در سومین روز نشست لویه جرگه مشورتی که روز پایانی آن نیز هست حامد کرزی، رییس جمهور پیشین و سایر چهرههای سیاسی از جمله محمد محقق، محمدکریم خلیلی نیز حضور یافته اند.
حامد کرزی پیشتر گفته بود به صورت مشروط از فیصله لویهجرگه مشورتی صلح حمایت میکند.
لویهجرگه مشورتی صلح در سومین روز کاری خود با صدور قطعنامهای در ارتباط با رهایی ۴۰۰ زندانی گروه طالبان به کارش پایان میدهد. این شمار از زندانیان طالبان به گفته حکومت دارای «دوسیههای سنگین» هستند. بر اساس گزارش کمیتههای کاری لویهجرگه مشورتی صلح رأی اکثریت اعضای این جرگه درباره رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان مثبت است. آنها در ازای رهایی این زندانیان خواستار برقراری آتشبس و شروع مذاکرات بینالافغانی شدهاند.
اعضای جرگه همچنان تأکید کردهاند که جامعه جهانی باید تضمین کند که با رهایی این شمار از زندانیان طالبان، این گروه تن به آتشبش میدهد و پشت میز مذاکرات حاضر میشود. حکومت پیش از این پنجهزار و ۱۰۰ زندانی طالبان را تاکنون از بند رها کرده است.
لویهجرگهی مشورتی صلح رهایی ۴۰۰ تن از زندانیان طالبان که مانع آغاز مذاکرات خوانده میشد را تأیید کرد.
قطعنامه لویهجرگه مشورتی صلح
لویه جرگه مشورتی برای صلح در روز سوم کاری و پایانی خود در ارتباط با رهایی 400 زندانی خطرناک طالبان قطع نامه ای 25 ماده ای را به صورت زیر صادر کرد:
۱. اعضای لویهجرگه از روند صلح برای رسیدن به صلح پایدار و باعزت که منجر به امنیت و ثبات در کشور شود، استقبال میکند.
۲. جرگه به مقصد رفع موانع جهت آغاز مذاکرات صلح، قطع خونریزی و رعایت مصلحت و خیر عام، رهایی تعداد چهارصد نفر زندانیان مورد نظر طالبان را تایید میکند.
۳. در صورتی که در بین این زندانیان اتباع خارجی وجود داشته باشند، لازم است با اخذ ضمانت معتبر از کشورهای مربوطهشان به آنان تسلیم شود.
۴. اطمینان حاصل شود تا در صورت رهایی این زندانیان، مذاکرات مستقیم بدون هیچگونه بهانهای به صورت فوری آغاز شود.
۵. جرگه خواستار جدی تامین آتشبس دوامدار در کشور بوده و از جامعه جهانی به رهبری ایالات متحده امریکا میخواهد تا در این زمینه به تعهدات خویش به مردم افغانستان عمل کند.
۶. برای ملت و دولت جمهوری اسلامی افغانستان اطمینان داده شود تا زندانیان که رهای میشوند، دوباره به جبهات جنگ برنگشته و از فعالیتهای آنان نظارت به عمل آید.
۷. با توجه به اینکه دولت به رهایی زندانیان طالب اقدام میکند، جرگه از طالبان نیز میخواهد تا مکلفیت خود را در رهایی همه اسیران ملکی و نظامی دولت ادا و آنان را عاجل رها کند.
۸. حقالعبدی آنانی که از جانب طالبانِ رها شده متضرر گردیدهاند، در صورت مطالبه محفوظ میباشد.
۹. ما از جامعه جهانی تقاضا میکنیم تا از مداخلات کشورهایی که در بیثباتی کشور به گونه مستقیم و غیرمستقیم دخیل میباشند و یا از گروههای تروریستی حمایت میکنند، جلوگیری کند.
۱۰. در حالیکه تلاشهای صلح جریان دارد، اعضای این لویهجرگه از دولت و طالبان میخواهند تا خشونتهای مسلحانه را قطع نموده و همه اختلافها را از راه گفتوگو حلوفصل کنند. ملت افغانستان در مورد طرفی که به ادامه خشونت پافشاری کند، تصمیم قاطع خواهد گرفت.
