تداماچی یاماموتو فرستاده ویژه سرمنشی سازمان ملل برای افغانستان روز گذشته (یکشنبه) در بیانیه ای در این خصوص گفت “همانطور که این گزارش نشان می دهد، هم اکنون شمار منازعات آبی در افغانستان بسیار زیاد است.”
آقای یاماموتو که ریاست دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) را نیز بر عهده دارد گفت حل وفصل مصالحت آمیز این منازعات آبی بسیار حائز اهمیت می باشد.
گزارش تازه سازمان ملل با عنوان «حقوق آب» که یک ارزیابی از مدیریت آبی افغانستان تحت چارچوب حقوقی مشخص و حاکم بر زراعت می باشد، می گوید “در افغانستان از راه های رسمی و غیررسمی به منظور حل و فصل منازعات آبی مورد استفاده قرار می گیرد، که این شامل قانون آب سال 2009 و دیگر روش ها و رویکردهای سنتی و معمول نیز می باشد.”
براساس گزارش سازمان ملل، یکی از موارد کلیدی و همیشگی که استفاده کنندگان آب برای حل و فصل منازعات آبی از آن استفاده می کنند، اتکا به اربابان محلی آب برای رفع منازعات آب است، و این بخاطر نبود گستره کافی از قانون آب در این مناطق می باشد.
مایکل هارتمن رئیس واحد حاکمیت قانون دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان می گوید “یافته های تازه نشان می دهد که چالش های موجود ناشی از قانون موجود نیست، بلکه بر سر اجرای این قوانین می باشد.”
آقای هارتمن گفت “یوناما به همکاری اش در راستای اجرای گسترده تر قانون آب در افغانستان ادامه می دهد”
گفتنی است که تقریبا 80 فیصد مردم افغانستان به زراعت و دامداری/مالداری مشغول هستند، و این جوامع روستایی به شدت نیازمند منابع آبی مطمئن هستند تا بتوانند محصولات زراعی و دامی خودشان را پرورش دهند.
این گزارش همچنین مکانیزم های موثر برای حل وفصل منازعات آبی را در افغانستان پس از انجام یک تحقیقات میدانی در این زمینه نشان می دهد و در همین راستا پیشنهاداتی را نیز ارائه می کند که شامل موارد زیر می باشد تا منازعات بدون ایجاد خشونت حل شود.
شوراها، زیر شوراها و انجمن های استفاده کنندگان آب باید تشکیل شده تا قانون آب را به طور کامل از طریق ساختارهای مدیریتی در هر حوضچه آبی اجرا نمایند.
«شورای عالی مدیریت امور آب ها» که توسط قانون آب برای ارتقای هماهنگی و اجرای برنامه های منابع آبی تشکیل شده است، باید از تمام حاکمیت خویش برای مدیریت منابع آبی به همراهی وزارت خانه ها و دیپارتمنت های مربوطه استفاده کند.
مقامات مدیریتی و قضایی برای آن دسته از اشخاصی که حقوق آب شان را از دست داده اند و متحمل خسارت گردیده اند، باید غرامت مالی کافی هم برای خسارات مستقیم و هم خسارات غیرمستقیم که ناشی از پیامدهای بی آبی بوده به آنها اعطا کنند.
برای اینکه شفافیت بیشتری وجود داشته باشد، تمامی شیوه ها و عملکردهای سنتی برای حل و فصل منازعات آبی باید از طریق کتابخانه های ولسوالی ها و ولایات و یا از طریق انترنت در اختیار عموم مردم قرار بگیرد. همچنین تمامی تصمیم های رسمی و غیررسمی گرفته شده توسط اعضای مدیریتی، دادگاه و میراب نیز در اختیار عموم قرار گیرد.
