روزه سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند
با توجه به دنیاگیری کووید 19، مسلمانان امسال ماه رمضان متفاوتی در پیش دارند. مسلمانان در ماه رمضان که از 24 اپریل شروع شد، روزه می‌گیرند و به دعا و عبادت می‌پردازند. آن‌ها معتقدند که رمضان ماه نزول قرآن بر حضرت محمد است.
در این ماه از مسلمانانی که به‌لحاظ جسمی و صحی مشکلی ندارند، انتظار می‌رود که از طلوع آفتاب تا غروب آن، لب به غذا و مایعات نزنند. رمضان علاوه بر این‌که ماه تأمل و تفکر دانسته می‌شود، به‌طور سنتی مردم را در موقع افطار و نماز گردهم جمع می‌کند.
در ماه رمضان، مساجد سرتاسر جهان اسلام معمولا شلوغ‌ترین دوره‌ی خود را در طول یک سال تجربه می‌کنند، اما امسال دروازه‌های بسیاری از این مساجد برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا بسته شده است و فاصله‌‌گذاری اجتماعی و قرنطینه در بسیاری از کشورها اجباری شده است. در نتیجه، ماه رمضان امسال برای بسیاری از مسلمانان جهان شدیدا متفاوت خواهد بود، زیرا خبری از گردهمایی‌ها دینی و مذهبی نیست و خانواده‌ها جدا از هم به‌سر می‌برند.
اما روزه‌داری در ماه رمضان و در جریان دنیاگیری یک ویروس، به‌لحاظ صحی چه پیامدهایی خواهد داشت؟ آیا روزه‌داری می‌تواند بر احتمال ابتلای یک فرد به کووید 19 تأثیر بگذارد؟
اعتقاد براین است که روزه‌داری از چندین جهت برای بدن مفید است، از جمله تاثیر آن بر تقویت سیستم ایمنی بدن. اجداد باستان ما احتمالا به مزایای روزه‌داری پی برده بودند؛ زیرا همان‌طور که مسلمانان ماه رمضان را در تقویم خود دارند، مسیحیان در «چله روزه» یعنی چهل روز منتهی به «عید پاک» و یهودیان در روز «یوم کیپور» روزه می‌گیرند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصریان باستان برای پاک‌کردن بدن خود از بیماری‌ها و دردها، دوره‌های طولانی را روزه می‌گرفتند.
آیا آن‌ها متوجه چیزی شده بودند؟
به‌تازگی پژوهش‌ها نشان داده است که روزه‌داری با کاهش میزان التهاب عمومی سلول‌های مختلف بدن، در واقع می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن اثرات مفیدی داشته باشد.
تصور می‌شود که روزه‌داری بدن را به‌دلیل کمبود مواد مغذی، در حالت «ذخیره انرژی» قرار می‌دهد. بدن در تلاشی برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی، بسیاری از سلول‌های ایمنی قدیمی یا آسیب‌دیده‌ی خود را بازسازی و بازیافت می‌کند و این بعدا وقتی که دوره روزه‌داری به پایان رسید، باعث تولید نسل جدیدی از سلول‌های ایمنی سالم‌تر می‌شود. سلول‌های جدید در مبارزه با عفونت‌ها و ویروس‌ها سریع‌تر و موثرتر عمل می‌کنند و به این ترتیب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
چیزی که روزه‌ی ماه رمضان را از رژیم‌های غذایی برای کاهش وزن متمایز می‌کند، پرهیز از نوشیدن آب است. شاید تمام تفاوت‌ها در همین نهفته باشد.
یک پژوهش نشان داده است که پرهیز از نوشیدن آب در طول بیش از 12 تا 24 ساعت می‌تواند اثرات مضر بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد و خطر ابتلای شما به بیماری‌ها را بالا ببرد. همچنین پژوهش نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به محض نوشیدن آب، وضعیت بهتری را اختیار می‌کند.
مسلما این پژوهش‌ها در پی ارزیابی اثرات روزه ماه رمضان به‌صورت خاص بر بدن نبوده‌اند، اما مطالعات جداگانه نشان می‌دهد که روزه‌داری دینی دارای مزایای صحی قابل مقایسه با مزایای سایر انواع روزه‌ها است. مزایای روزه‌داری در ماه رمضان به داشتن رژیم غذایی سالم در افطار و سحری ربط دارد: اگر شما در افطار و سحری به مصرف بیش از حد غذاهای سرخ‌شده مانند سمبوسه و پکوره عادت دارید، پس مطمئنا روزه‌داری به سیستم ایمنی بدن‌تان کمکی نخواهد کرد.
ساعات روزه‌داری بسته به کشوری که در آن فرد روزه‌دار زندگی می‌کند و این‌که ماه رمضان در چه فصلی از سال شروع می‌شود، متفاوت است اما شواهد نشان می‌دهد که پرهیز از مصرف غذا و آب تا 12 ساعت می‌تواند در کل تاثیر مثبتی بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد.
باید باز هم تأکید کرد که دین اسلام فقط از مسلمانانی انتظار دارد روزه بگیرند که به اندازه‌ی کافی سالم باشند. همچنین باید تأکید کرد که روزه را نباید صرفا برای تقویت سیستم ایمنی بدن گرفت.
از آن‌جایی که این اولین ماه رمضان ما در طی یک بیماری دنیاگیر خواهد بود، نمی‌توانیم بفهمیم که آیا روزه‌داری می‌تواند از فرد روزه‌دار در برابر بیماری کووید 19 محافظت کند یا خیر. از این‌رو ما باید تدابیری را که می‌دانیم در جلوگیری از ابتلا به کووید 19 موثر واقع می‌شوند، مانند فاصله‌‌گذاری اجتماعی، شستن دست‌ها، رعایت حفظ‌الصحه شخصی و قرنطینه خانگی، جدی بگیریم.
