در یک قدمی توافق صلح امریکا با طالبان/ دولت و ملت افغانستان در کجای ماجرا قرار دارد؟
دیرهنگام شام روز سه‌شنبه هفتۀ جاری بود که محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در تویتی از پیش‌رفت‌های قابل ملاحظه در گفت‌وگو‌های تیم مذاکره‌کنندۀ امریکایی با رهبران طالبان خبر داد، خبری که از یک طرف خوش‌آیند به نظر میرسد؛ اما از سوی دیگر سوال‌های نیز مانند: جایگاۀ دولت و ملت افغانستان که سال‌های سال در جنگ قربانی دادند، در کجای مذاکرات قرار دارد و یا طالبان با چه پیش شرطی حاضر به امضای توافق‌نامه با امریکا شده‌اند را به همرا داشته‌است.
آغاز مذاکرات دولت امریکا با رهبران گروه طالبان به‌خاطر رسیدن به یک توافق‌نامۀ صلح و ختم جنگ در افغانستان بر می‌گردد به ماۀ اکتبر سال ۲۰۱۸؛ زمانی که زلمی خلیل‌زاد به عنوان نمایندۀ خاص واشنگتن در امور صلح افغانستان تعیین گردید و مسؤولیت مذاکرات مستقیم را با گروهی به دست گرفت که از سال ۲۰۰۱ بدینسو در نبرد مستقیم با نیروهای دولتی کابل و واشنگتن قرار دارد.
از ماه اکتوبر سال ۲۰۱۸ تا کنون امریکا با رهبران گروه طالبان حدودا ۱۰ بار نشست مفصل و پشت درهای بسته در کشورهای عربی داشته که در اخرین نشست هم روی کاهش خشونت و اعلام آتش‌بس از سوی گروه طالبان بحث صورت گرفت؛ اما باید گفت که در هیچ ازین نشست‌ها نماینده‌گان دولت افغانستان حضور نداشتند تا خواست‌های دولت و مردمش را به طور مستقیم به طالبان ابراز میکردند.
از سوی هم قابل ذکرست که دولت افغانستان اما بار‌ها گفته‌است که نشست‌های هیئت مذاکره‌کنندۀ امریکایی را با گروه طالبان از نزدیک تعقیب می‌کنند و از تمام جزئیات آن آگاهی کامل دارد و تاکید بر معامله نشدن بر سرحق شهروندان افغان کردند؛ اما هرازگاهی هم دیده شده که گاهی اظهارات دولت درست نبوده و در معرض بی‌اطلاعی از مذاکرات قرار گرفته؛ درست زمانی که حمد الله محب در یکی از نشست در قلب امریکا از زلمی خلیل‌زاد از بهر نرسانیدن اطلاعات دقیق به دولت افغانستان شکایت کرد.
شکایت آقای محب از زلمی خلیل‌زاد با واکنش‌‌های گوناگون دولت امریکا روبرو شد و حتی موضوع به سرحدی رسید که واشنگتن اعلام نمود، پس ازین با مشاور امنیت ملی دولت افغانستان سروکار سیاسی ندارد. پس از این همه روابط تیره واشنگتن با کابل، یک بار دیگر خلیل‌زاد به کابل به خاطر آغاز گفت‌وگوها به کابل سفر کرد و روانۀ کشورهای همسایه افغانستان و قطر جهت بحث و گفت‌وگو گردید.
آخرین نشست آقای خلیل‌زاد با رهبران گروه که حدود ۶ روز دوام کرد، امیدوار کننده خوانده شده و به همین جهت، مایک پامپیو، وزیر امور خارجه امریکا پس از ختم دهمین نشست مذاکره‌کننده‌گان امریکایی با گروه طالبان در یک تماس تیلفونی به رییس جمهور کشور از پیش‌رفت‌های قابل ملاحظه که منتج به کاهش خشونت و آتش‌بس از سوی طالبان خواهد گردید، خبر داد، در عین زمان، آقای غنی گفته‌است که هدف اصلی دولتش، قطع خون‌ریزی و افغان‌کشی می‌باشد.
آقای غنی هم‌چنان گفته که اکثریت افغان‌ها اجماع به صلح دارند و به‌خاطر بدست‌آورند این هدف حکومتش آماده‌گی کامل دارد تا گام‌بعدی روند صلح توسط دولت افغانستان به وجه احسن مدیریت گردد.
در عین زمان رییس اجراییه کشور نیز در صحبتی که با وزیر خارجه امریکا داشته، کاهش خشونت را گام مهم برای امضای توافق‌نامه میان امریکا و طالبان و آغاز مذاکرات بین‌الافغانی دانسته و از طالبان خواسته تا از این فرصت استفاده و زمینه را برای برداشتن گام‌های بعدی برای دست یافتن به صلح دایمی در کشور فراهم نمایند.
باید گفت که برخی از سیاسیون کشور نیز از اقدام‌های اخیر در بخش مذاکرات صلح استقبال کردند؛ اما تاکید کردند که باید پروسۀ صلح همه شمول باشند. حامد کرزی در تازه‌ترین دیدارش در قصر سپیدار با عبدالله عبدالله، رییس اجراییه کشور گفته، در مذاکرات بین‌الافغانی باید یک هیئت همه‌شمول و جامع از سوی دولت افغانستان اشتراک نماید.
روی هم رفته، شماری دیگر از شهروندان کشور از حوادث ناگوار پس از امضای توافق‌نامه امریکا با طالبان و خروج شان از افغانستان هشدار دادند. به عنوان مثال، احمد سعیدی، یکی از کارشناسان مسایل سیاسی در برگۀ فسبوکش نوشت” اگر قراردادی میان امریکا و طالبان به امضا میرسد باید ضمانت بین المللی بخاطر حفظ و تحکیم نظام، و بخاطر حفظ ارزش ها و دستآوردهای موجوده در افغانستان را به همراه داشته باشد، در غیر آن امضای توافق نامه نگرانی را به همراه خواهد داشت.”
هرچند برخی از رسانه‌های غربی از امضای توافق‌نامه زودهنگام امریکا با طالبان اطلاع داده و این را هم گفتند که رییس جمهور ترامپ نیز حکم امضای موافقت‌نامه را صادر کرده؛ اما موضوع مهم و اساسی این‌ست که طالبان با چه پیش‌شرطی این توافق‌نامه را امضا خواهد کرد؛ در حالی‌که نتیجۀ انتخابات ریاست جمهوری کشور هنوز نا اعلام باقی مانده‌است.
در گذشته نیز اطلاعاتی به رسانه‌ها درز نموده بود که امریکا پیش از اعلام نهایی نتایج انتخابات ریاست جمهوری در تلاش امضای توافق‌نامه سیاسی و تشکیل یک دولت موقت می‌باشد که در حال حاضر دیده می شود این فورمول در حال مبدل شدن به حقیقت می‌باشد، چیزی که دولت کابل آن را همیشه رد کرده و تاکید بر ادامه نظام جمهوریت نموده‌است.
از سوی هم باید گفت که شهروندان افغان که قربانی اصلی جنگ چهار دهه که یکی از عوامل اصلی‌اش گروه طالبان است، جای‌گاهی شان را در مذاکرات صلح نمی‌بینند که این موضوع باعث نگرانی هریک از آنان گردید که مبادا با وجود همه قربانی‌ها، یک باردیگر بر سر حقوق آنان معامله‌یی صورت گیرد، این‌ها همه نگرانی و سوال‌های اند که به احتمال زیاد در روزهای آیندۀ نزدیک برای همه روشن خواهد شد.
خامه پرس
