سردار قاسم سلیمانی که بود؟
قاسم سلیمانی جنرال پرنفوذی برای پیشبرد سیاستهای ایران در منطقه بود که از تحکیم نفوذ ایران در عراق گرفته تا جنگ علیه گروه «دولت اسلامی» یا داعش در سوریه را به پیش میبرد.
به نقل از خبرگزاری دویچه وله، قاسم سلیمانی که مردی با تاکتیکهای ویژه جنگی شمرده میشد، در حمله هوایی به دستور رئیس جمهور ترامپ در نزدیکی میدان هوایی بینالمللی بغداد کشته شد. او رهبری نیروی قدس سپاه پاسداران ایران را بر عهده داشت که به عنوان واحد ویژه جمهوری اسلامی ایران در خارج ایفای وظیفه میکند.
قاسم سلیمانی در تاریخ یازدهم ماه مارچ ۱۹۵۷ میلادی در ولایت کرمان ایران به دنیا آمد. او در اوایل انقلاب اسلامی ایران به کار آغاز کرد و در سال ۱۹۷۹ بعد از اینکه انقلاب اسلامی ایران پیروز شد، به سپاه پیوست. سلیمانی در بخش های جنوب غربی ایران در سرکوب کردن نیروهای کردنشین نقش برجسته ای ایفا کرد.
سلیمانی که هنگام کشته شدن ۶۲ ساله بود، دومین شخص قدرتمند در ایران به شمار می رفت و تنها به آیت الله خامنه ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران پاسخگو بود.
یک افسر سابق سازمان استخبارات ایالات متحده امریکا (سی آی ای) در عراق در سال ۲۰۱۳ به مجله «نیویارکر» گفته بود: «سلیمانی قدرتمندترین عامل فردی در خاور میانه امروزی است و هیچ کسی در مورد او چیزی نشنیده است.»
ظهور سلیمانی
در سال ۱۹۷۹ زمانی که آیتالله خمینی به ایران برگشت و در نتیجه «انقلاب اسلامی» شاه سقوط کرد، قاسم سلیمانی به سپاه پاسداران ایران پیوست.
او توانست از جنگ خونین ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ جان سالم به در برد و سرانجام در دهه ۱۹۹۰ رهبری نیروی قدس سپاه پاسداران را به عهده گرفت. اما تا زمان حمله نظامی ایالات متحده امریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، سلیمانی زیاد شناخته شده نبود.
این جنرال ایرانی به دلیل نظارت از تاکتیکهای حزبالله در جنگ سال ۲۰۰۶ با اسرائیل، مورد ستایش قرار گرفت و همچنین توانست در سال ۲۰۰۸ توافقنامه آتش بس میان گروه ملیشهای شیعی «سپاه مهدی» و اردوی عراق را ممکن سازد.
مقامهای «سی آی ای» او را رهبر کلیدی بلندپروازیهای ایران در منطقه توصیف کرده اند. به گفته جنرال دوید پتریوس، رئیس پیشین «سی آی ای»، سلیمانی زمانی به او گفته بود: «جنرال پتریوس شما باید بدانید که من، قاسم سلیمانی، سیاست ایران در قبال عراق، لبنان، غزه و افغانستان را مدیریت میکنم.»
سپاه قدس
سپاه قدس در واقع واحد ویژه ایران برای خارج، به خصوص جهان اسلام است. وظیفه رسمی این نیرو حمایت از گروههای سیاسی نزدیک به ایران در خارج است؛ به خصوص در مبارزه علیه گروههای تروریستی مانند «دولت اسلامی» یا داعش.
اما مقامهای غربی سپاه قدس را متهم میکنند که منافع سیاسی و نظامی ایران را در کشورهای اسلامی تطبیق میکند و مرتکب اعمال تروریستی در خارج شده است. سپاه قدس رسماَ ۵۰۰۰ سرباز دارد، اما ناظران برآورد میکنند که شمار سربازاناش بیشتر از این باشد. سپاه قدس در جنگ سوریه برعلیه داعش و گروههای مخالف بشار اسد داوطلبانی از افغانستان و لبنان را نیز استخدام کرده بود.
چهره بانفوذ
سلیمانی نقش مهمی در تحکیم منافع ایران در منطقه داشت. او از طریق فراهم ساختن کمکهای مالی و تدارکاتی به ملیشههای شیعه، نفوذ ایران در عراق را تحکیم بخشید. این ملیشههای شیعه سرانجام متحد شده و گروه بسیج مردمی را تشکیل دادند.
در سوریه، نیروهای قاسم سلیمانی از نیروهای رژیم اسد در مبارزه موفقانه برای بازپسگیری مناطق از دست رفته و عقب زدن گروههای ملیشهای سنی به شمول «دولت اسلامی» یا داعش کمک میکردند. حسن حسن، تحلیلگر پرسابقه خاور میانه و نویسنده کتاب «دولت اسلامی در عراق و شام: اردوی ترور» میگوید که قتل سلیمانی منجر به تضعیف مواضع ایران در منطقه به خصوص در سوریه میشود.