رسوایی جنسی در قلب حکومت افغانستان بیداد می کند/زنان قربانی مجبور به پس گرفتن شکایت خود می شوند

در خانه‌ای نزدیک به دامنه‌ی کوهی که کابل را احاطه کرده، با یک کارمند سابق دولت ملاقات می‌کنم. او می‌خواهد ناشناس باقی بماند زیرا می‌ترسد کارش واکنش شدیدی را در پی داشته باشد. اما می‌خواهد جهان داستانش را بشنود.

او می‌گوید که رییس سابقش که یکی از وزرای ارشد دولت است، بارها و بارها او را مورد آزار و اذیت قرار داده است. او می‌گوید یک روز که به دفتر وزیر رفت، وزیر سعی کرد به او حمله فیزیکی کند: «او مستقیما از من تقاضای رابطه جنسی کرد. به او گفتم که من کارمند واجدشرایط و با تجربه هستم. هرگز فکر نمی‌کردم که تو چنین چیزهایی را به من بگویی. ایستادم تا از دفترش خارج شوم. او دستم را گرفت و مرا به اتاقی در پشت دفترش برد. او مرا به سمت اتاق هل داد و گفت ‘فقط چند دقیقه طول می‌کشد. نگران نباش. با من بیا. ‘ من او را پس‌زدم و گفتم بس است. مجبورم نکن جیغ بزنم. این آخرین باری بود که او را دیدم. من خیلی عصبانی و ناراحت بودم.»

از او می‌پرسم که آیا پس از این حادثه شکایتی درج کرد یا خیر؟

می‌گوید: «نخیر. از کارم استعفا دادم. به حکومت اعتماد ندارم. اگر به دادگاه یا پیش پولیس بروید می‌بینید که چقدر فاسد هستند. نمی‌توانی جای امنی برای مراجعه و شکایت پیدا کنی. اگر حرف بزنی همه تو را که زن هستی مقصر می‌دانند.»

این کارمند سابق دولت می‌گوید که دو زن دیگر به او گفته‌اند که همان وزیر به آن‌ها تجاوز کرده است؛ ادعایی که بی‌بی‌سی قادر به تایید مستقل آن نیست.

او می‌گوید: «او این کار را آزادانه و با بی‌شرمی انجام می‌دهد بدون هیچ‌گونه ترسی زیرا او مرد با نفوذی در این دولت است.»

افغانستان پیوسته به عنوان یکی بدترین کشورهای جهان برای زنان شناخته می‌شود. گزارش سازمان ملل متحد که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد دقیقا نشان می‌دهد که چگونه زنان قربانی جنایات و خشونت جنسی مجبور می‌شوند شکایت شان را پس بگیرند. در بسیاری از موارد خود شان به خاطر جنایتی که علیه شان صورت گرفته، مقصر دانسته می‌شوند.

در چنین محیطی حرف زدن در مورد بدرفتاری جنسی مردان قدرت‌مند آسان نیست.

به همین دلیل شش زنی که ما با آن‌ها صحبت کردیم می‌ترسیدند که نامی از آن‌ها گرفته شود. اما از گفت‌وگوهای مان با آن‌ها دریافتیم که آزار و اذیت جنسی به مشکلی در حکومت افغانستان تبدیل شده است که به یک فرد یا یک وزارت‌خانه محدود نمی‌شود.

آزار و اذیت جنسی بخشی از فرهنگ شده است

در دفتری نزدیک به پارک کوچکی در شهر، با زن دیگری ملاقات می‌کنم که حاضر است داستانش را شریک کند. او برای شغلی در دولت درخواست داده بود و تقریبا آن را به دست آورده بود که از او خواسته شد تا با یک دست‌یار نزدیک رییس‌جمهور اشرف غنی ملاقات کند.

او می‌گوید: «این مرد در عکس‌ها با رییس‌جمهور دیده می‌شود. او از من خواست که به دفتر خصوصی‌اش بروم. او گفت بیا و بنشین من اسنادت را تایید می‌کنم. او به من نزدیک‌تر شد و گفت بیا نوشیدنی بنوشیم و سکس کنیم.»

او ادامه می‌دهد: «من دو گزینه داشتم. یا باید پیشنهادش را قبول می‌کردم یا کارم را ترک. و اگر قبول می‌کردم در همان‌‌جا با او متوقف نمی‌شد بلکه مردان زیادی خواهان داشتن رابطه جنسی با من می‌شدند. واقعا تکان‌دهنده بود. من ترسیدم و دفترش را ترک کردم.»

از او درباره سرنوشت کارش می‌پرسم. می‌گوید که تلاش کرد در مورد این حادثه با دولت صحبت کند اما به او گفته شد: «تصور کن به حساب بانکی‌ات پول می‌آید اما تو تصمیم می‌گیری که آن را نگیری.»

او در جریان گفت‌وگو به گریه می‌افتد و می‌گوید: «این چیزها خواب شب‌هایم را ربوده. عصبانی و افسرده می‌شوم. اگر پیش قاضی، پولیس، دادستان یا هرکس دیگری شکایت کنی، آن‌ها نیز خواهان رابطه جنسی با شما می‌شوند. پس وقتی که آن‌ها از این کار باکی ندارند، به چه کسی می‌توانی مراجعه کنی؟ مثل این است که حالا بخشی از فرهنگ شده. هر مردی که دور و برت باشد می‌خواهد با تو رابطه جنسی داشته باشد.»

