کندزیان بیجا شده تمایل به بازگشت به شهر کندز را ندارند

عبدالطیف ساکن اصلی کندز که به شهر مزارشریف پناه برده می گوید “جنگ و درگیری همه چیز را نابود کرد.”

دویچه له انگلیسی به نقل از عبدالطیف می نویسد “کندز سوخته است. مردمان زیادی کشته و یا زخمی شده اند. من با مشقت زیاد توانستم تنها جان خودم و خانواده ام را از جنگ نجات دهم. قبل از اینکه از کندز خارج شویم، برای چندین روز در شهر گیر مانده بودیم. هیچ راه خروجی نبود و آب و غذا در شهر نبود.”

خانم دانیل مویلان از دفتر هماهنگی امور حقوق بشری سازمان ملل متحد در این زمینه می گوید “مانند عبدالطیف، هزاران تن دیگر از ساکنان کندز به شهر مزارشریف در ولایت بلخ پناه برده اند. براساس تخمین های ما، تقریبا 39 هزار نفر طی دو هفته گذشته از کندز خارج شده اند. بسیاری از این کندزیان به شهرهای طالقان، کابل، مزارشریف، پل خمری و فیض آباد رفته اند.”

لطیف می گوید “بسیاری از بیجاشده های کندز به خانه های اقوام و یا دوستان شان در شهرهای دیگر پناه برده اند. در مزار، ما در خانه یکی از دوستانم بسر می بریم. اما تمام خانواده باید در یک اتاق زندگی کنیم.”

“کمبود کمک رسانی”

شورشیان طالبان دوشنبه هفته گذشته (12 میزان) از چندین جهت به شهر کندز حمله کردند و توانستند در ساعت های اولیه بخش اعظمی از شهر را در کنترول خودشان بگیرند. نیروهای امنیتی کشور با حمایت هوایی نیروهای آمریکایی فورا به مقابله با این شورشیان پرداختند. گرچه نیروهای امنیتی و نیروهای خارجی یک روز پس از حمله شورشیان مدعی شدند که حمله شورشیان دفع شده و کنترول شهر را بدست گرفته اند، اما گزارش ها همچنان می رسید که درگیری شدیدی در حومه و اطراف شهر در جریان است. سرانجام، نیروهای امنیتی، پس از گذشته 9 روز، روز چهارشنبه اعلام کردند که شورشیان را کاملا به عقب رانده اند و شهر کندز از وجود شورشیان پاکسازی شده است و شهر هم اکنون امن است. درگیری ها اما همچنان در برخی اطراف ولسوالی ها در جریان است.

خانم مویلان گفت “بسیاری از بیجاشدگان کندز، با امکانات بسیار کمی از شهر خارج شدند، و هم اکنون مجبورند بدون هیچ سقفی و حتی امکانات اولیه زندگی، در خارج از کندز بسر ببرند.”

وی افزود “سازمان ملل متحد و دولت افغانستان به طور مشترک در تلاش اند تا برای بیجاشدگان چادر و غذا تهیه نمایند. همچنین، کمپ هایی برای این بیجاشدگان در حال ساختن است که امکانات بهداشتی، آب آشامیدنی تمیز و منطقه امن برای کودکان دارند.”

فرشته یکی دیگر از بیجاشدگان می گوید “کمک به همگان نرسیده است. ما تاکنون هیچ کمکی از این سازمان ها دریافت نکرده ایم. اما مقامات محلی برای کمکمان آمدند. بیشتر بیجاشدگان در «کمپ حاجی» بسر می برند، و مقامات شورای ولایتی به بیجاشدگان نان و آب می رسانند. اما از آنجایی که من در خانه یکی از دوستانم هستم، هیچ یک از این حمایت ها و کمک ها را نمی توانم دریافت کنم.”

“بحران مهاجرت در حال وقوع”

هم اکنون در حدود 6 هزار بیجاشده کندزی در کمپ حاجی در شهر مزارشریف بسر می برند. به نظر میرسد که فعالان مدنی در مزارشریف از رسیدگی مقامات ولایتی بلخ به این بیجاشدگان رضایت دارند. مریم یک فعال حقوق بشر می گوید “توجه مقامات ولایتی هم اکنون بر مهاجران است، و ما از کمک شان به این بیجاشدگان قدردانی می کنیم.”

اما، موضوع نگران کننده این است که این مهاجران هیچ گونه حمایت روانی نمی شوند. زنان و کودکان بسیاری، هم در کندز حین جنگ رنج دیده اند و هم هنگام فرار از این شهر با درد و رنج همراه بوده اند. متخصصان می گویند که این رویدادها می تواند اثراتی مخرب و طولانی مدتی برای سلامت روانی این زنان و کودکان بگذارد.

کندز هم اکنون کاملا در کنترول نیروهای دولتی است، اما بیجاشدگان آن، همچنان هیچ تمایلی به بازگشت به شهر ندارند. آنها می گویند که در شهر کندز احساس امنیت نمی کنند، زیرا تهدید حضور طالبان امری دائمی شده است، و درگیری ها در اطراف شهر همچنان ادامه دارد.

لازم به ذکر است که افزایش شمار بیجاشدگان داخلی کشور، یکی از نگرانی های اصلی دولتمردان می باشد. از آغاز سال جاری میلادی تاکنون، بیش از 280 هزار نفر در نتیجه درگیری های نیروهای امنیتی با شورشیان مسلح از خانه و شهرهایشان بیجاشده اند. از سویی دیگر، شمار مهاجرانی که از کشورهای خارجی به افغانستان باز می گردند نیز در حال افزایش است که این موضوع نیز سبب افزایش نگرانی ها شده است.

خانم مویلان گفت “طی هفته گذشته، بیش از 50 هزار مهاجر افغانستانی از پاکستان به افغانستان بازگشته اند.”

سازمان ملل متحد تخمین می زند که تا پایان سال جاری، این رقم به یک میلیون نفر برسد.