یک تیل فروش: فروش روزانه ام تقریبا به صفر رسیده است
جمشید رحیمی یک تن از تیل فروشان در ولایت هرات به خبرنگار رها از کاهش چشمگیر فروش تیل خود پس از روی کار آمدن دولت موقت طالبان می گوید.
او می گوید پیش از این روزانه یک الی چهار بیلر تیل (دیزل و پطرول) فروش داشت که اکثر مشتریان وی رانندگان تاکسی بوده است.
وی اما علاوه می کند که در این اواخر فروش او به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و حتی به صفر رسیده است.
آقای رحیمی می گوید که حتی رانندگان تاکسی هم که لازمه کارشان داشتن سوخت برای به حرکت درآوردن موترشان است، کمتر برای خرید تیل مراجعه می کنند.
یک تن از تیل فروشان دیگر در ولایت هرات نیز ضمن تایید گفته های آقای جمشید رحیمی می گوید که رانندگان تاکسی در این اواخر بخاطر کمبود مسافر یا موترشان را کمتر به حرکت در می آورند و یا بجای تیل (پطرول و دیزل) از گاز استفاده می کنند.
وی می گوید برای رانندگان تاکسی دیگر مقرون به صرفه نیست از پطرول که قیمتش تقریبا اخیرا به دو برابر رسیده برای سوخت موترهایشان استفاده کنند؛ و بجای آن اصطلاحا موترهایشان را گاز می زنند.
این تیل فروش هراتی اما علاوه می کند که «درست است که در حال حاضر به خاطر اقتصادی بودن، گاز جایگزین پطرول و دیزل برای موترها شده است، اما این نکته را باید در ذهن داشت که موتری که با گاز کار می کند، عمر انجین آن کوتاه تر است و شاید نصف موترهایی که با پطرول کار می کنند عمر کند.»
در همین حال، محمدرضا هاشمی یک تن از رانندگان تاکسی در شهر هرات نیز گفته های این تیل فروش را تایید می کند و می گوید که اگر ماشین یک موتر نوع «کورولا» با پطرول 10 سال عمر کند، با گاز 5 سال هم نمی شود.
او که خود هفت سال می شود گاز را جایگزین پطرول برای موتر خود کرده است، می گوید: «درست است که با استفاده از گاز مصرف روزانه یک راننده کاهش پیدا می کند، اما در دراز مدت مصارف عوارض موترهای گازی بسیار زیاد است.»
او اما می گوید که با افزایش قیمت پطرول و کم شدن تعداد مسافرین برای جابجایی چاره ای جز استفاده از گاز ندارد.
نجیب الله حکیمی، یک تن از مستریان موتر در ولایت هرات در صحبت با خبرنگار رها می گوید: «یکی از علت هایی که تمامی رانندگان موترهای تاکسی در این ولایت از گاز در موترهای شان استفاده می کنند، بخاطر عدم یک سیستم مشخص برای کنترل و کاهش قیمت مواد سوختی به ویژه پطرول و دیزل می باشد.»
وی می گوید که اگر قیمت پطرول و دیزل پایین باشد، بیشتر رانندگان علی الخصوص موترهای تاکسی به جای گاز از پطرول و دیزل استفاده خواهند کرد.
آقای حکیمی علاوه می کند استفاده از گاز در موترهای تاکسی ضررهای تخنیکی و جانبی زیادی را برای رانندگان و جامعه به وجود می آورد.
اما علی احمد غلامی یک راننده تاکسی دیگر در شهر هرات می گوید که طی 5 سال گذشته از گاز بجای پطرول استفاده کرده زیرا این گونه مصرف روزانه اش کاهش می یابد.
او می گوید معمولا کپسول های گاز موترهای تاکسی بین 25 الی 35 کیلو گاز ظرفیت دارند، اما او تنها توانایی پر کردن به مقدار 10 کیلو را دارد، زیرا به گفته ی او، «کار و بار نیست و همین مقدار را هم روزانه به سختی کار می توانم.»
او می گوید: «هر کیلو گاز 85 افغانی است که 10 کیلوی آن 850 افغانی می شود؛ دیگر عوارض مصرفی موتر به کنار.»
وی علاوه می کند: «مهم امروز است که مصارفم را تامین کنم، این که در آینده موترم به خاطر مصرف گاز خراب می شود در اولویت نیست.»
این راننده تاکسی هراتی در نهایت می گوید که فقر و بیکاری هر روز در حال افزایش است و گروه گروه از جوانان مجبور به ترک کشور می گردند.
گفته می شود که بیش از ۷ هزار تاکسی در ولایت هرات وجود دارد که اکثر این موترها به جای (پطرول و دیزل) از گاز استفاده می کنند.