۱۱. ارزشهای اسلامی، نقش علما، نهادهای اساسی دولتی، مردمسالاری و دستآوردهای مردم افغانستان در طول دو دهه گذشته باید حفظ و تقویت شود.
۱۲. در مذاکرات صلح اصل مردمسالاری و جمهوریت و حقوق اساسی شهروندان کشور، به خصوص جایگاه سیاسی و حقوقی زنان و اقلیتهای قومی و مذهبی که در فصل دوم قانون اساسی و مواد دیگر آن تسجیل شده، نباید به هیچ صورت آسیب ببیند.
۱۳. اعضای لویهجرگه مشورتی صلح تاکید میکنند که زنان کشور به حیث نیمی از پیکر جامعه باید از جایگاه حقوقی و سیاست برخوردار بوده و در همه مراحل روند صلح نقش و مشارکت سازنده داشته باشند.
۱۴. اعضای لویهجرگه مشورتی به این عقیدهاند که قانون اساسی وثیقه ملی است که باید حفظ شود، اما حسب ضرورت، تعدیل قانون اساسی مطابق میکانیزم پیشبینی شده و در خود آن امکانپذیر میباشد.
۱۵. اعضای لویهجرگه پیشنهاد میکند تا در قسمت تشکیل شورای عالی مصالحه ملی، اصل مشارکت ملی رعایت و در ترکیب آن شخصیتهای ملی، رهبران سیاسی، علمای کرام، بزرگان قومی، زنان، جوانان و سایر اقشار جامعه شامل گردیدند. برای هرچه بیشتر مردمی ساختن روند صلح، فعالیتهای آن باید به ولایتهای کشور نیز گسترش داده شود.
۱۶. جرگه تاکید بر شفافیت روند صلح دارد و توقع دارد تا شورای عالی مصالحه ملی و تیم مذاکرهکننده از انکشافها در این روند عندالموقع به مردم افغانستان ارایه کنند.
۱۷. نیروهای امنیتی و دفاعی کشور به حیث حافظین حاکمیت ملی و تمامیت ارضی باید حمایت و توقیت بیشتر شود. در عین زمان، به ورثه شهدای نیروهای امنیتی و قربانیان حوادث تروریستی رسیدهگی بهتر شود.
۱۸. جرگه تاکید میکند تا در جریان مذاکره با طالبان روی میکانیزم واضح که سبب نظم اجتماعی، امنیت تاسیسات و زیربناها و ثبات در کشور میشود، تفاهم صورت گیرد تا نگرانیهای مردم رفع شود.
۱۹. به منظور ارجگذاری به نیروهای امینتی که مایه افتخار ملت میباشند، پیشنهاد میشود تا دولت در مورد عفو میعاد باقیمانده حبس آن عده منسوبین قوای امنیتی و دفاعی کشور به جرایم تحت حیطه صلاحیت مقام ریاست جمهوری میباشد، به استثنای جرم خیانت به وطن، مورد عفو قرار گیرند. برعلاه کسانی که صرف به اتهام ارتباط به طالبان محکوم گردیده باشند، شامل فرمان عفو گردند.
۲۰. دولت جمهوری اسلامی افغانستان موظف است تا رهنماییهای مشخص را در روشنایی منافع ملی ارایه و برای بهبود و تقویت بیشتر هیأت مذاکرهکننده اقدامات لازم را روی دست گیرد و حضور زنان در همه مراحل روند صلح تقویت شود.
۲۱. جرگه تاکید میکند تا شرایط لازم برای مذاکرات جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان در داخل کشور مساعد گردد، زیرا هر دو طرف شهروندان کشور هستند. در غیر آن، در کشور ثابت بیطرف برگزار شود. مذاکرات باید مستمر و دوامدار بوده و نباید به هیچ دلیل این روند متوقف شود.
