محمد سرور دانش، معاون دوم رئیس جمهور، در رشته توییتی به گزارش اخیر وزارت خارجه آمریکا درباره ترکیب جمعیتی افغانستان واکنش نشان داده است.
در گزارش تازه وزارت خارجه آمریکا درباره آزادی مذهبی در افغانستان به نقل از یک نهاد تحقیقاتی آمده است که هزاره و شیعه در افغانستان ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.
با آن که در این گزارش آمده است که منبع قابل اعتمادی درباره جمعیت سنی و شیعه در کشور وجود ندارد و اداره آمار کشور (احصائیه) جمعیت تفکیک‌شده افغانستان را دنبال نمی‌کند، اما آقای دانش گفته که این “نشان‌دهنده درصد واقعی جمعیت هزاره و شیعه در این کشور نیست”.
در این گزارش همچنین آمده که دولت آمریکا جمعیت افغانستان را حدود ۳۵.۷ میلیون نفر تخمین می‌زند.
آقای دانش می‌گوید که نبود ارقام قابل اعتماد درباره جمعیت اقوام مختلف در افغانستان همواره از مشکلات این کشور بوده و دولت مصمم به رفع مشکل از طریق صدور شناسنامه الکترونیک است.
آقای دانش افزوده که از نهادهای مرتبط می‌خواهد که روند توزیع شناسنامه الکترونیک را سرعت ببخشد.
دولت افغانستان توزیع شناسنامه‌های الکترونیک را بهار سال ۱۳۹۷ آغاز کرد که افزون بر مشخصات فردی، معلوماتی در مورد قومیت، ملت و دین نیز درج می‌شود. روند توزیع این شناسنامه نیز به کُندی پیش می‌رود و تاکنون شمار کسانی که شناسنامه گرفته‌اند به حدود هشتصد هزار نفر می‌رسد.
وزارت خارجه آمریکا افزوده که براساس اظهارات رهبران مذهبی ۹۰ درصد از جمعیت شیعه را مردم هزاره تشکیل می‌دهند که اغلب جعفری هستند و همچنین شیعه اسماعیلیه نیز وجود دارد.
در این گزارش آمار پیروان سایر مذاهب مثل هندو، سیک، بودایی و مسیحی کمتر از ۰.۳ درصد جمعیت ذکر شده و آمده که تخمین می‌شود ۱۲۰ خانواده هندو و سیک که شمار جمعیت آنان به ۵۵۰ تن برسند در افغانستان زندگی می‌کنند.
مسئله سرشماری و به ویژه تعیین میزان جمعیت اقوام در افغانستان از موضوعات جنجالی و حساس بوده است.
در دست کم چهار دهه اخیر در افغانستان، موضوع میزان حضور اقوام مختلف در ساختار قدرت سیاسی بر اساس شمار جمعیت آنها به شدت مورد بحث بوده است.
به همین دلیل در اجلاس بن آلمان در دسامبر ۲۰۰۱ میلادی، که منجر به تشکیل دولت موقت به رهبری حامد کرزی شد، نیز بر حضور مناسب اقوام مختلف در قدرت سیاسی تاکید شد.
در سال ۱۳۹۱ آکادمی علوم افغانستان دایره المعارف (دانشنامه) آریانا را بازنگری و بازچاپ کرده و در بخشی از جلد اول آن درصدی اقوام افغانستان را مشخص کرده است.
مسئولان آکادمی در این آمار نوشتهاند که قوم پشتون ۶۲ درصد، قوم تاجیک حدود ۱۲ درصد، قوم هزاره ۹ درصد و ازبیکها ۶ درصد هستند.
انتشار این دانشنامه واکنش تند شماری از فعالان اقوام افغانستان را بر انگیخت و در نهایت احصائیه مرکزی (مرکزآمار) افغانستان آمار منتشر شده از سوی آکادمی علوم در باره درصدی اقوام افغانستان را رد کرد و آن را “مضر” خواند.
