رفتار طالبان در اولین روز دوره «کاهش خشونت» چگونه بود؟
با گذشت نزدیک به بیست ساعت از آغاز کاهش خشونتها، مسئولان محلی در ولایتهای بلخ، زابل و پکتیا میگویند که طالبان در این ولایات حملات و تحرکاتی داشتهاند. به گفتۀ آنان، در این درگیریها شماری از نیروهای امنیتی نیز کشته و زخمی شدهاند.
پس از ده دور گفتوگو میان زلمی خلیلزاد، فرستادۀ ویژۀ آمریکا برای صلح افغانستان و نمایندگان طالبان در قطر، سرانجام روز گذشته وزارت خارجۀ آمریکا اعلام کرد در هفتههای اخیر، مذاکرهکنندگان این کشور در قطر، در مشورت با رهبران حکومت وحدت ملی در بارۀ کاهش یک هفتهیی خشونتها با طالبان، توافق کردهاند.
با آغاز «کاهش خشونتها» خلاف انتظار عمومی، افراد گروه طالبان در شماری از ولایاتها بر مواضع نیروهای دولتی حمله کردند که در پی آن بیش از ده نیروی امنیتی کشته وزخمی شدند.
در نخستین ساعات آغاز کاهش خشونتها، جنگجویان گروه طالبان بامداد روز شنبه بر پاسگاههای نیروهای امنیتی در ولسوالی «زاری» ولایت بلخ حمله کردند که منجر به کشته و زخمی شدن پنج نیروی دولتی شد. یک منبع امنیتی بدون افشای نامش به سلاموطندار گفت در این حمله دو سرباز ارتش کشته و سه سرباز دیگر زخمی شدهاند.
جنگجویان طالبان در پکتیا نیز پس از آغاز «کاهش خشونتها» عملیاتی را بر ضد نیروهای امنیتی به راه انداختند. عبدالله حسرت، سخنگوی والی پکتیا به رسانهها گفت طالبان حوالی ساعت ۲ شب گذشته بر یک پاسگاه نیروهای امنیتی حمله کردند. به گفتۀ آقای حسرت، در این رویداد که سه ساعت طول کشید، به نیروهای امنیتی آسیبی نرسید، اما شماری از افراد طالبان کشته و زحمی شدهاند.
ارزگان، ولایتی که در آن طالبان حضور فعال و گسترده دارند نیز شاهد حملات افراد گروه طالبان بود. یک منبع امنیتی که نخواست نامش فاش شود گفت طالبان جمعه شب بر کمربند ولسوالی «چنارتو» در این ولایت حمله کردند که در آن ۲ سرباز پولیس کشته شدند. به گفتۀ منبع، در این رویداد به طالبان نیز تلفاتی وارد شده است.
اما، گروه طالبان ادعای حمله بر مواضع نیروهای دولتی را رد کرد و گفت افراد این گروه تنها به اجرای عملیات نیروهای دولتی در ساحات تحت حاکمیتشان پاسخ دادهاند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان با نشر توییتی گفت: «در مساعد نمودن فضای مناسب برای توافقنامه، مراکز تمام ولایات، مراکز قول اردوها، فرقهها و غندها و همچنان تمام مراکز خارجیها شاملاند.»
به گفتۀ سخنگوی طالبان، کاهش خشونتها «آتشبس عمومی» نیست و هرگونه عمل افراد این گروه نباید تخطی تلقی شود.
طالبان در کدام ولایتها به تعهد خویش عمل کردهاند؟
در بیشتر از ۲۰ ولایت کشور که طالبان در آن حضور دارند، افراد این گروه به توافق کاهش خشونتها لبیک گفته و هیچگونه تحرکی نداشته و صرف در حالت دفاعی به سر بردهاند. ولایتهای پروان، پنجشیر، کاپیسا، بامیان، سمنگان، سرپل و جوزجان از ولایتهایی بوده که از آغاز زمان کاهش خشونتها تاکنون شاهد درگیری میان نیروهای امنیتی و طالبان نبودهاند.
عبدالواحد وجدان، فرمانده پولیس جوزجان گفت تا کنون هیچ موردی از نقض این توافق را شاهد نبوده است. ولایتهای پکتیکا، هرات، بادغیس، فراه و بغلان از ولایتهای اند که در فاصلۀ هر چند ساعت شاهد درگیری میان نیروهای امنیتی و طالبان بودهاند. با این همه، برخلاف روزهای دیگرف باشندگان این ولایتها شاهد آرامش نسبی بودهاند.
مسئولان محلی و باشندگان ولایات هرات، بادغیس، غور و میدانوردک میگویند پس از اعلام «کاهش خشونتها» شبکههای مخابراتی در این ولایات پس از ماهها توقف دوباره فعال شدهاند.
باشندگان کندز، بدخشان، غزنی، میدانوردک، لوگر، کندهار، هلمند، خوست و غور نیز پس از اعلام کاهش خشونت برخلاف روزهای دیگر وضعیت امنیتی بهتری را تجربه کردهاند. محمود یک تن از کنشگران مدنی ولایت غور میگوید مردم از طرح «کاهش خشونتها» که منجر به صلح سراسری شود، استقبال میکنند.
اسدالله خالد، سرپرست وزارت دفاع که در یک نشست خبری مشترک با جنرال اسکات میلر، فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان صحبت میکرد، گفت پس از اعلام «کاهش خشونتها» وضعیت عمومی بهبود یافته است.
محمداشرف غنی، رئیس حکومت وحدت ملی نیز یک روز قبل از آغاز کاهش خشونتها در یک پیام تصویری گفت که یکی از شرطهای اساسی برای امضای توافقنامه صلح میان آمریکان و طالبان، موفق شدن طرح کاهش خشونتها است.
به گفتۀ آقای غنی، نیروهای امنیتی از دستورالعملها در هفتۀ کاهش خشونت پیروی خواهند کرد، اما عملیات آنان در برابر گروههای تروریستی دیگر مثل داعش و القاعده ادامه خواهد داشت.
سازمان ملل متحد، وزارت خارجۀ پاکستان و شماری از احزاب و چهرههای سرشناس افغانستان نیز از اعلام کاهش خشونتها استقبال کرده و گفتهاند که این هفت روز میتواند راه را برای تأمین صلح دایمی در افغانستان باز کند.