پس از هفت ماه کش و قوس، اعتراض و انتقاد، بازشماریها، ابطال و بازشماری دوباره، ناوقت سهشنبهشب، ۲۴ ثور، نتیجهی نهایی انتخابات پارلمانی کابل اعلام شد. باتوجه به تقلبهای گسترده در روز انتخابات پارلمانی کابل، بازشماری آرا و تغییر اعضای کمیسیونهای انتخاباتی، انتظار میرفت که در نتیجهی نهایی کابل تغییراتی چشمگیر اعمال شود اما در نتیجهی نهایی به جای چهار نامزدی که در نتیجه ابتدایی برنده اعلام شده بودند، چهار نامزد دیگر به مجلس راه یافتند.
در نتیجهی نهایی عرفانالله عرفان، عبدالرزاق استالیفی، نعیم وردک و پروین درانی بهجای محمد فرهاد صدیقی، اجمل گلاب، احمدضیا عظیمی شینوزاده و سلیمه نیکبین به مجلس راه یافتهاند. همچنان آرای شماری از نامزدان از چندصد تا بیشتر از یک هزار رای کاهش یافته و از شماری نامزدان از چندصد تا حدود یک هزار رای افزایش یافته است. ترتیب فهرست ابتدایی با فهرست نهایی نیز تغییر کرده است.
بهعنوان نمونه رای اجمل رحمانی که در نتیجهی ابتدایی ۱۲۱۹۲ بود در نتیجهی نهایی به ۱۱۱۵۸ کاهش یافته است و رای خان آغا رضایی که در نتیجهی ابتدایی ۶۹۰۵ بود، در نتیجهی نهایی به ۷۸۵۰ افزایش یافته است. محمد خان احمدی که در فهرست ابتدایی در رتبه ی چهارم بود، در فهرست نهایی در رتبه نهم قرار گرفته است.
چه کسانی نمایندهی کابل شدهاند؟
براساس نتیجهی نهایی حوزهی کابل، این افراد برنده اعلام شده و به ترتیب بیشترین آرا را از آن خود کردهاند: اجمل رحمانی، عبدالقیوم خیر خواه، خان آغا رضایی، ملا محمد خان احمدی، فدا محمد الفت صالح، احمد جاوید جیحون، میر امانالله گذر، امیر گل شاهین، غلام حسین ناصری، رمضان بشردوست، سید محمد محمدی، اللهگل مجاهد، خان محمد وردک، میر افغان صافی، نجیبالله ناصر، حبیبالرحمن سیاف، انورخان اوریاخیل، عبدالرزاق استالفی، توفیق وحدت، حاجی زړگی حبیبی، محمد نعیم وردک، حفیظالله جلیلی، عرفانالله عرفان، عبیدالله کلیمزی وردک، فاطمه نظری، نظیفه ذکی، شینکی کروخیل، مرسل نبیزاده، فوزیه ناصریار گلدریی، روبینا جلالی، مریم سما، زهره نوروزی و پروین درانی.
کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایتهای انتخاباتی در هشتم ثور اعلام کرده بود که تمامی بازشماریها و بررسیهای انجام شده روی آرای انتخابات پارلمانی ولایت کابل را لغو و آرا را از نو بازشماری میکند. برای بازشماری آرای کابل «فورم نتایج روز اول و دوم انتخابات در مراکز و محلاتی که انتخابات برگزار شده و معیارهای لازم طرزالعملها و لوایح انتخاباتی را تکمیل کرده باشند» مدار اعتبار قرار داد شد. کمیسیون رسیدگی به شکایتهای انتخاباتی در هفدهم ثور یافتهها و فیصلههایش در مورد انتخابات پارلمانی کابل را نهایی و به کمیسیون مستقل انتخابات فرستاد. مسئولان این کمیسیون در ۲۲ ثور گفتند که دوارده درصد آرای انتخابات پارلمانی ولایت کابل ناپدید شدهاست و نتایج نهایی انتخابات این ولایت براساس ۸۸ درصد کل آرا اعلام میشود.
سندی که اطلاعات روز به آن دست یافته نشان میدهد که نتیجهی انتخابات کابل براساس ۷۰ درصد آرا نهایی شده است و ۳۰ درصد آرا ناپدید است. ارقام آرای نامزدان درج این سند تفاوت فاحش با ارقام نتیجهی دارد که کمیشنران کمیسیون انتخابات بهعنوان نتیجهی نهایی در اختیار ما قرار دادند. اما کمیسیون انتخابات تاکنون رقم آرای نامزدان برنده را نه در وبسایت و نه در صحفهی فیسبوک خود اعلام کرده و تنها به اعلام نام آنها بسنده کرده است.