۲۲. اعضای جرگه از همکاری و حمایتهای جامعه بینالمللی بهویژه ایالات متحده امریکا سپاسگذاری میکند. در عین حال اعضای جرگه از کشورها و نهادهای بینالمللی تقاضامندند تا به تعهدات خویش عمل کرده و در جریان مذاکرات و بعد از رسیدن به توافق صلح همچنان به کمکها و حمایتهای خویش ادامه دهند.
۲۳. از کشورها و سازمان کنفرانس اسلامی به خصوص از همسایهگان افغانستان تقاضامندیم تا به مردم ما در رسیدن به صلح و ثبات دایمی کمک نماینده و دَین اسلامی خویش را در برابر قربانیهای بیشایبه ملت مجاهدپرور افغانستان ادا کنند.
۲۴. اعضای لویهجرگه آمادهگی کامل خود را برای رایه مشورهها و همکاریهای لازم در طول روند صلح اعلام میدارند و دولت برای اطمینان از تداوم بحث صلح که از اولویتهای آن میباشد، از مشورهها و ظرفیتهای اعضای لویهجرکه استفاده بهینه کند.
۲۵. از آنجایی که اعضای لویهجرگه در کمیتههای کاری پیشنهادهای مسخص و تفصیلی را در موارد مختلف ارایه کرده که برای اقدامات آینده دولت مفید است. این پیشنهادها بحث ضمیمه این قطعنامه به مقام محترم ریاست جمهوری ارسال تا در این مورد به نهادهای مربوطه هدایت داده شود.
این قطعنامه ۲۵ بندی توسط اعضای لویهجرگه مشورتی صلح در تاریخ ۱۹ اسد ۱۳۹۹ صادر شد.
رئیس جمهور غنی در مراسم اختتامیه لویه جرگه مشورتی برای صلح
رئیس جمهور غنی در مراسم اختتامیه لویه جرگه مشورتی برای صلح گفت:«حال انتخاب به دست طالبان است. جرات کلان در جنگ نیست، در صلح است. جنگ غیر از قربانی، بدبختی و دردورنج برای ما چه آورده است؟ حال باید آنها (طالبان) ثابت کنند که آیا افغانستان تنوع و اتحاد مردم را میپذیر را یا خیر؟»
غنی افزود:«طالبان باید نشان دهند که از آتشبس سراسری ترس ندارند. خواهش لویهجرگه مشورتی صلح را برای تأمین آتشبس سراسری بپذیرند و زمینه ارائه خدمات را فراهم کنند.»
رییس جمهور غنی تاکید کرد: «شما مردمسالاری را در عمل ثابت ساختید و این برای جهان یک مثال است.»
رییس جمهور غنی حمله بر بلقیس روشن، نماینده مردم فراه در مجلس نمایندگان در نخستین روز لویهجرگه مشورتی صلح را محکوم کرد و وعده داد که عامل آن را تحت پیگرد عدلی و قضایی قرار میدهد.
وی تاکید کرد قطعنامه این جرگه تنها «قطعنامه لویهجرگه» نیست، بلکه قطعنامهی دولت و هر افغان است.
به گفته او، افغانستان در یک دو راهی بود و لویهجرگه افغانستان را از این دو راهی نجات داد.
رییس جمهور گفت تمام منسوبان نیروهای امنیتی که به دلیل غفلت وظیفهای زندانی شدهاند، رها میشوند.
لویه جرگه پیشنهاد رهایی زندانیان نیروهای امنیتی را به دولت داده بود که از سوی محمداشرف غنی پذیرفته شد.
رییس جمهور غنی اعلام کرد براساس فیصله لویهجرگه مشورتی صلح، فرمان رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان را امضا می کند.
این درحالی ست که انتظار میرود که پس از رهایی زندانیان طالبان، مذاکرات مقدماتی صلح بین دولت و طالبان با میزبانی قطر آغاز شود.
