گرامیداشت از سالیاد خاکسپاری پیکر شهید وحدت ملی در بامیان

در این همایش که عصر روز گذشته از سوی “انجمن اجتماعی عدل و رفاه” در مرکز بامیان راه اندازی شده بود، در کنار شماری از شخصیت های سیاسی و فرهنگی، صدها تن از شهروندان این ولایت نیز حضور داشتند.

عبدالعلی مزاری دبیر کل حزب وحدت اسلامی افغانستان، بیست و یک سال پیش در چهارآسیاب کابل به اسارت طالبان رفت و در بیست و دوم حوت سال 1373 خورشیدی از سوی این گروه به شهادت رسید.

هواداران شهید وحدت ملی، پیکر او را از غزنی تا کابل و از آنجا تا بامیان و بلخ بر روی شانه های خود حمل کردند. پیکر شهید مزاری در هفتم ماه حمل  سال پس از آن در بلخ به خاک سپرده شد.

انسانی سازی قدرت

داکتر امان الله فصیحی مشاور امور فرهنگی معاونت دوم ریاست جمهوری در همایش آسمان در تابوت گفت :”رهبر شهید، تاریخ سیاسی کشور را دگرگونه کرد، قدرت را انسانی ساخت و منطق غیر انسانی را تبدیل به منطق انسانی کرد”.

آقای فصیحی افزود که در کل تاریخی افغانستان تا زمان شهید مزاری، منطق عصبیت، خون و قبیله در عرصه سیاست ورزی حاکم بوده و قدرت برای قدرت خواسته می شد نه برای رفاه جامعه و پیشرفت کشور: “برای توجیه قدرت برای قدرت از هر ابزاری مانند کشتار، غارت، ظلم و ستم استفاده می شد و دین، اخلاق و ارزش های انسانی در خدمت قدرت و منطق قبیله استخدام شده بودئد”.

او تاکید کرد که در چنین شرایطی که قوم خاصی قدرت را برای خود می خواست و به دیگران توجه نداشت، شهید مزاری گفتمان خود را مطرح کرد؛ گفتمانی که در آن همگان از حقوق مساوی و برابر برخوردارند.

به گفته او؛ شهید مزاری، مردم را صاحب قدرت می دانست و به همین دلیل طرح برگزاری انتخابات را بیان کرد:” رهبر شهید برای همه اقوام محروم حق خواهی می کرد و می خواست آنها در تصمیم گیری های بزرگ سهیم باشند، حقوق انسانی زن و مرد را برابر می دانست، عدالت مبتنی بر شایستگی و لیاقت را مطرح می کرد و راه رسیدن به این مهم را تعامل و عقلانیت اجتماعی می دانست، چنانچه گفته است که ما اختلاف و تفرقه افگنی میان اقوام را فاجعه و وحدت ملی را یک اصل می دانیم”.

منطق بی نظیر حق خواهی

شهید مزاری از رهبرانی است که به مبارزه در راستای تامین عدالت اجتماعی و برخورداری تمام شهروندان افغانستان از حقوق مساوی، معروف است. شهید وحدت ملی، بارها در سخنانش تاکید کرده است که حق خواهی به معنای دشمنی با کسی نیست. هرچند حق خواهی شهید مزاری در زمانی که این موضوع را مطرح کرد با گلوله و جنگ های تحمیلی پاسخ داده شد اما امروزه می رود تا جایگاه واقعی اش را دریابد.

سرور جوادی مشاور امور اجتماعی معاونت دوم ریاست جمهوری و از دیگر سخنرانان همایش آسمان در تابوت، با تایید این موضوع می گوید، آنچه که به عنوان منطق شهید مزاری در حق خواهی مطرح است را می توان در لابلای صحبت ها و رفتارش یافت و به همین دلیل است که او در ردیف چهار رهبر بزرگ بشری در قرن بیست مانند نلسون ماندلا، مهاتما گاندی و مارتین لوترکینگ قرار می گیرد که هرکدام نقطه برجسته ای در تفکر و عمل خود داشتند.

آقای جوادی گفت که شهید مزاری حق انسانی و انسان بودن را برای انسان هایی می خواست که در جغرافیایی بنام  افغانستان زندگی می کنند:”او به زبان بسیار ساده می گفت که “می خواهم دیگر هزاره بودن جرم نباشد”. این موضوع هیچ ربطی به وزارت و چوکی ندارد، بلکه یک بحث کاملا هویتی انسانی است”.

او تصریح کرد؛ منطق شهید مزاری، انسان برابر و سیاست را در معیار انسانیت قرار دادن است:”وقتی دولت مجاهدین به حزب وحدت پنج وزارت پیشنهاد داد، شهید مزاری آن را نپذیرفت و گفت که من وزارت نمی خواهم، می خواهم که تمام اقوام ساکن در افغانستان بگونه برابر حق تصمیم گیری داشته باشند. شهید مزاری قدرت و مدیریت کلان ملی را برمبنای مشارکت مطرح کرد؛ این مشارکت به معنای همسانی در حق انسانی و شهروندی است”.

جوادی با تاکید بر اینکه تا زمان شهید مزاری ماهیت استبداد در افغانستان شخصی-قبیله ای بود و دولت ها ماهیت مزدوری داشتند، اضافه کرد که منطق حق خواهی شهید مزاری نقطه ای را هدف می گیرد که همواره در تاریخ افغانستان نفی شده است؛ نفی برابری انسان ها.

به باور او؛ هرچند این منطق در آن زمان قابل درک نبود اما امروزه جایگاه خود را یافته است و بسیاری از روشنفکران آن وقت و دوران نوین اقوام دیگر، به برحق بودن منطق مزاری اعتراف می کنند.

شهید مزاری که چندی پیش به گونه رسمی به عنوان شهید وحدت ملی مسمی گردید، از معدود رهبرانی است که از محبوبیت خاصی در میان شهروندان کشور برخوردار است. سخنان شهید مزاری به شعارهای بزرگی برای حرکت های دادخواهانه در افغانستان مبدل شده اند. در عین حال همه ساله از سالگرد شهادت، خاکسپاری و میلاد او در سراسر افغانستان و حتی در خارج از کشور نیز گرامیداشت به عمل می آید. این موضوع نشان می دهد که منطق “حق خواهی و عدالت طلبی شهید مزاری” اکنون نه تنها در افغانستان بلکه در سطح بین الملل نیز، به شکل وسیعی جا باز کرده و بسوی نهادینه شدن به پیش میرود.

زمان احمدی- بامیان