طالبان امریکا را فریب می دهد/طالبان و القاعده هنوز ارتباط دارند
به گفتۀ مرکز مبارزه با تروریسم ویست پوینت، القاعده در دهۀ 90 میلادی با ملاعمر، رهبر طالبان بیعت کرد و عنوان امیرالمومنین را بر او گذاشت، در عوض طالبان پناه‌گاه امنی در اختیار این گروه قرار داد. بر اساس گزارش 11 سپتمامبر، زمانی که بیل ریچاردسون، سفیر آمریکا در سازمان ملل در اپریل سال 1998 در راس هیأتی وارد کابل شد و با طالبان دیدار کرد، آنان به او گفتند که از محل زنده‌گی اسامه بن لادن، رهبر القاعده آگاهی ندارند و بن لادن تهدیدی برای آمریکا به حساب نمی‌آمد؛ شگرد مشابهی که حالا نیز طالبان در مواجهه با مقام‌های آمریکایی از آن استفاده می‌کنند.
براساس گفته‌های توماس جوسلین، از اعضای نشریۀ جنگ طولانی بنیاد دفاع از دموکراسی، اکنون ایمن‌الظواهری، رهبر کنونی القاعده بار دیگر با هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان بعیت کرده است. او می‌افزاید، هر چند آخندزاده به گونۀ علنی این بیعت را نپذیرفته، اما به هدف القاعده که همانا ایجاد قانون جهانی براساس تفسیر افراطی از اسلام است، به‌طور ضمنی مشروعیت داده است. جوسلین می گوید، برای این‌که توافق‌نامۀ امضاشده میان آمریکا و طالبان با مشکل مواجه نشود، آخندزاده باید تعهد به وفاداری القاعده را به گونۀ علنی تکذیب کند، چیزی که تاکنون انجام نشده است.
سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر با تأکید بر این نکته که عدم پذیرش علنی بیعت القاعده توسط آخندزاده کافی است و این امر نشاندهندۀ قطع رابطه طالبان با القاعده است. او می‌گوید: «نه رهبر کنونی ما و نه هم رهبر پیشین‌مان بیعت القاعده را نپذیرفتند. همین کافی است و ثبوت روشنی از تعهدمان در مورد گفته‌های‌مان است.» او تصاویری مبنی بر پذیرش بیعت الظواهری که در سال 2015 از طریق صدای شریعت، رسانۀ مربوط به طالبان منتشر شده را رد کرد.
سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکۀ حقانی که گروه زیر فرمانش مرگ‌بارترین حملات را علیه نیروهای آمریکایی و متحدانش انجام داده است، اکنون معاون گروه طالبان است. شاهین، نگرانی‌ها در مورد استفادۀ گروه‌های مخل از افغانستان به عنوان پایگاه برای اخلال امنیت منطقۀ و جهانی را نیز رد کرد. در مورد مطلبی که چند روز پیش از امضای توافق‌نامۀ صلح آمریکا و طالبان در بخش دیدگاه‌های روزنامۀ نیویارک تایمز منتشر شد، چنین آمده بود: «این‌که چنین گروه‌هایی افغانستان را گروگان بگیرند و کشور ما را به میدان جنگ تبدیل کنند، به نفع هیچ شهروند افغانستان نیست… ما با همکاری سایر افغان‌ها اطمینان می‌دهیم که افغانستان جدید پایگاه ثبات خواهد بود و هیچ کسی نباید چنین احساس کند که از خاک ما مورد تهدید قرار می‌گیرد.»
باوجود چنین اطمینانی از سوی رهبران طالبان، گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که طالبان با ارسال پیام‌های قاطع به پایگاه‌های‌شان، برگشت امارت اسلامی را نوید می‌دهند. براساس این گزارش، طالبان حملات‌شان را بر نیروهای امنیتی افغانستان افزایش داده و برای حملات بیش‌تر آماده‌گی می‌گیرند، اما از حمله به نیروهای آمریکایی خودداری می‌کنند، موضوعی که ممکن است سبب شکاف در توافق‌نامۀ صلح شده و نیروهای آمریکایی برای مدت طولانی‌تر در افغانستان بمانند. گزارش خاطرنشان می‌کند که گروه طالبان از نظر تشکیلات داخلی به اندازه کافی دارای نظم و انضباط است و به عنوان نیروی جنگ‌جو توانسته قدرت‌مند ظاهر شود، اما به همان اندازه نیز دچار شقاق شده که این امر سازش با این گروه را دشوار کرده است به ویژه که بخش زیادی از رهبران این گروه هنوز هم معتقدند که می‌توانند با نیروی نظامی و زور به اهداف‌شان نایل آیند.
