سه پیشنهاد به جامعه جهانی برای کمک به افغانستان: دولت همه شمول از ضروریات است

با سقوط دولت مورد حمایت امریکا و غرب در افغانستان، دنیا در یک شوک بزرگ فرو رفت و با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان پس از بیست سال جنگ علیه امریکا و متحدانش، افغانستان دچار هرج و مرج بزرگی شد. از زمان به قدرت رسیدن دوباره طالبان در ماه آگوست سال گذشته میلادی تاکنون، افغانستان از محور توجه جهانی محو شده است: نه میلیون افغان تقریبا در معرض قحطی قرار گرفته اند و چهارده میلیون دیگر به دلیل خشکسالی و بحران اقتصادی ناشی از قطع کمک های خارجی با گرسنگی محض دست و پنجه نرم می کنند. سازمان جهانی غذا هشدار می دهد یک میلیون کودک در زمستان پیشرو در افغانستان در معرض مرگ قرار دارند.

در ماه دسامبر سال گذشته میلادی، شورای امنیت سازمان ملل قطع نامه ای را تصویب کرد که براساس آن کمک های انسانی از لیست تحریم ها علیه طالبان مستثنی می شد. اما برای حل بحران انسانی و اقتصادی در افغانستان این یک قطعه از پازل به شمار می رود. جامعه جهانی برای جلوگیری از فروپاشی کامل خدمات اساسی و گرسنگی گسترده با یک چالش فوری روبرو شده است.

«شوارای شکنندگی دولت ها» و دیگر رهبران برجسته دنیا از جامعه جهانی می خواهد مردم افغانستان را فراموش نکنند و برای جلوگیری از قحطی قریب الوقوع در افغانستان اقدامات لازم را انجام دهند.

جامعه جهانی در این راستا باید به سه مورد کلیدی زیر توجه داشته باشند:

اول: مردم افغانستان نباید فراموش شوند  

همزمان با فرو رفتن بیشتر افغانستان در بحران های انسانی و اقتصادی، سازمان ملل جدای از اینکه آیا کشورهای عضو طالبان را به رسمیت می شناسند یا نمی شناسند، به مردم افغانستان کمک کند. سازمان ملل به عنوان تنها عامل جهانی باید از مردم افغانستان حمایت کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، با حمایت کامل شورای امنیت سازمان ملل، می بایست ماموریت کمک سازمان ملل در افغانستان(یوناما) را تمدید کند و یک فرستاده ویژه به همراه کارمندان نهادهای سازمان ملل به کابل اعزام کند. علاوه بر این گوترش باید به یوناما مسئولیت دهد کانال های ارتباطی روشن و مداوم با رهبری طالبان ایجاد کند تا دیدگاهی هماهنگ نسبت به کمک های انسانی، توسعه و استقرار صلح در افغانستان شکل گیرد.

سازمان ملل و نهادهایش در برخورد با این چالش ها قبلا نیز اقدام کرده اند. از سویی هم اقدامات قوی و هماهنگ سازمان ملل بر دیگر محیط های دشوار به شمول کره شمالی، یمن و سوریه تاثیر روشن داشته است. نهادهای سازمان ملل در افغانستان کارمندان محلی آموزش دیده، باتجربه و فداکاری دارند که بسیاری از آنها در دوره اول امارت اسلامی در دهه 1990 میلادی به طور موفقانه برنامه های تحویل کمک را پیاده کرده اند. همین طور در سال های اخیر این پرسنل باتجربه در مناطق تحت کنترل طالبان نیز موفقانه کار کرده اند.

دوم: دولت همه شمول

تشکیل دولت همه شمول برای استقرار صلح پایدار و ثبات دائمی در افغانستان ضروری ست. تشکیل دولت همه شمول در افغانستان تحت کنترل امارت اسلامی به اندازه قبل از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان ضروری ست. جامعه بین المللی نباید پروسه صلح افغانستان را یک امر تمام شده تلقی کند بلکه باید آن را یک پروسه موثر فرض کرده تمام جناج های افغان را برای رسیدن به یک درک مشترک در مورد آینده افغانستان دور هم جمع کند. این ایده که «برنده تمام سیاست را باید در اختیار بگیرد» در افغانستان کاربردی ندارد چون انحصارگرایی تنها آتش درگیری ها را تشدید می کند. مکانیزم های توافق ملی به ویژه یک لویه جرگه به  نحو احسن مدیریت و رهبری شده می تواند توافق بین جوامع مختلف افغان را تسریع کرده اجازه دهد افغانستان به سوی یک دولت تازه مورد نیاز خود حرکت کند.

سوم: نقش کلیدی قدرت های منطقه در صلح افغانستان

همسایگان افغانستان به شمول ایران، پاکستان، چین و هند و قدرت های منطقه به شمول قطر و ترکیه نقش حیاتی در ایجاد صلح و ثبات در افغانستان بازی می کنند. جامعه بین الملل باید این کشورها را به همکاری در برقراری ثبات و امنیت در افغانستان تشویق کند و از تلاش های سازنده بازیگران منطقه ای مانند قطر که یک میانجی مورد اعتماد بین طالبان و دنیای بیرون بوده، حمایت کند.

به هر صورت نباید فراموش کرد که بحران انسانی در افغانستان جدی ست و میلیون ها انسان در زمستان پیشرو در معرض خطر قرار گرفته اند. جامعه جهانی تحت مدیریت قوی سازمان ملل بای در این زمان سخت به افغان ها کمک کند. جهان باید کمک های انسانی خود را در هرجایی از افغانستان که نیاز هست ارسال کند و از آشتی ملی و پروسه های صلح تا هر زمانی که نیاز هست حمایت نماید.

منبع: جاپان تایمز

مترجم: حفیظ الله رجبی