فاطو بنسودا دادستان اصلی دادگاه بین المللی کیفری روز گذشته (جمعه) در بیانیه ای اعلام کرد که به دنبال آغاز تحقیقات در خصوص جرایم جنگی احتمالی در افغانستان است که می تواند حتی جرایم جنگی احتمالی سربازان آمریکایی نیز شود.
خانم فاطو بنسودا در بیانیه اش گفته است تحقیقات اولیه نشان می دهد که پس از حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 جنایت های جنگی و جنایت علیه بشریت در افغانستان بوقوع پیوسته است.
لازم به ذکر است پس از اینکه خانم بنسودا درخواست خود در خصوص آغاز تحقیقات را به دادگاه لاهه ارائه کند، بوردی از قضات این دادگاه تصمیم می گیرند که تحقیقاتی در این خصوص آغاز شود و یا خیر.
در همین حال، دفتر خانم فاطو بنسودا گفته است که طی روزهای آینده این درخواست به صورت عموم اعلام می گردد.
تحقیقات در خصوص وقوع جرایم جنگی در افغانستان امری استثنایی است، زیرا پیش از این تمامی محاکمه های دادگاه بین المللی کیفری در خصوص آفریقا بوده است. تنها دوسیه ای که هم اکنون خارج از قاره آفریقا است، گرجستان می باشد.
در همین حال، دیده بان حقوق بشر ضمن استقبال از این موضوع گفته است که این اقدامی برای پایان بخشیدن به معافیت از محاکمه جرایم در افغانستان است.
ریچارد دکر عضو برنامه عدالت بین الملل گفته است: “هزاران هزاران افغان طی سال های گذشته وحشتناک ترین جرایم علیه حقوق بشری را متحمل شده اند، در حالیکه هیچ حسابرسی و بازپرسی نیز وجود نداشته است. اعلام آغاز تحقیقات از سوی دادگاه بین المللی کیفری می تواند درهای تامین عدالت را برای اولین بار در افغانستان باز کند.”
خانم فاطو بنسودا سال گذشته نیز در گزارشی گفته بود که نیروهای آمریکایی و مامورین سیا در افغانستان با شکنجه زندانی ها طی سال های 2003 الی 2014 ممکن است مرتکب جنایت های جنگی شده باشند. این گفته ها ممکن است حتی پای آمریکایی ها را به دادگاه لاهه باز کند و تحت محاکمه قرار بگیرند، گرچه آمریکا عضویت در این دادگاه را نپذیرفته است.
به گفته ی خانم بنسودا، نیروهای امنیتی افغانستان و جنگجویان طالبان نیز ممکن است با استفاده از شکنجه مرتکب جنایت های جنگی شده باشند.
دفتر وی روز گذشته در بیانیه اش گفت که اگر قضات دادگاه درخواست وی بخاطر آغاز تحقیقات را تایید کنند، او در چارچوب اختیارات و صلاحیت هایش به طور مستقل، بی طرفانه و هدفمند تحقیقاتش را در خصوص وقوع احتمالی جرایم جنگی در افغانستان آغاز خواهد کرد.
با وجود اینکه آمریکا عضویت در دادگاه بین المللی کیفری را ندارد، اما افغانستان این عضویت را دارد، و اگر اثبات شود که نیروهای آمریکایی در افغانستان مرتکب جنایت های جنگی شده اند، آنها نیز محاکمه می گردند.
اما در همین حال، برخی از کارشناسان و تحلیل گران می گویند احتمال اینکه نیروهای آمریکایی توسط دادگاه بین المللی کیفری تحت بازجویی و محاکمه قرار بگیرند، بسیار ضعیف است.
دادگاه بین المللی کیفری در سال 2002 به عنوان اولین دادگاه دایمی به منظور پیگیری جرایم جنگی و جرایم علیه بشریت در تمام نقاط دنیا تاسیس گردید.
بیل کلینتون رئیس جمهور اسبق آمریکا تعهدنامه روم که منجر به تاسیس این دادگاه شد را امضا کرد، اما بعدها جورج دبیلو بوش رئیس جمهوری بعدی این کشور آن را نادیده گرفت و از عضویت در این دادگاه با بیان اینکه ممکن است آمریکایی ها بخاطر مسایل سیاسی مورد محاکمه ناعادلانه قرار بگیرند، خارج شد.
در همین حال، خانم بنسودا در گزارش سال گذشته خود گفته بود که نیروهای آمریکایی در افغانستان به طور انفرادی مرتکب جنایت های جنگی نشده اند، بلکه تکنیک هایی که این نیروها برای بازجویی از زندانی ها استفاده می کردند، ممکن است جرایم علیه بشریت محسوب گردند.
دولت جورج بوش استفاده از تکنیک «واتربوردینگ» (تخته آب) که احساسی مانند غرق شدن القا می کند را برای تخلیه اطلاعاتی از زندانی هایشان در افغانستان تایید کرده بود. اما دولت اوباما بعدها آن را ممنوع اعلام کرد.