گزارش می‌افزاید، القاعده و طالبان در سال 2019 و اوایل 2020 چندین بار باهم دیدار کردند تا در مورد هماهنگی طرح‌های عملیاتی، آموزشی و ایجاد پنگاه‌های امن برای اعضای القاعده در داخل خاک افغانستان بحث کنند. براساس این گزارش، طالبان و القاعده حتا در مورد ایجاد یک گروه مشترک 2 هزار نفری از جنگ‌جویان مسلح با حمایت مالی القاعده گفت‌وگو کردند تا در آینده بر مناطق کلیدی افغانستان گشت‌زنی و نظارت کنند.
در یکی از نشست‌هایی که میان القاعده و طالبان در اوایل سال 2019 برگزار شد، رهبران طالبان به گونۀ خصوصی به حمزه اسامه محمد بن لادن، پسر بن لادن اطمینان دادند که امارات اسلامی به هیچ قیمتی رابطۀ تاریخی‌شان با القاعده را قطع نمی‌کنند. کاخ سفید در ماه سپتامبر سال 2019 اعلام کرد که حمزه بن لادن در یک عملیات ضد تروریستی آمریکا کشته شده است، اما تاریخ دقیق مرگ او را اعلام نکردند. براساس گزارش سازمان ملل، ایمن‌الظواهری، رهبر کنونی القاعده در ماه فبروری 2020 با اعضای شبکۀ حقانی دیدار کرد تا با اعضای این گروه در مورد توافق‌نامۀ صلح آمریکا رای‌زنی کند.
جوسلین می‌گوید، القاعده برای آمریکا تهدید به شمار می‌رود و وفاداری طالبان به القاعده به شاخه‌های دیگر این گروه نیز گسترش می‌یابد که جملۀ آن شاخۀ یمنی القاعده در شبه جزیزۀ عربستان است. پولیس فدرال آمریکا یا اف‌بی‌آی و وزارت دادگستری این کشور به تازه‌گی اعلام کردند که پشت حملۀ مرگ‌بار ششم ما دسمببر به سربازان آمریکایی در ایستگاه هوایی پنساکولای فلوریدا، شاخۀ یمنی القاعده بود است. اف‌بی‌آی اعلام کرد که محمد‌الشرمانی، افسر نیروی هوایی سعودی که در آمریکا مشغول آموزش بود و با شلیک به سربازان آمریکایی سه تن آنان را کشت، به گونۀ دوام‌دار با شاخۀ یمنی القاعده در تماس بود. کرستوفر واری، رئیس اف‌بی‌آی در 18 ماه می به خبرنگاران گفت، الشرمانی نه تنها هماهنگ‌کننده طرح‌ها و تاکتیک‌های شاخۀ یمنی القاعده بود، بل‌که به این سازمان کمک کرد تا از مرگ او بیش‌ترین استفاده را ببرد و تا شب قبل از تیراندازی درست تا آخرین لحظه به همکاری خود با شاخۀ یمنی شبکۀ القاعده ادامه داد.
جوسلین می‌گوید که طالبان در سال 2016 با نشر ویدیویی از شاخۀ یمنی القاعده تمجید و خالد باترافی، رهبر کنونی این گروه را که در افغانستان آموزش دیده، ستایش کردند. او می‌افزاید: «طالبان نسلی از جهادی‌ها را پرورش داده و هیچ شاهدی مبنی بر قطع رابطه طالبان با این گروه‌ها وجود ندارد.»
