بندر چابهار در جنوب ایران به عنوان دهلیز ترانسپورتی جدیدی برای افغانستان که می تواند مسیر را برای میلیون ها دالر تجارت جدید باز کند و وابستگی افغانستان به پاکستان را نیز کاهش دهد، با سرمایه 500 میلیون دالری هند در حال اجرا است.
تقویت اقتصاد افغانستان می تواند به کاهش وابستگی کابل به کمک های خارجی کمک کرده و منبع درآمدی گروه طالبان که همانا تجارت تریاک است را نیز سرنگون کند.
اما تصمیم اخیر ترامپ برای خروج از برجام با ایران و اعمال دوباره تحریم ها علیه تهران و همچنین جریمه نهادهایی که با ایران تجارت می کند، این قابلیت که افغانستان از طریق بندر چابهار پیش به سوی استقلالیت اقتصادی برود را تهدید می کند.
یک دیپلمات ارشد هندی می گوید: «تصمیم دونالد ترامپ همه ما را به خانه اول برگرداند؛ ما هم اکنون مجبوریم از نو راجع به مفادهای استفاده از بندر چابهار مذاکره کنیم. این مسیری است که در نحوه تجارت ایران، افغانستان و هند تغییر ایجاد می کند، اما در حال حاضر همه چیز نامعلوم است.»
کاخ سفید تاکنون در این خصوص واکنشی نشان نداده است.
لازم به ذکر است که توافقنامه سه جانبه استفاده از بندر چابهار میان ایران، افغانستان و هند در سال 2016 میلادی به امضا رسید. تاکنون اما از این توافقنامه سه جانبه استفاده ی چندانی به جز انتقال گندم های کمکی هند به افغانستان و انتقال میوه های خشک افغانستان به هند نشده است.
یک مقام مسئول در بندر چابهار می گوید که در حال حاضر سه قرارداد ایجاد زیرساخت های لازم در این بندر به تاخیر افتاده است، و دو شرکت چینی و یک گروه فنلاندی نیز فعالیت های مالی خود را به حالت تعلیق در آورده اند و از واشنگتن خواهان شفاف سازی هستند.
بر علاوه، تجاران افغان نیز که امیدوار بودند راه جایگزینی برای بندر کراچی یافته اند، هم اکنون خود را محروم از سرمایه گذاری در این بندر یافته اند و بار دیگر مجبور به استفاده از مکانیزم «حواله جاتی» برای انتقال پول هایشان شده اند.
یک مقام اجرایی ارشد افغان گفت: «هم اکنون بانک های طرف قرارداد ما به ما اجازه پرداخت برای کالاهای وارداتی از طریق این بندر را نخواهند داد.»
