قرار داد استراتژیک 25 ساله ایران و چین و جایگاه افغانستان
قرارداد استراتیژیک ۲۵ ساله‌ی چین و ایران بر کشورهای همسایه‌‌ی چین و ایران و منطقه تاثیر سیاسی، نظامی و اقتصادی خواهد داشت. افغانستان در همسایه‌گی چین و ایران قرار دارد. بنابراین از پیامد سیاسی و… این قرارداد بی‌تاثیر نخواهد ماند.
اگرچه حکومت ایران جزییات این قرارداد را افشا نکرده است اما بنابه گزارش رسانه‌های غربی این قرارداد ابعاد وسیع اقتصادی، سایسی و حتا نظامی دارد. در این قرارداد تنها حضور چین مطرح نیست، این قرارداد یک قرارداد سه جانبه بین چین، ایران و روسیه است. آنچه‌که امریکا، کشورهای اروپایی و کشورهای خاورمیانه را نگران کرده است، پیامد نظامی و سیاسی این قرارداد است.
پس از این قرارداد چین و روسیه می‌توانند بر حریم هوایی ایران دسترسی داشته باشند. بندرها و فرودگاه‌هایی چند منظوره و حتا دارای قابلیت نظامی در بندر عباس، چابهار، همدان، آبادان و… ساخته شوند که چین و روسیه نیز از این بندرها و فرودگاه‌ها می‌توانند استفاده کنند.
گفته می‌شود چین برای حمایت امنیتی از اهداف اقتصادی خود می‌تواند ۵۰۰۰ نیروی خود را در ایران جابجا کند. در ضمن کارشناسان نظامی از چین و روسیه برای آموزش نیروهای سپاه پاسداران وارد ایران شوند و همین طور نیروهایی از سپاه پاسداران برای آموزش به چین و روسیه بروند. بنابه این اطلاعات می‌توان گفت این قرارداد استراتیژیک تاثیر منطقه‌ای و بین‌المللی به‌خصوص بر صلح و جنگ کشورهای منطقه و خاورمیانه خواهد داشت.
ایران، چین و روسیه پی‌گیر وضعیت سیاسی و نظامی در افغانستان هستند. معمولا این سه کشور مخالف سیاست آمریکا و کشورهای اروپایی در افغانستان هستند. از حضور نیروهای امریکا و اروپا در افغانستان راحت نیستند. این سه کشور حتما در این قرارداد نسبت به مناسبات سیاسی و نظامی در افغانستان نیز چشم‌اندازی دارند. اما هنوز پیش از وقت است‌که در باره‌ی ابعاد تاثیرگذاری این قرارداد بر مناسبات سیاسی و نظامی در افغانستان گفت.
فعلا موضع سیاسی امریکا در افغانستان چندان مشخص نیست، از یک طرف بحث خروج نیروهای امریکا از افغانستان و از طرف دیگر بحث صلح با طالبان مطرح است. به‌نوعی چشم‌انداز سیاسی در افغانستان در دو راهی قرار گرفته است؛ مشخص نیست بحث صلح و تدوام دولت فعلی چه خواهد شد؟ مهم‌تر از همه این‌که در چگونگی تطبیق برنامه‌ی صلح امریکایی با طالبان کشورهای روسیه، ایران و چین چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟
بنابه وضعیت موجود آنچه را که عجالتا می‌توان در باره‌ی وضعیت سیاسی در افغانستان گفت این است‌که این رویدادهای کلان منطقه‌ای، وضعیت سیاسی را در افغانستان پیچیده می‌کند. متاسفانه حکومت افغانستان نیز از ثبات سیاسی‌ای برخوردار نیست‌که بتواند بنابه تحولات سیاسی در منطقه و جهان به نفع امنیت و ثبات نظام سیاسی در افغانستان استفاده کند. بنابراین باید گفت‌که دست تقدیر و سرنوشت با وضعیت سیاسی در افغانستان چه کار خواهد کرد، معلوم نیست. زیرا در افغانستان سیاست‌مداران وطن‌دوست، با درک، حکومت کارا و اجماع ملی سیاسی وجود دارد که با تدبیر و برنامه‌ریزی بتوانند وضعیت را به نفع افغانستان مدیریت کنند و تقدیر و سرنوشت سیاسی کشور را رقم بزنند.
وضعیت سیاسی در منطقه وارد مناسبات جدیدی شده است. امریکا نیز از اقتدار لازم سیاسی مثل گذشته در جهان برخوردار نیست. هژمونی اقتصادی و سیاسی چین سال به سال در جهان و منطقه بیشتر می‌شود. بیشتر شدن هژمونی اقتصادی و سیاسی چین در منطقه هرچه بیشتر اقتدار سیاسی امریکا را در منطقه و جهان متزلزل می‌کند. در چنین وضعیتی بهتر است حکومت و سیاست‌مداران افغانستان مترصد وضعیت و آگاه به وضعیت سیاسی در منطقه باشند تا بتوانند با استفاده از درک درست وضعیت در منطقه و جهان، وضعیت سیاسی را در افغانستان بهتر مدیریت کنند.