براساس گزارش سازمان ملل، اگر آمریکا بتواند طالبان را وادارد تا به تعهدشان مبنی بر جدایی از القاعده پای‌بند بمانند، این موضوع سبب اختلاف میان حامیان و مخالفان القاعده در درون طالبان خواهد شد. گروه نظارت سازمان ملل ایجاد حزب جدیدی از شورشیان طالبان را ردیابی کرده است. نام گروه جدید، حزب ولایت اسلامی است و آن را اعضای ارشد طالبان که مخالف صلح در افغانستان اند و عمدتاً در خارج از این کشور زنده‌گی می‌کنند، ایجاد کرده‌اند. یک مقام ارشد افغانستان به شرط افشانشدن نامش به مجلۀ تایم می‌گوید، نیروهای امنیتی و اطلاعاتی افغانستان این گروه انشعابی را ردیابی کرده بود، گروهی که تعهد کرده‌اند، در صورت اشتراک طالبان به گفت‌وگوهای صلح، به جنگ ادامه دهند. او تأیید کرده که براساس برآورد آنان طالبان و القاعده در بسیاری از مناطق افغانستان جدایی ناپذیرند.
یکی از مقام‌های ارشد غربی آشنا به این موضوع بدون ذکر نامش به مجلۀ تایم گفت که اطلاعات به کار رفته در این گزارش در اواسط ماه مارچ سال جاری جمع‌آوری شده و از آن به بعد تغییرات مشخصی در همکاری تنگاتنگ طالبان با القاعده به وجود نیامده است. نشانۀ دیگر از بی‌میلی طالبان در تحمل‌کردن فعالیت بسیاری از شبه نظامیان دیگر – جدا از داعش خراسان که دشمن شان اند – ناکامی این گروه در همکاری با حکومت ترامپ برای یافتن دو آمریکایی ناپدید شده در افغانستان است. مارک فرینج، عضو پیشین نیروی دریایی آمریکا در 31 ماه جنوری سال 2014 توسط افراد وابسته به شبکۀ حقانی در افغانستان ربوده شد و پاول اوربای نیز احتمالاً در همین سال ربوده شده است.
یکی مقام ارشد حکومت آمریکا بدون ذکر نامش به مجلۀ تایم گفت: این‌که طالبان منکر دخالت در ربودن فرینچ و داشتن اطلاعات در مورد او می‌شود، بر اعتبار آنان به عنوان شریک در امر مبارزه با تروریسم ضربۀ دیگری وارد می‌کند. یکی از مشاوران و ناظران ارتش آمریکا در افغانستان می‌گویدک طالبان تاکنون کاری نکرده‌اند که نشان دهند این گروه به اندازۀ قابل اعتماد است که بتواند پس از خروج کامل نیروهای آمریکایی امنیت آمریکا را تأمین کند. کیم کاگان، بنیان‌گذار و رئیس موسسه مطالعات جنگ می‌گوید، رسیدن نیروهای آمریکایی زیر 8600 عملیات ضدتروریسم در افغانستان را با خطر مواجه می‌کند، عملیاتی که آمریکا را از خطر حملات القاعده و توطئه‌های خارجی آنان حفظ کرده است.
فدریک کاگن، عضو موسسۀ سرمایه‌گذاری آمریکا می‌گوید: آمریکا بدون داشتن یک سکوی ضدتروریستی در افغانستان نه تنها نمی‌تواند اهداف تروریستی را در خاک آن کشور هدف قرار دهد، بل‌که از نظارت کشورهای جنوب آسیا نیز محروم می‌شود. آقای کاگن از این نگران است که رئیس جمهور پیش از انتخابات تمام نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کند. افغانستان مانند لیبیا، یمن و دیگر کشورها نیست که بتوان از راه بر اهدافی در آن‌ها حمله کرد، زیرا افغانستان یک کشور محاط به خشکه است.
او می‌گوید، پس از خروج از افغانستان دیگر قادر نخواهیم بود القاعده را درهم بکوبیم، زیرا دیگر قادر به برگشت به آن‌جا نیستیم. آن‌ها (نیروهای آمریکایی) قادر نخواهند بود چنان عملیاتی را از فاصله 600 تا 700 مایلی و از داخل قایق انجام دهند. اگر به گونۀ کامل از آن‌جا (افغانستان) خارج شویم، عملیات ضد تروریسم ما در جنوب آسیا به پایان خواهد رسید.
منبع: مجله تایم
