توصیه های خبرنگاران بدون مرز درباره خبرنگاران افغان در تظاهرات ها

این سازمان همچنین گفته است که در توصیه های خودش، وخیم تر شدن اوضاع امنیتی افغانستان را به خاطر افزایش فعالیت های گروه داعش و طالبان در نظر گرفته است.

تعدد و خشونت در تظاهرات های ضد دولتی طی یک سال گذشته در افغانستان افزایش یافته است که این موضوع تنش هایی را میان خبرنگاران، مظاهره کنندگان و نیروهای امنیتی برای پوشش این تظاهرات ها بوجود آورده است.

برای مثال شماری از خبرنگاران در تاریخ هشتم سنبله سال گذشته توسط نیروهای امنیتی و یا محافظان رئیس جمهوری هنگامی که محمد اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان از ولایت بامیان بازدید می کرد مورد بد رفتاری قرار گرفتند و یا لت و کوب شدند.

خبرنگاران همچنین در جریان دو تظاهرات بزرگ دیگر مورد بدرفتاری قرار گرفتند و یا زخمی شدند. در تاریخ دوم اسد سال گذشته و در جریان تظاهرات «جنبش روشنایی» در منطقه دهمزنگ کابل، انفجاری مرگبار صورت گرفت که منجر به کشته و زخمی شدن صد ها تن گردید.

پلیس همچنین در تاریخ دوازدهم جوزای سال جاری نیز با استفاده از زور مظاهره کنندگان در تظاهراتی تحت نام «رستاخیز تغییر» را در کابل متفرق کردند. مظاهره کنندگان به دنبال رویداد مرگبار تروریستی در چهارراهی زنبق کابل که منجر به کشته و زخمی شدن بیش از 500 تن گردید، خواستار اصلاحات در بخش امنیتی و استعفای سران امنیتی کشور بودند.

پوشش یک جانبه برخی رسانه ها از 3 اتفاق یاد شده سبب بروز تنش هایی در افغانستان گردید.

حق برپایی تظاهرات مسالمت آمیز هم در «اعلامیه جهانی حقوق بشر» و هم در «میثاق بین المللی حقوق سیاسی و مدنی 1966 سازمان ملل متحد» تاکید شده است که افغانستان نیز از جمله کشورهای امضا کننده آن می باشد. این حق همچنین در ماده 36 قانون اساسی خود افغانستان نیز ذکر شده است.

میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز اظهار می کند که خبرنگاران حق جستجو، کسب و دادن اطلاعات و هر گونه عقاید دیگر را دارند. این جمله به طور آشکارا حق پوشش دهی از یک تظاهرات را نیز شامل می گردد.

در ماده بیستم این میثاق همچنین به اهمیت پوشش های خبری که شامل «تبلیغ برای جنگ» و «هر گونه ترغیب به تنفر ملی، نژادی و یا مذهبی که باعث تحریک به تبعیض و یا دشمنی و خشونت نگردد» تاکید شده است.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در قطعنامه 25/38 خود بر «نقش برجسته» خبرنگاران در «مستندسازی نقض حقوق بشر در خلال تظاهرات های مسالمت آمیز» تاکید کرده است. در این قطعنامه از دولت ها خواسته شده تا با در نظر داشت نقش ویژه و آسیب پذیری خبرنگاران و کارکنان رسانه ها هنگام پوشش دهی این گونه تظاهرات ها، اهمیت ویژه ای برای تامین امنیت آنها قائل شوند.

همچنین این نقش برجسته که توسط رسانه ها و خبرنگاران ایفا می گردد نیازمند احترام موثر و جهانی برای حقوق بشر و حق آزادی بنیادی برای همگان بدون هیچ گونه تبعیضی به شمول نژاد، رنگ، جنسیت، زبان، مذهب، عقاید سیاسی و دیگر عقاید، اصالت ملی و یا اجتماعی، ملکیت، محل تولد و یا دیگر حالات می باشد.

سازمان خبرنگاران بدون مرز اما تاکید می کند که آزادی دادن اطلاعات نباید غیر مسئولانه مورد استفاده قرار بگیرد. از آنجایی که مردم به گفته های خبرنگاران گوش می دهند و اهمیت قائل می شوند، خبرنگاران اعضای عادی جامعه نیستند.

