علامه کاتب پدر تاریخ نگاری معاصر افغانستان است
آقای دانش گفت که آثار علامه کاتب، از نگاه حجم کار و هم از نگاه کیفیت روایت و شیوه تدوین و عمق و غنا و موثق و معتبر بودن محتوا، سرآمد همه مؤرخان پیشین و پسین افغانستان به شمار می رود.
قانونپوه دانش افزود که همه کسانی که در دوره معاصر در باره تاریخ افغانستان قلم زده اند، مدیون کاتب بوده و بر دسترخوان پربرکت او نشسته اند و از خوان پرنعمت او بهره برده اند.
او ادامه داد، در حقیقت اگر علامه کاتب و کار سترگ تاریخ نگاری او نمی بود، ما اکنون از یک بخشی از گنجینه عظیم فرهنگ و تاریخ معاصر خود بی خبر بودیم. ما باید تاریخ خود را با سیاه و سفید آن بخوانیم و بپذیریم و از آن بیاموزیم و عبرت بگیریم و کار بزرگی که کاتب کرده است این است که این مجموعه را با امانت داری کامل و با تلخی ها و شیرینی ها و سیاه و سفیدش در اختیار ما گذاشته است.
سمینارعلمی گرامیداشت از هشتاد و ششمین سال وفات علامه فیض محمد کاتب هزاره، با حضور هیأت رهبری حکومت وحدت ملی، شخصیت های علمی، فرهنگی و سیاسی کشور رسما آغاز شد.
در این سمنیارعلاوه بر محمد اشرف غنی رییس جمهوری، سرور دانش معاون رییس جمهوری، شمار دیگری از محققان و نویسندگان نیز در باب شخصیت علمی و کارکرد های علامه فیض محمد کاتب هزاره سخنرانی خواهند کرد.
سرور دانش در سخنرانی خود گفت که آثار کاتب جدا از این که شامل رویدادهای تاریخی کشور ویک روایت مستند و دقیق از تاریخ افغانستان است، خود این آثار در ذات خود یک شاهکار ادبی به شمار می روند که اهالی ادب و ادبیات ما می توانند نغزکاری ها، ژرف بینی ها و ظرافت های ادبی و شیوه نویسندگی کاتب را مخصوصا در سراج التواریخ جستجو کنند و از آن بهره بگیرند و به ادب دوستان کشور معرفی کنند.
او گفت: کاتب در عین درباری بودن، از شجاعت بی نظیر و از دقت و مهارت خاصی برخوردار بوده و هیچگاه حقیقت را قربانی مصلحت نکرده و همواره منافع مردم را بر منافع حکومت های وقت و بر منافع شخصی خود ترجیح داده و واقعیت های تلخ و دردناک حکومت ها را با همه توان نقد کرده و مظلومیت ها، حق کشی ها و بی عدالتی ها را با قلم شیوا و بیان رسا به تحریر کشیده است.
وی همچنین اضافه کرد که یکی دیگر از ویژگی های علامه کاتب، نوع تفکر سیاسی ایشان است. نوگرایی، عدالت طلبی و آزادی خواهی شاخصه اصلی تفکر سیاسی کاتب است.
او گفت: کاتب در عصر خود یک عنصر اصلاح طلب بود و یا به تعبیر داکتر مولایی در مقدمه تتمه جلد سوم سراج التواریخ، یک دیگراندیش محسوب می شد. گفته شده که کاتب از اعضای مشروطه خواهان بوده و به همین جهت هم در کنار سایر مشروطه خواهان و دیگراندیشان برای مدتی زندانی شد. تحلیل کامل اندیشه سیاسی کاتب و ویژگی ها و شاخصه های آن فرصت بیشتری می طلبد که باید محققان و نویسندگان ما به آن بپردازند.
معاون ریاست جمهوری گفت که یکی از دلایل و انگیزه های ما در بر گزاری این سمینار این است که تاریخ و فرهنگ هر کشور، نماد وحدت ملی مردمان آن کشور است و از این جهت علامه کاتب یکی از برازنده ترین چهره های است که در تدوین، حفظ و احیای این نماد وحدت ما یعنی تاریخ افغانستان سهم اول را داشته اند.
همچنین قرار است که در این مراسم از شمار چهره های علمی و پژوهشگران که در زمینه آثار علامه فیض محمد کاتب هزاره و تاریخ افغانستان کار کرده اند، تقدیر شود.