غنی افزود: «امروز من حکمی را امضا میکنم که در عمر امضا نمیتوانستم، زیرا از صلاحیت من بالا بود. حال بر اساس اجماع و فیصله اخلاقی شما، من حکم رهایی این ۴۰۰ زندانی را امضا کرده و آنها را آزاد سازم.»
غنی از جامعه بینالمللی در مورد صلح دو وضاحت خواست: «یکی اینکه آیا کدام موافقه پنهان با طالبان دارند. گفتیم اگر کدام موافقه دیگر دارید که با مردم افغانسان شریک کنیم. جواب واضح است که کدام موافقه سری دیگری وجود ندارد. دوم اینکه آیا بالای هدف مطلوب که یک افغانستان مستقل، آزاد، دموکراتیک، متحد و واحد در صلح با خود و دنیا با ظرفیت اینکه ارزشها و دستآوردهای ۱۸ ساله را حفظ کند و توسعه بدهد، هستید یا نیستید. با یک آواز پاسخ دادند که در این هدف همرای تان هستیم.»
رئیس جمهور غنی تاکید کرد: «شکی نیست که وضعیت مبهم است. ابهام موجود است و دستهای مختلفی در کار است که افغانها خودشان را جمع نکنند. اما در این هم شک نداشته باشید که اراده ملی و قوت نظام محکم است. ما در خطر انفلاق و انفجار نیستیم. ما میتوانیم این صلح را به نتیجه برسانیم و ملت بزرگ افغانستان به اندازهای بزرگ است که طالب در آن جای میشود. اگر فکر کنیم که ابهام و خطرها وجود ندارد، اشتباه خواهد بود. از آن جهت ضرور است که که با وحدت، همآهنگی و همدلی بتوانیم تمام مشکلات را بدون کموکاست تحلیل، جمعبندی و اقدام کنیم. با حرکت مشترک هر چیزی به نتیجه میرسد.»
عبدالله عبدالله: لویه جرگه مشورتی برای صلح یک فیصله تاریخی انجام داد
عبدالله عبدالله، رییس لویهجرگه مشورتی صلح، در سخنانی گفت این جرگه یک فیصله تاریخی را انجام داده است و این لویهجرگه مشورتی فرمایشی نبوده است.
به گفته عبدالله عبدالله، آنچه به «خیر و صلاح» مردم بود، در لویهجرگه مشورتی صلح تصمیم گرفته شده است. لویهجرگه مشورتی صلح رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان را تأیید کرده است.
کرزی: طالب و حکومت جنگ را متوقف کنند
حامد کرزی گفت: «به تحریک طالبان صدا میکنم پیش ملا برادر که بند کنید جنگ را و ادامه ندهید. امروز جرگه زمینه را برای شما برابر کرد. مذاکره را آغاز کنید که برادری ما شود. آرزوی ما این است که از طرف حکومت افغانستان هم جنگ نشود.»
کرزی افزود: «مردم نگران حقوق و آزادیها بودند. مطمین باشید که صلح این نعمت را بهتر و بیشتر میسازد. همه کودکان افغان مکتب خواهند رفت و ماندن والایش نیستیم. دختران و بچههای افغانستان مکتب خواهند رفت.»
وی تاکید کرد: «قطعنامه لویهجرگه بحث را تمام کرد و ما را به آرزوی ما رساند. در صلح عزت است. صلح زیبا است و طبعاً که زندگی زیبا است. بعد از آزادی ۴۰۰ زندانی طالبان که شما تایید کردید و رییس جمهور تصویب میکند، دو یا سه روز بعد هیأت میرود و مذاکرات را آغاز میکند.»
لویهجرگه مشورتی صلح با تأیید رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان به کارش پایان داد. این لویهجرگه سه روز برگزار شد و یک قطعنامه ۲۵ مادهای را صادر کرد. محمداشرف غنی، رییس جمهور، اعلام کرد براساس فیصله لویهجرگه مشورتی صلح، فرمان رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان را امضا میکند. انتظار میرود پس از رهایی زندانیان طالبان، مذاکرات مقدماتی صلح بین دولت و طالبان با میزبانی قطر آغاز شود.