معصوم استانکزی رئیس هیات مذاکره کننده حکومت را بشناسید
«وطندار» اشرفغنی است. برخی معتقدند علت ارتباط نزدیک و اعتماد رییس جمهور به معصوم استانکزی، تا اندازهای به این مساله برمیگردد. او در دورههای مختلف سیاسی، پستهای مهمی را رهبری کرده است. اکنون در راس هیات مذاکرهکننده دولت افغانستان با طالبان در دوحه قطر قرار دارد. در ادامه به کارنامه وی خواهیم پرداخت.
سال ۱۳۳۷ بود که محمدمعصوم استانکزی در خانواده محمودخان استانکزی در قریه مغلخیل ولسوالی محمدآغه لوگر به دنیا آمد. در محمدآغه تعلیمات ابتدایی خود را به پایان رساند و سپس وارد انستیتوت تربیتی مخابرات کابل شد. دوره جدیدی را در این انستیتوت تجربه کرد و در صنف چهاردهم از رشته مایکرو ویف (Microwave) فارغ شد. تحصیلات او به دلیل دوره عسکری متوقف شد و پس از آن تحصیلات نظامی را در رشته مخابرات حربی پوهنتون تکمیل کرد.
استانکزی پس از آن دروس «قرارگاه و قوماندانیت» را در کورس عالی افسران آموخت. به پیشاور پاکستان رفت و ماستری خود را در رشته مدیریت و اداره از دانشگاه پریستون در سال ۱۳۷۹ اخذ کرد. او ماستری دوم خود را در سال ۱۳۸۵در دانشگاه کمبریج انگلستان در رشته انجنیری انکشاف پایدار خواند. همچنین مدتی در انستیتوت صلح امریکا (USIP) به عنوان سرمحقق در بخش صلح و امنیت کار کرد.
استانکزی تا سال ۲۰۰۱ که حاکمیت طالبان در افغانستان فروپاشید، در ایران و پاکستان مهاجر بود. در این مدت در نهادهای غیردولتی امدادرسانی بشری و خدمات توسعهای کار میکرد. همچنین در اجلاس مهم بُن اشتراک داشت. همزمان با تشکیل حکومت موقت به کابل بازگشت. ابتدا به عنوان کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر معرفی و مصروف به کار شد و پس از آن در دولت حامد کرزی جایگاه بیشتری یافت و رهبری وزارت مخابرات را از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ در کارنامه خود به ثبت رساند. در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ رییس دارالانشای شورای عالی صلح افغانستان شد. تجاربی از ارتباط با طالبان و تلاش برای صلح را در آن مقطع زمانی به دست آورد. پس از ترور برهانالدین ربانی، رییس پیشین شورای عالی صلح در سال ۱۳۹۰، سوالات جدی در رابطه با ناکارآمدی استانکزی و ارتباطش با طالبان در اذهان عمومی و رسانهها خلق شد.
استانکزی در حکومت وحدت ملی، نخست به عنوان وزیر دفاع به مجلس نمایندهگان معرفی شد، اما اعضای مجلس به او رای اعتماد ندادند. مدتی سرپرست این وزارت بود و سپس به عنوان رییس عمومی امنیت ملی افغانستان منصوب شد. او در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ خورشیدی زمام امور ریاست امنیت ملی کشور را به دست داشت. در همان سالها به دنبال تشدید خشونتها و ناامنیها، موج انتقادات به طرف استانکزی شدت گرفت. دامنه این فشارها و انتقادات سبب استعفای وی از این سمت شد.
استانکزی اکنون رییس هیات مذاکرهکننده صلح دولت افغانستان و همچنین وزیر مشاور رییس جمهور غنی در امور امنیت داخلی افغانستان است. با توجه به پیشینه کاری او و موج انتقادات از تشدید ناامنیها در سالهایی که در مسند ریاست امنیت ملی بود، باید دید که در ادامه روند مذاکرات صلح دوحه قطر چگونه پیش خواهد رفت. نظر به اینکه از ۲۲ سنبله سال گذشته مذاکرات با طالبان آغاز شده و هنوز بدون نتیجه مشخصی ادامه دارد، نقش رییس هیات مذاکرهکننده در رایزنی با مقامهای حکومت و جامعه جهانی، غیرقابل انکار است؛ نقشی که در ادامه باید دید که استانکزی در آن چگونه ظاهر خواهد شد.