بهعنوان نمونه اجمل رحمانی در این سند ۳۹۲۰ رای دارد، در حالیکه در نتیجهی که نهایی گفته میشود ۱۱۱۵۸ رای. مریم سما ۵۴۴ رای، اما در نتیجهی نهایی ۱۲۵۵ رای.
«کمیشنران نتیجهی نهایی انتخابات کابل را از تلویزیون ملی خبر شدند»
سهشنبهشب، بر خلاف معمول، نتیجهی نهایی انتخابات کابل نخست از طریق تلویزیون ملی افغانستان منتشر شد. نتیجهی نشر شده از سوی تلویزیون ملی بدون مهر کمیسیون انتخابات و امضای کمیشنران کمیسیون بود. سخنگویان کمیسیون انتخابات این نتیجه را رد کردند و گفتند که تاهنوز فیصله کمیشنران نهایی نشده است. سه ساعت بعد فهرست نامزدان برنده کابل از سوی کمیسیون مستقل انتخابات نشر شد که همان نتیجهی نشر شده از سوی تلویزیون ملی بود.
در همین حال یک منبع معتبر در کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی به شرط فاش نشدن نامش به اطلاعات روز تایید کرده است که پیش از آنکه نتیجهی نهایی کابل از مرکز معلومات (دیتا سنتر) به کمیشنران برسد، سر از تلویزیون ملی در میآورد.
همزمان با این منابع دیگر در کمیسیونهای انتخاباتی نیز به اطلاعات روز میگویند که نتیجهی انتخابات کابل چند دقیقه قبل از نشر آن از طریق صحفهی فیسبوک کمیسیون مستقل انتخابات روی میز کمیشنران قرار میگیرد. پس از نشر نتیجه، کمیشنران حاضر به تایید و امضای نتیجه نمیِشوند، اما در نهایت سه کمیشنر همسو با ارگ آن را امضا میکنند. برای این که فیصله قانونی شود و امضای چهار کمیشنر را داشته باشد، با تطمیع یک کمیشنر دیگر، امضای وی را نیز میگیرند.
فردای اعلام نتیجهی نهایی انتخابات پارلمانی ولایت کابل ریاست جمهوری افغانستان مراسم تحلیف نامزدان برنده ولایتهای کابل و پکتیا را در ارگ برگزار کرد.
تحلیف در حضور رییسجمهور در ارگ ریاستجمهوری
روز چهارشنبه، ۲۵ ثور، نمایندگان ولایتهای کابل و پکتیا در حضور رییسجمهور غنی و دیگر مقامهای حکومتی در ارگ ریاستجمهوری سوگند یاد کردند.
رییس جمهور در این مراسم، ۲۸ میزان را روز حماسه ملی برای شهروندان افغانستان خواند، اما گفت که تأخیر هفت ماهه در اعلام نتایج انتخابات یک فاجعه است: «بخش دیگر واقعاً فاجعه بود. در تاریخ نظامهای مردمسالار بیسابقه است که نتیجه انتخابات هفت ماه را در بر بگیرد. کمیسیونهای سابق بیکفایت بود که در آن شک و شبهه وجود نداشته و اجماع مملکت در آن وجود دارد.»
آقای غنی افزود که ادارات ملکی افغانستان بهصورت اساسی ثابت کرد که در انتخابات مداخله نکرد: «امید که نقش بیطرف ریاستجمهوری و نهادهای دولتی برای شما ثابت شده باشد. تعهد من این بود که انتخابات از آن مردم افغانستان است و هرنامزدی که رای آنها را بهدست بیاورد، باید وکیل شود و به شکل بهتر از آنان نمایندگی نماید.»
از میان نامزدان برندهی ولایت کابل تنها رمضان بشردوست در مراسم تحلیف نمایندگان در ارگ حاضر نشد. او امروز (پنجشنبه، ۲۶ ثور) در مجلس نمایندگان سوگند یاد کرد.
نامزدان معترض: ارگ و کمیشنران کودتای انتخاباتی کردند
روز پنجشنبه، شماری از نامزدان در همایش اعتراضی، ارگ و کمیسیونهای انتخاباتی را متهم به کودتای انتخاباتی شبهنگام کرده و بهصورت نمادین تابوتی را حمل کردند که روی آن نوشته شده است:«ارگ و کمیشنران شب ۲۴ ثور دموکراسی و انتخابات را تابوت نمودند.»
در قطعنامهی نامزدان معترض آمده است که نتایج انتخابات کابل قبل از آن که از طرف کمیشنران امضا شوند، «به فرمایش ارگنشینان از طریق تلویزیون ملی اعلام میِشود که رد این خبر از طرف سخنگویان کمیسیونهای انتخاباتی دلیل محکم بر این ادعا میباشد.»
