لازم به ذکر است که سران ناتو در نشست ورسا/ورشو لهستان (هشتم و نهم جولای) قرار است درخصوص حمایت های نظامی و دیگر حمایت های مورد نیاز دولت افغانستان به بحث و گفتگو بپردازند.
در همین حال دیده بان حقوق بشر نیز می گوید که درگیری های نیروهای دولتی افغانستان با شورشیان طالبان اخیرا بیشترین آمار تلفاتش را به غیر نظامیان افغانستان داشته و این روند نیز رو به افزایش است.
دیده بان حقوق بشر می گوید “ناتو باید به دولت افغانستان فشار آورده تا از سواستفاده های نیروهای امنیتی اش از جمله استفاده نیروهای امنیتی از مکاتب، حمله به تاسیسات صحی و یا سربازگیری کودکان خودداری کند. ناتو همچنین باید هیئتی ویژه تعیین کند تا بتواند تحلیل و توصیه های لازم را برای حفاظت از غیر نظامیان در درگیری ها به نیروهای امنیتی افغانستان ارائه کند.”
براد آدامس رئیس بخش آسیایی دیده بان حقوق بشر گفت “نشست ورسا فرصت خوبی را برای ناتو فراهم کرده تا بتواند نقش بهتری در کاهش تلفات غیرنظامیان افغانستان ایفا کند. گرچه هم اکنون حضور ناتو در افغانستان نسبت به سال های گذشته کم رنگ تر شده است، اما این سازمان به همراه متحدانش همچنان می تواند در راستای حفاظت از غیرنظامیان کمک کند.”
به باور دیده بان حقوق بشر، طی ده سال گذشته میلیون ها شهروند افغان پیشرفت خوبی در عرصه تاسیسات صحی و تحصیلات را شاهد بوده اند و به آنها دسترسی پیدا کرده اند، اما این پیشرفت ها هم اکنون در معرض خطری جدی قرار دارند.
گرچه شورشیان طالبان و دیگر گروه های شورشی مسئولیت بسیاری از حملات و تلفات به غیرنظامیان را به عهده دارند، اما نیروهای امنیتی دولت افغانستان نیز اخیرا غیرنظامیان را به شیوه های دیگری مانند اشغال مکاتب برای راه اندازی حملاتشان علیه شورشیان، حمله به تاسیسات پزشکی و یا سربازگیری کودکان در معرض خطر قرار داده اند.
این اتفاقات در صفوف نیروهای امنیتی سبب شده تا هدف اصلی ای که کمک کننده های کشور افغانستان و ناتو به دنبال تقویت آن در افغانستان بوده اند به مخاطره افتد. این گونه رویدادها در اصل قانونی بودن حکومت افغانستان را زیر سوال می برد و در عوض شورشیان را بیشتر تقویت می کند.
دیده بان حقوق بشر می گوید “یکی از موضوعاتی که ناتو واقعا می تواند در آن تغییر ایجاد کند مسئله اشغال شدن مکاتب توسط نیروهای دولتی افغانستان است. از آنجایی که اوضاع امنیتی طی ۱۸ ماه گذشته در افغانستان شکننده بوده است ، اکثر مکاتب در سراسر کشور نه تنها توسط شورشیان طالبان و دیگر گروه های شورشی بلکه توسط نیروهای دولتی افغانستان نیز مورد تهدید قرار گرفته اند. نیروهایی که موظف به حفاظت از این مکاتب هستند.”
نیروهای دولتی افغانستان از مکاتب که بیشتر آنها توسط کمک های خارجی ها ساخته شده و حتی در بسیاری از موارد تنها مکاتب با ساختمان کانکرتی/سیمانی در قریه های کوچک می باشند به عنوان پایگاه شان برای حمله به شورشیان طالبان استفاده می کنند.
این سازمان اسناد بسیاری از استفاده نظامی نیروهای امنیتی افغانستان از مکاتب در مناطق تحت درگیری ولایت بغلان بدست آورده است، و حتی می گوید که استفاده این گونه از مکاتب در مناطق تحت درگیری در حال افزایش است. در بسیاری از موارد هم، زمانی که شورشیان طالبان ضد حمله علیه نیروهای دولتی انجام می دهند این مکاتب به شدت تخریب می شوند و کودکان تا زمانی که دوباره این مکاتب ساخته نشده اند از تحصیل باز می مانند، البته اگر این مکاتب دوباره بازسازی شوند.
استفاده نظامی از مکاتب سبب شده تا تاثیراتی منفی گسترده ای بر حق تحصیل در افغانستان بگذارد و ده ها هزار دانش آموز در همه مقاطع تحصیلی و معلمان از این حق باز بمانند. از سویی دیگر، از آنجایی که بسیاری از خانواده های افغانستان اجازه نمی دهند دخترانشان برای تحصیل به مکان هایی برود که مورد استفاده نظامیان قرار دارد و یا خطر حمله در آن مکان ها وجود دارد، دختران بیشترین آسیب را از ین قسمت دیده اند.
تاسیسات صحی نیز در معرض خطر بوده اند. هم شورشیان و نیروهای دولتی افغانستان به طور مساوی مسئولیت سوء استفاده از تاسیسات صحی را به عهده داشته اند.
سازمان ملل متحد در افغانستان در سال ۲۰۱۵ در گزارشی از افزایش حملات به تاسیسات پزشکی و شفاخانه ها و همچنین توهین و اهانت به کادرهای پزشکی هم از سوی نیروهای دولتی و هم از سوی شورشیان طالبان خبر داد. به طور مثال در ماه فبروری، نیروهای امنیتی دولت افغانستان به شفاخانه ای در ولایت میدان وردک حمله کردند و دو تن از بیماران این شفاخانه و یک همراه این بیماران را کشتند.
براساس گزارشی دیگر از سوی سازمان ملل متحد، هم شورشیان طالبان و هم نیروهای دولتی از کودکان در صفوف جنگی خود استفاده می کنند و این سربازگیری کودکان در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال قبل از آن دو برابر شده است. در گزارش ماه فبروری سال ۲۰۱۶ این سازمان، دیده بان حقوق بشر اسنادی را افشا کرد که شورشیان طالبان در شمال شرق افغانستان از کودکان سرباز گیری می کنند و نیروهای دولتی افغانستان نیز مسئولیت مساوی در این خصوص دارند.
براد آدامس رئیس بخش آسیایی سازمان دیده بان حقوق بشر تاکید می کند ناتو باید به وعده هایش عمل کند و معیارهایی مستحکم برای حفاظت از غیر نظامیان افغانستان در مناطق تحت درگیری ایجاد کند.
