نگرانی ها از تشدید محدودیت آزادی بیان در بامیان و دایکندی

براساس تحقیقات این نهاد رسانه ای، این محدودیت ها، احضار، بازداشت و تهدید خبرنگاران و نیز تلاش برخی از مسئولان ادارات دولتی برای سانسور خبرها و گزارش ها و خودداری از ارائه معلومات به خبرنگاران را در بر می گیرد.

نداشتن امنیت شغلی، معاش کم، ظرفیت پایین برخی از خبرنگاران، دید تجاری بعضی از صاحبان رسانه ها به خبرنگاران، خودداری موسسات خارجی و بین المللی از دادن معلومات به رسانه گران، نداشتن امنیت جانی در هنگام تردد از مسیرهای میدان وردک و پروان از دیگر مشکلاتی خوانده شده اند که خبرنگاران و آزادی بیان در بامیان و دایکندی را با تهدید های جدی مواجه کرده اند.

افزایش محدودیت ها

آزادی بیان، رشد رسانه ها و دسترسی به اطلاعات، دادخواهی های مسالمت آمیز و حرکت بی مانند مدنی در سطح افغانستان، از مهم ترین دستاوردهای رسانه گران و فعالان مدنی ولایات امن بامیان و دایکندی در یک و نیم دهه گذشته به شمار می روند.

تحقیقات مرکز هماهنگی خبرنگاران و رسانه های آزاد افغانستان اما نشان میدهد که این دستاوردهای بزرگ و با ارزش، در سالیان اخیر بویژه در سال روان با چالش ها، محدودیت ها و مخاطراتی روبرو شده اند.

هرچند در سالهای گذشته نیز خبرنگاران و فعالان رسانه ای بامیان و دایکندی با مشکلات و محدودیت هایی مواجه بودند، اما این محدودیت ها در سال جاری، بیشتر شده اند.

در آخرین مورد،  چند روز پیش معصومه مرادی والی دایکندی در نامه ای به مسئولان ادارات دولتی این ولایت دستور داده است که هیچ کدام از آنها حق ندارند بدون اجازه او با خبرنگاران صحبت کنند و یا اطلاعاتی در اختیار آنان قرار دهند.

همزمان با این دستور والی دایکندی، مسئولان در اداره محلی بامیان نیز در تلاش آن هستند که خبرها و گزارش های تهیه شده توسط رسانه گران این ولایت را فرمایشی سازند.

وضع این محدودیت ها بر آزادی بیان در بامیان و دایکندی واکنش نی (حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان) را نیز به دنبال داشته است.

این نهاد روز گذشته با نشر اعلامیه ای، از تشدید محدودیت آزادی بیان در بامیان و دایکندی ابراز نگرانی کرد.

خبرنگاران بامیان و دایکندی در حالی با محدودیت های تازه مواجه شده اند که براساس ماده های 34 و 50 قانون اساسی کشور، ماده 19 اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده 4 قانون رسانه های همگانی و دسترسی به اطلاعات، هیچ کسی حق ندارد تا بر حق دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان محدودیتی وضع کند.

بر بنیاد تحقیقات مرکز هماهنگی خبرنگاران و رسانه های آزاد افغانستان، مجبور کردن یک خبرنگار به حذف گزارشش از یک وبسایت بین المللی، بازداشت سه ساعته یک خبرنگار ملی و دو خبرنگار محلی از سوی نیروهای امنیتی و تلاش برای فرمایشی سازی گزارش های خبرنگاران، از تازه ترین اقداماتی است که اداره محلی بامیان برای محدودیت آزادی بیان در این ولایت انجام داده است.

بر اساس یافته های این تحقیقات، والی های جوان و تحصیلکرده بامیان و دایکندی در برخی موارد با خبرنگاران برخورد دوگانه و تبعیض آمیز نیز داشته اند و حتی تلاش کرده اند که برخی از خبرنگاران را بر علیه سایر رسانه گران استفاده کنند.

واکنش مقام های محلی

مقام های محلی در بامیان و دایکندی، اعمال هرگونه محدودیت بر آزادی بیان و برخورد دوگانه با خبرنگاران را رد کردند.

آنان می گویند که هیچ محدودیتی در زمینه دسترسی خبرنگاران به اطلاعات وجود ندارد.

معصومه مرادی والی دایکندی به خبرگزاری رها گفت که ارسال مکتوب از سوی او به ادارات دولتی این ولایت برمبنای مکتوبی صورت گرفته است که از سوی اداره مستقل ارگان های محل به اداره محلی فرستاده شده است.

خانم مرادی افزود که دسترسی به اطلاعات حق مردم است اما شماری از رسانه های مغرض، مکتوب او را تحریف کرده اند.

در همین حال عبدالرحمان احمدی سخنگوی والی بامیان نیز ضمن  رد وضع هرگونه محدودیت بر آزادی بیان و تلاش اداره محلی برای فرمایشی سازی فعالیت های رسانه در این ولایت می گوید که والی بامیان هیچگونه محدودیتی بر آزادی بیان در این ولایت وضع نکرده است.

احمدی اما تایید کرد که والی بامیان فقط در برخی مواقع از خبرنگاران این ولایت بصورت دوستانه خواسته است که در نشر گزارش های شان مصلحت ها را در نظر بگیرند.

بامیان و دایکندی از ولایات در مرکز کشور به شمار می روند که در یک و نیم دهه گذشته شاهد کمترین خشونت ها و محدودیت ها بر علیه خبرنگاران بوده اند.

با آنهم مقام های محلی در این ولایات، هر از گاهی تلاش کرده اند که محدودیت هایی را بر آزادی بیان، فعالیت های رسانه گران و فعالان مدنی وضع کنند.

در ماه حوت/اسفند سال گذشته والی پیشین بامیان در حکمی به ادارات دولتی این ولایت دستور داده بود که بدون هماهنگی با او از مصاحبه با خبرنگاران خودداری کنند.

والی پیشین دایکندی نیز مانع اجرای برخی از حرکت های مدنی شده بود اما والی جدید این ولایت پا فراتر گذاشته و چندی پیش دو عضو شورای ولایتی و یک فعال مدنی را در مراسم گرامیداشت از سالروز ترور صادقی نیلی مورد ضرب و شتم قرار داد.

این موضوع واکنش های تند خبرنگاران، فعالان مدنی و نهادهای مدافع حقوق بشر را در بامیان و دایکندی به دنبال داشت.