آنان انتخابات کابل را «انتصابات» خوانده و تأکید دارند که به هیچ صورت نتیجهی اعلام شده را نمیپذیرند. این نامزدان همچنان از کمیسیونهای انتخاباتی خواستند برای آنان پاسخ قناعتبخش دهند که شکایتهای آنها در کجا بررسی، نتیجهی آن چه شد و ۳۰ درصد آرای مفقود شده کجا میشود.
آنان میپرسند که کمیشنران قبلی کمیسیونهای انتخاباتی به دلیل تقلب از کار برکنار و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شدند، اما چگونه نتیجهی کار آنها مورد تایید و تصدیق قرار میگیرد. این نامزدان معترض هشدار میدهند که اگر به خواستههایشان رسیدگی نشود و به پاسخ قناعتبخش نرسند، اعتراضاتشان را تا ایجاد پارلمان موازی ادامه میدهند.
از سوی هم سلیمه نیکبین که در نتیجهی ابتدایی برنده اعلام شده بود، میگوید که در اعلام نتایج انتخابات پارلمانی حوزهی کابل تقلب و دستبرد فوقالعاده به آرای پاک شهروندان کابل صورت گرفته است: «چنانچه طبق گفتههای کمیشنران کمیسون شکایات انتخاباتی، من در این کمیسیون در جمع برندهشدگان نتایج نهایی بودهام و پاکترین آرا نیز از من بوده است. اما متأسفانه در کمیسون مستقل انتخابات به آرای من دستبرد زده شده و معامله صورت گرفته و از جمع برندهشدگان وکلای حوزهی کابل حذف شدهام.»
نهاد ناظر انتخاباتی: عدالت انتخاباتی تأمین نشده است
بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان (فیفا) میگوید آنچنانکه مردم افغانستان توقع تأمین عدالت را داشتند و میخواستند که حق به حقدار برسد، آن طور نشد و نامزدان حق دارند که به نتیجهی انتخابات کابل اعتراض داشته باشند.
یوسف رشید، رییس اجرایی این بنیاد در صحبت با اطلاعات روز میگوید که هرچند کمیسیون رسیدگی به شکایتهای انتخاباتی خلاف شأناش تمام مراحل بعد از روز انتخابات را ملغا کرد، اما باید فهرست ابتدایی برندگان را نیز ملغا میکرد، چون یک مرحله از مراحل روز پس از انتخابات بود.
به گفتهی او، پس از لغو مراحل بعد از روز انتخابات و بازشماری دوبارهی آرا براساس اوراق نتایج روز انتخابات، اگر نتایج ابتدایی قبلی بیاعتبار میِشد، باید نخست نتایج ابتدایی اعلام و پس از بررسی و رسیدگی شکایتها، نتیجه نهایی اعلام میشد: «در واقع نتیجهی فعلی باید نتیجهی ابتدایی میبود.»
از سویی هم این نهاد تطبیق و اعلام نتیجه نهایی براساس اوراق نتایج روز انتخابات را یک کار نیمهکاره میداند و میگوید: «اوراق نتایج روز انتخابات به کمیسیون مستقل انتخابات مربوط میِشود و اوراق نتایج را باید کمیسیون انتخابات ببیند، صحت سقم آن را معلوم کند و داخل سیستم بسازد. کمیسیون شکایات این وظیفه را دارد که شکایتهای را بررسی بکند. کمیسیون شکایات با بررسی اوراق نتایج روز انتخابات، شکایت و اعتراضها را فراموش کرد، اوراق را داخل سیستم و نتایج را اعلام کرد. حتا سرنوشت حقوقی لیست ابتدایی برندگان را واضح نساخت. اگر تمام مراحل پس از روز انتخابات را ملغا کردند، باید لیست ابتدایی هم شامل میشود. اینطور نمیشود که تمام مراحل دیگر را ملغا بکنید، اما لیست ابتدایی در جای خود قرار داشته باشد.»
مسئولان کمیسیون رسیدگی به شکایتهای انتخاباتی در ۲۲ ثور گفتند ۱۲ درصد آرای کابل ناپدید شده است. یوسف رشید در این مورد میگوید که کمیسیون شکایات در نخست گفت که ۲۲ درصد آرا مفقود است، پس از انتقادها و رسانهای شدن موضوع، گفت که ۱۲ درصد مفقود شده است: « ۲۲ در صد را باور کنیم یا ۱۲ در صد را؟.»
او فیصله نهایی کمیسیون انتخابات را ضد و نقیص و در مغایرت با قانون انتخابات میداند که به باور او، از اعتبار فیصله کاسته است.