کییف و مسکو پس از گفتگوهایی دشوار که چند روز به طول انجامید سرانجام در نیمه شب دوشنبه بر سر انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین به توافق دست یافتند.
این توافق به نوعی نگرانیها بر سر بحران جدید سوخت و انرژی گرمایشی در اروپا را در بحبوحه زمستان تاحدودی مرتفع میکند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین با تایید حصول این توافق در صفحه فیسبوک خود ضمن خبر دادن از امضای قراردادی پنج ساله برای انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین نوشت: «اروپا میداند که ما رهایش نمی کنیم.»
از سوی دیگر خبرگزاریهای روسیه به نقل از الکسی میلر، رئیس شرکت غول آسای گازی این کشور (گازپروم) اعلام کردند توافق نهایی میان دو طرف بر سر انتقال گاز به اروپا در نهایت پس از پنج روز مذاکره سخت و فشرده در وین، پایتخت اتریش به دست آمد و طرفین کلیه اسناد مربوط به توافق را امضاء کردند.
به گفته رئیس شرکت گازپروم اسناد امضا شده این امکان را فراهم میکند تا انتقال گاز پس از ۳۱ دسامبر، تاریخ انقضای قرارداد کنونی تداوم یابد.
بدین ترتیب پروتکل توافقی که بیستم دسامبر گذشته در پی مذاکرات فشرده و دشوار و با مشارکت اتحادیه اروپا به امضا رسیده بود نیمه شب دوشنبه، یک روز مانده تا سال جدید میلادی از سوی دو طرف نهایی و اجرایی شد.
بهرغم توافق اولیه، مذاکرات پنج روزه برای نهایی کردن این توافق با تنشهای بسیار همراه بود به نحوی که هر لحظه بیم آن میرفت تا گفتگوها در آخرین دقایق به شکست بیانجامد و بدین ترتیب روند گاز رسانی به اروپا در ابتدای فصل زمستان با بحرانی جدید روبرو شود.
ماروس سفکویس، یکی از اعضای کمیسیون اروپا که این مذاکرات را از نزدیک دنبال کرده با انتشار پستی در شبکه اجتماعی توییتر از حصول توافق میان اوکراین و روسیه برای انتقال گاز به اروپا استقبال کرده است.
این عضو کمیسیون اروپا در پیام خود تصریح میکند: «تلاش و کار سخت و دشوار به یک توافق نهایی منجر شد که ادامه انتقال گاز به اروپا از نخستین روز سال ۲۰۲۰ را تضمین میکند.»
بر اساس قرارداد جدید شرکت گازپروم در سال جدید میلادی دست کم ۶۵ میلیارد متر مکعب گاز را از طریق اوکراین به اروپا منتقل میکند. ولودیمیر زلنسکی با تایید این مطلب اعلام کرده است که میزان انتقال گاز از طریق کشورش به اروپا طی سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ به دست کم ۴۰ میلیارد متر مکعب تقلیل پیدا خواهد کرد.
به گفته آقای زلنسکی اوکراین در مجموع در پی عقد این قرارداد پنج ساله در نهایت بیش از ۵ میلیارد دلار عایدش خواهش شد.
این قرارداد بخشی ازیک توافق بسیار بزرگتر میان دو طرف است که به موجب آن شرکت گازپروم روز جمعه گذشته ۲.۹ میلیارد دلار بابت جریمه و بهره به همتای اوکراینی خود یعنی شرکت نفتوگاز Naftogaz پرداخت کرده بود.
شرکت نفتوگاز نیز در قبال دریافت این وجه کلیه اقدامهای قانونی و قضایی بر ضد گازپروم در اوکراین و غرب را به کلی لغو کرده است.
نهایی شدن توافق جدید میان مسکو و کییف از آن جهت که از بروز یک جنگ گازی جدید میان دو کشور همسایه جلوگیری کرده بسیار مهم ارزیابی میشود. تنشهای پیشین میان دو کشور در زمینه صادرات گاز روند گازرسانی به اروپا را در ماههای ژانویه طی سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ با اختلال شدید همراه کرده بود.
اروپا تا حد زیادی از نظر تامین گاز به روسیه وابسته است به نحوی که ۳۵ درصد از گاز مصرفی در قاره سبز از طریق مسکو تامین میشود. این در حالیست که با ساخته شدن خط لولهای که گاز روسیه را با دور زدن اوکراین به اروپا منتقل میکند وابستگی اروپا به دریافت گاز روسیه از طریق اوکراین طی سالهای گذشته تا میزان ۴۰ درصد کاهش یافته است.