این داستان‌ها یا ناگفته و ناشنیده باقی می‌ماندند یا کسی جز در گفت‌وگوهای شخصی جرات نمی‌کرد در مورد آن صحبت کند تا اینکه در ماه مِی آزار و اذیت جنسی در حکومت افغانستان، در کانون توجه قرار گرفت. جنرال حبیب‌الله احمدزی، مشاور سابق رییس‌جمهور که حالا رقیب سیاسی وی است در جریان مصاحبه‌ای با یک کانال خبری افغان در این مورد صحبت کرد.

او مقامات ارشد و سیاست‌مداران را به «ترویج فحشا» متهم کرد.

دفتر رییس‌جمهور درخواست ما را برای مصاحبه رد کرد و به سوالاتی که از طریق ایمیل فرستاده شده بود نیز پاسخ نداد. آن‌ها ما را به بیانیه‌ی پیشین که در آن گفته‌اند همه‌ی اتهامات جنرال احمدزی کاملا دروغ است و او به خاطر منافع و انگیزه‌های شخصی‌اش دروغ می‌گوید، ارجاع دادند.

پس از آن نرگس نهان، وزیر معادن و پترولیم افغانستان در توییترش نوشت: «به عنوان یک عضو زن کابینه حکومت وحدت ملی می‌توانم با اطمینان بگویم که این اتهامات بی‌اساس هستند.»

اما فوزیه کوفی، کنش‌گر حقوق زن در افغانستان که تا همین اواخر عضو مجلس این کشور بود می‌گوید که شکایات بسیاری را در مورد آزار و اذیت جنسی دریافت کرده است که مردان دولت فعلی را نشانه می‌گیرند.

او می‌گوید: «واکنش دولت دفاعی است. آن‌ها به این مشکل به عنوان یک مسأله سیاسی نگاه می‌کنند نه مشکلی که مربوط به تمام زنان افغانستان است. فرهنگ معافیت از مجازات وجود دارد. مردانی که مرتکب این کار می‌شوند، درون این حکومت احساس امنیت می‌کنند و به همین دلیل است که تشویق می‌شوند دست به جرایم بیشتری از این دست بزنند.»

حکومت دستور داده است تا اتهامات آزار و اذیت جنسی بررسی شود. این کار توسط دفتر دادستان کل انجام می‌شود، مردی که توسط رییس‌جمهور منصوب شده است.

من با جمشید رسولی، سخن‌گوی دادستانی کل در دفترش در کابل ملاقات کردم. عکس رییس‌جمهور غنی پشت میزش آویزان است.

از او پرسیدم که چرا مردم باید باور کنند که تحقیقات بی‌طرفانه خواهد بود. او گفت: «قانون اساسی این حق را به دادستان کل داده است تا مستقل باشد. اما از کنش‌گران، علما و سازمان‌های حقوق‌بشری نیز خواسته‌ایم که در تحقیقات سهیم شوند تا مردم مطمئن شوند که ما بی‌طرف هستیم.»

به او گفتم زنانی که با ما صحبت کرده‌اند می‌گویند که برای درج شکایت، به اندازه کافی به نهادهای دولتی اعتماد ندارند. او گفت: «ما اعلام کرده‌ایم که از هویت شاکی‌ها محافظت خواهیم کرد. ما برای کسانی که با ما همکاری کنند ترتیباتی را در نظر خواهیم گرفت تا خود و خانواده‌های شان در امان باشند.»

دموکراسی در افغانستان به قمیت جنگی آمده که جان ده‌ها هزار نفر را گرفته است. بخشی از هدف اعلام‌شده‌ی جنگ تضمین حقوق و جایگاه زنان بود که در معرض رفتار وحشیانه طالبان قرار داشتند.

حمایت قاطع ناتو در افغانستان با اشاره به اینکه این یک مسأله داخلی افغانستان است، حاضر نشد در مورد اتهامات آزار و اذیت جنسی در حکومت افغانستان اظهار نظر کند. درخواست‌های مکرر ما از «زنان سازمان ملل» برای اظهارنظر در این خصوص، نیز بی‌پاسخ ماند. سفارت انگلیس نیز حاضر به اظهار نظر نشد.

زنان افغانستان در وضعیت دشواری قرار دارند. آن‌ها مصمم هستند که در گفت‌وگوهای صلح بین ایالات متحده و طالبان سهمی داشته باشند. زنان افغانستان، دست‌کم در برخی از نقاط این کشور راه طولانی را از زمان سرنگون‌شدن رژیم سرکوب‌گر طالبان در سال ۲۰۰۱ پیموده‌ و پیشرفت چشم‌گیری داشته‌اند.

اما این پیشرفت در صورتی که آزار و اذیت جنسی در دولت بدون مجازات ادامه یابد، تضعیف خواهد شد.

یکی از زنانی که با ما صحبت کرد، می‌گوید: «می‌خواهم به رییس‌جمهور بگویم که این مسئولیت او است به صدای زنان گوش دهد و آن‌ها را بپذیرد. اگر او در تلاش است تا کشور را امن کند، پس باید این مشکل را نیز حل کند. یک روز حقیقت آشکار خواهد شد. اما فعلا این یک رویای دور است.»

مترجم: جلیل پژواک