فروپاشی سریع دولت فاسد اشرف غنی که چند روز پس از فرار شبانه نیرو‌های امریکایی از میدان هوایی بگرام اتفاق افتاد، نشانگانی آشکار و پررنگ از شکست امریکایی‌ها در دولت‌سازی و ملت‌سازی در افغانستان است.
عواملی که این شکست بزرگ و زمینه‌ساز بازگشت مجدد طالبان به عرصه قدرت و آن هم با مذاکره و توافق مجدد، یعنی شکست در دولت‌سازی و ملت‌سازی را رقم زد، می‌توان در موارد زیر جست‌و‌جو کرد:۱- تلاش امریکا برای تشکیل دولت دست‌نشانده به‌جای دولت ملی؛۲- شکل‌گیری نوعی استبداد متکی بر بیگانه به‌جای دولت ملی؛ اشرف غنی نه‌تنها رقابت را ذیل جمهوریت نمی‌پذیرفت بلکه حتی تصفیه‌حساب درون قبیله‌ای را با کمک بیگانگان با خشونت پیش برد و نه تنها نفرت از بیگانه بلکه نفرت از خود را در این وابستگی به بیگانه و فشار بر مردم دامن می‌زد.۳- بی‌توجهی به فرهنگ بومی و مردمی افغانستان و تلاش امریکا برای تغییرات فرهنگی به نفع اشاعه ارزش‌های غربی و استحاله فرهنگی افغانستان که خروجی آن پدید آمدن نوعی بحران هویت و مقاومت در بخش عمده وابسته به فرهنگ سنتی و تاریخی افغانستان بود.
این بی‌توجهی به نوعی گسست و فاصله فکری – فرهنگی و بدبینی و انزجار نسبت به دولت دست نشانده و غرب گرای افغانستان و بیگانگان منتهی شد که در نهایت باعث قدرت گیری و نفوذیابی طالبان و سقوط برق آسای رژیم وابسته به غرب در کابل گردید.
داکتر نظری