با این توصیفات، سازمان خبرنگاران بدون مرز می خواهد که:

تمامی آنهایی که در تظاهرات ها حضور دارند:

• به گزارش های ویدیویی و تصویری خبرنگاران احترام بگذارند و بپذیرند هنگامی که در رویدادهای عمومی اشتراک می کنند ممکن است در تصویر و یا فیلم ها دیده شوند.
• مخل کار خبرنگاران نشوند و به خود خبرنگار و تجهیزات او احترام قایل شوند.
• و به محرمانه بودن منابع اطلاعاتی خبرنگاران احترام بگذارند.

دولت افغانستان:

• قطعنامه 25/38 شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به ویژه بندهای 8، 10، 12 و 13 را تطبیق کند.
• به ماده های 24، 27، 34 و 36 قانون اساسی افغانستان که در مورد احترام به آزادی و کرامت انسانی و قوانین جرم و مجازات و آزادی مطبوعات هستند احترام بگذارد.
• اهمیت ویژه ای برای تامین امنیت خبرنگاران و حفظ آزادی دادن اطلاعات در خصوص تظاهرات ها قائل گردد.
• به نیروهای امنیتی آموزش های مناسب بدهد که در آموزش هایشان باید ماده های 24، 27، 34 و 36 قانون اساسی و قانون رسانه ها، حق عکس و آزادی های مدنی گنجانده شود.
• آنهایی را که با دستگیر کردن و یا ضبط تجهیزات خبرنگاران و یا حمله به آنان هنگام پوشش خبری مخل کار آنها (خبرنگاران) می گردند را مورد پیگرد قرار دهد.
• قانونی تطبیق کند که بر اساس آن، آن دسته از مقامات که مخل آزادی دادن اطلاعات می گردند، جرم تلقی گردد.
• قانونی تطبیق کند تا محرمانه بودن منابع اطلاعاتی خبرنگاران حفظ گردد و از ضبط مواد و تجهیزات خبرنگاران ممنوعیت به عمل آید.
• نظامی تاسیس کند که براساس آن به آن دسته از خبرنگارانی که زخمی می گردند هزینه های پزشکی داده شود و یا اگر تجهیزات شان تخریب و یا ضبط می گردند غرامت پرداخت گردد.

رسانه ها:

• به ضوابط موجود در خصوص حق و وظایف خبرنگاران احترام بگذارند.
• با در نظر داشت اخلاقیات و بدون ترغیب نفرت به پوشش دهی رویدادها بپردازند.
• در مناظره ها و مصاحبه ها حرفه ای رفتار کنند و نگذارند که رسانه شان فضایی را برای آنان که ترغیب به نفرت علیه اجتماع نژادی و یا مذهبی می کنند، فراهم کند.
• تقویت امنیت خبرنگاران را بویژه در ولایات در نظر بگیرند.
• خبرنگاران نیز دلیل حضور خود در تظاهرات را مشخص کنند. خبرنگاران باید کاملا مشخص کنند که در تظاهرات ها به عنوان خبرنگار ظاهر شده اند تا پوشش دهی خبری انجام دهند، و یا اینکه به عنوان شخصی عادی از اجتماع شان در تظاهرات حضور دارند تا از حق دموکراتیک خود استفاده نمایند.

سازمان خبرنگاران بدون مرز مانند گذشته تاکید می کند “در این جنگ که از سوی «دشمنان دموکراسی» علیه مردم افغانستان برای «حق داشتن اطلاعات» تحمیل شده است، سازمان خبرنگاران بدون مرز با انتخاب خود در کنار خبرنگاران افغانستان ایستاده است و برای دفاع از حق داشتن اطلاعات هر کار ممکنی را انجام می دهد. همچنین از تمامی رسانه ها و خبرنگاران می خواهیم تا وضعیت آشفته سیاسی و بحران امنیتی جاری در افغانستان را به طور حرفه ای پوشش دهند.”

لازم به ذکر است که سازمان خبرنگاران بدون مرز در رده بندی خود برای آزادی رسانه ها در سال 2017، افغانستان را از میان 180 کشور در رتبه 120 قرار داد.