند. افغانستان با ایالات متحده و کشورهای دیگر پیمان‌های همکاری امنیتی و دفاعی دارد. هرتغییری که در وضعیت نیروهای ناتو یا امریکایی در افغانستان می‌آید، باید دولت‌ها روی آن موافقت کنند. دولت‌ها باید با هم بنشینند و روی همه‌ی مسایل توافق کنند. افغانستان با ایالات متحده و ناتو قرارداد همکاری‌های دفاعی و تعیین وضعیت نیروها دارد که باید اجرا شود. نه افغانستان حق دارد این قرارداد‌ها را به صورت یک‌جانبه نقض کند و نه کشورهای دیگر. هیچ کشوری نباید در مورد خروج یا کاهش نیروهایش، با طالبان به گونه‌ای توافق کند که دولت افغانستان در جریان نباشد.
این مسأله‌ی مهم است. دولت افغانستان هم باید طرف مشوره‌ی متحدانش در مورد وضعیت نیروها باشد. سرمنشی ناتو به صراحت گفت کاهش نیروهای ناتو در افغانستان به نتیجه‌ی مذاکره ربط دارد. این مذاکره با دولت افغانستان هم باید صورت بگیرد. سفیر ایالات متحده چند هفته قبل گفت که ایالات متحده با دولت افغانستان هم در مورد مبارزه با تروریسم و کاهش نیروهای ناتو مذاکره می‌کند. توافق در این مورد هم باید از سوی دولت‌ها صورت بگیرد. اگر کل وضعیت به سود یک گروه مسیر داده شود، مشکل زیادی ایجاد می‌شود. وقتی همه چیز به گونه‌ای پیش برود که در آن صرف منافع یک گروه لحاظ شود، در آن صورت ختم جنگ در افغانستان امکان‌پذیر نخواهد بود. ختم جنگ زمانی ممکن است که قدرت‌های بزرگ، قدرت‌های منطقه‌ای و نیروهای داخلی همه به صورت جمعی و با درنظرداشت منافع یک‌دیگر، به توافق برسند و آن توافق را اجرایی کنند.
