زمستان ها صلح و بهار و تابستان جنگ!

کلاف پیچیده مذاکرات صلح افغانستان با طالبان سردرگم تر شده است

اینکه مذاکرات صلح دولت افغانستان با طالبان زمستانها گرم و بهار و تابستان سرد می شود و بدون نتیجه ای ملموس هر ساله به پایان می رسد به رویه ای معمولی در افکار عمومی افغانستانی ها و جهان تبدیل شده است؛ آخرین دور این گفتگوها چندی پیش باعنوان “گفتگوهای چهار جانبه صلح این بار با حضور امریکا و چین” به پایان رسید. اینکه مذاکرات صلح دولت افغانستان با طالبان از آغاز تاکنون نتیجه نداده است گویای برخی مسائل کلیدی پشت پرده می باشد: بسیاری از کارشناسان بر این باورند تا زمانیکه جنجالهای اساسی افغانستان با پاکستان حل نشود، نمی توان به ایجاد صلح و ثبات در افغانستان امیدوار بود: یکی از اختلافات مهم افغانستان و پاکستان خط دیورند و موضوع تنش زای دیگر نزدیکی دولت افغانستان به هند می باشد.

علاقه مندی دولت کرزی به رابطه نزدیک با هند پاکستانیها را نگران ساخت و این روند هنوز هم با حضور برخی چهره های ضد پاکستانی در بدنه دولت وحدت ملی  ادامه یافته است. رئیس جمهور اشرف غنی نیز علی رغم سفر مهمش به پاکستان و علاقه مندی به امضای تفاهم نامه تبادله اطلاعاتی با سازمان استخباراتی پاکستان(آی اس آی) هنوز سیاست روشنی را در قبال نحوه رابطه با پاکستان اتخاذ نکرده است.

عبدل وحید قروال، رئیس دانشکده(پوهنزی) ژونالیزم دانشگاه کابل در این مورد می گوید:”مذاکرات چهارجانبه صلح که با شرکت افغانستان، پاکستان و نمایندگان چین و امریکا برگزار شد در دل مردم افغانستان نور امیدی تاباند.”

وی می افزاید گفتگوهای صلح باید روند طبیعی خود را طی کند و تسلیم فشارها از سوی پاکستان و افغانستان نشود.

رئیس دانشکده ژورنالیزم دانشگاه کابل تاکید می کند در گذشته پروسه های غیر طبیعی صلح در کشور را تجربه کرده ایم: در زمان مجاهدین از سال 1992 تا 1996، تلاش های زیادی برای ایجاد صلح میان گلبدین، برهان الدین و احمد شاه مسعود به عنوان طرف های درگیر صورت گرفت. این روند صلح از آنجایی که با وساطت عربستان سعودی و پاکستان و نه با خلاقیت و نبوغ سران افغانی انجام شد، هرگز به صلح پایدار منتهی نشد و طرفهای درگیر بعد از مدت کوتاهی دوباره به یکدیگر متعرض شدند.

آقای قروال می گوید:”صلح تحت فشار هرگز نتیجه مثبتی در بر ندارد.”

این استاد دانشگاه می افزاید پاکستان اعلام کرده است که دشمن افغانستان دشمن پاکستان نیز می باشد و اگر دولتمردان افغانستانی و شهروندان افغان این گفته را باور کنند، زمینه لازم برای اعتماد سازی میان افغانستان و پاکستان و در نهایت حل مشکل بزرگ نا امنی در افغانستان حل می شود.

با تعمق در اظهارنظر بالا می توان به این نتیجه رسید که افغانستان نقطه تقابل منافع قدرت های منطقه ای و جهانی است و اولا پاکستان به عنوان یکی از کشورهای اتمی دنیا با در اختیار داشتن طالبان حاضر نیست از اهدافش در افغانستان دست بردارد و دوما افغانستان به دلیل وابسته بودن به امریکا نیز نمی تواند مستقلانه وارد گفتگوهای صلح با طالبان شود.

اینکه چه زمانی قدرت های صاحب امتیاز در بازار آشفته افغانستان به نوعی اجماع در مورد صلح در افغانستان برسند را گذشت زمان مشخص می کند.

برخی از کارشناسان بر این باورند که اگر افغانستان درروابط خود با هند کمی محتاطانه تر رفتار کند به گونه ای که پاکستان احساس خطر نکند، می توان به نتیجه گفتگوهای صلح دولت وحدت ملی با طالبان امیدوار تر بود.

آنچه مسلم است حداقل در بازه زمانی کوتاه مدت نمی توان به مذاکرات صلح امید داشت چراکه از یک طرف افغانستان توان تصمیم گیری مستقلانه را ندارد و از طرفی هم پاکستان با توجه به تجربه بدی که از رابطه با دولت های پیشین افغانستان دارد نمی خواهد ابزار طالبان برای اعمال فشار بر افغانستان را از دست بدهد.

http://www.thenews.com.pk/print/108345-Kabuls-unusual-closeness-to-Delhi-source-of-distrust-in-Islamabad

سید رضا حسینی-کابل