تبصره ای پیرامون جوان بودن و بی تجربگی احمد مسعود

بعد از سقوط فاجعه بار حکومت اشرف غنی و اعلام تشکیل «جبهه مقاومت ملی» به رهبری احمد مسعود که نسبت به رهبران سنتی و سیاسی أفغانستان جوانتر به نظر می رسد، برخی از کهنه کاران بازار سیاست أفغانستان، از دور دست ها بر احمد مسعود خرده گرفتند که جوان است و تجربه ندارد. این گفته ایشان تلویحا به معنای اذعان به عدم شایستگی وی برای رهبری مقاومت دانسته می شود. از نظر ایشان هواداران مقاومت باید دور کسانی حلقه بزنند که سابقه طولانی در جهاد و مقاومت و تجربه کافی در زد و بندهای سیاسی و معاملات سودآور دارند. برای بیان درستی و نادرستی این گفته ایشان می خواهم ابتدا مختصرا احمد مسعود را به معرفی بگیرم و سپس به سراغ تاریخ بروم.

احمد مسعود در 10 جولای 1989 در ولسوالی ورسج ولایت تخار به دنیا آمده و بزرگترین فرزند و تنها پسر احمد شاه مسعود، قهرمان ملی أفغانستان می باشد. در 9 سپتامبر سال 2001 احمد مسعود هنوز دوازده سال داشت که پدر خود را از دست داد و بعد از آن با خانواده خود جهت ادامه تحصیل و زندگی به ایران رفت و با إتمام تعلیمات ابتدایی و ثانوی، برای ادامهٔ تحصیل عازم بریتانیا شد و یک دورهٔ نظامی یکساله را در آکادمی نظامی سلطنتی بریتانیا «سندهرست» گذراند. وی در سال 2015 لیسانس خود را در مطالعات جنگ از کینگز کالج لندن و در سال 2016 ماستری خود را در سیاست بین‌المللی از دانشگاه لندن سیتی بدست آورد. وی ازدواج کرده و فعلا 32 سال عمر دارد.

احمد مسعود بعد از بازگشت به أفغانستان و با احساس مسئولیت در برابر أوضاع بد سیاسی و امنیتی کشور تصمیم گرفت وارد عرصه سیاست شود و از این طریق برای کشور و مردم خود مصدر خدمت گردد.

احمد مسعود علاوه بر مطالعات دانشگاهی، مطالعات شخصی در عرصه دین، سیاست، ادبیات، تاریخ و جامعه شناسی دارد و در کنار آن از فهم و قدرت تحلیل بالایی برخوردار می باشد که توانسته از خلال چند مصاحبه و مقاله خود را معرفی کند.

رهبران و فرماندهان جوان در تاریخ:

تاریخ جهان از قدیم تا امروز شاهد ظهور رهبران و زعمایی بوده که در سنین جوانی زمام أمور دولت و سپاه را به عهده گرفته اند، اما صِغر سن ایشان هیچ تأثیری در دستاوردهای آنها نداشته و مانع پیروزی های درخشان ایشان نشده است. این جوانان که پادشاهان و حاکمان و فرماندهان نظامی و سیاست مداران بزرگ بودند، بخش بزرگ تاریخ بشر مدیون کارنامه آنهاست. این واقعیت چه در شرق و غرب و چه پیش از اسلام و بعد از اسلام یکسان وجود داشته است، مثلا در غرب مشهورترین و بزرگترین فرمانده و جهان گشای تاریخ اسکندر مقدونی است که در سن 20 سالگی جانشین پدر خود شد و در 30 سالگی بزرگترین و پهناور ترین امپراتوری دنیای قدیم را تأسیس کرد و در 32 سالگی پدرود حیات گفت.

همچنان ناپلئون بوناپارت، زمانی که سپاه ایتالیا را در راه رسیدن به امپراتوری فرانسه رهبری می کرد، 26 عمر داشت و بعد از برگشت از مصر در 30 سالگی قنسل اول شد و در 35 سالگی امپراتوری فرانسه را تأسیس کرد.

در بریتانیا ولیام بیت، که جوانترین صدر اعظم آن کشور به حساب می آید، 24 سال عمر داشت.

به همین ترتیب ملکه الیزابت دوم در 26 سالگی رییس اتحادیه کشورهای همسود و ملکه سلطنتی هفت کشور مستقل مشترک المنافع (بریتانیا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، افریقای جنوبی، پاکستان و سیلان) شد. حالا که 95 سال عمر دارد، تقریبا هفتاد سال سلطنت کرده است که در تاریخ بریتانیا طولانی دوره سلطنت به حساب می آید.

اما در تاریخ اسلام خلفا، سلاطین و فرماندهان نظامی زیادی هستند که در سنین جوانی زمام أمور دولت و لشکر را به عهده گرفته و کارنامه های درخشانی از خود بجا گذاشته اند که در ذیل من باب نمونه به برخی از این شخصیت ها در تاریخ اسلام اشاره می کنم که توانسته اند کامیابی های بزرگ بدست آورند و در ردیف شخصیت های بزرگ و تاریخ ساز جهان قرار گیرند.

1 ـ اسامه بن زید جوان 18 ساله ایکه رسول خدا رهبری سپاه بزرگی را جهت مقابله با سپاه روم به وی سپرد که در آن همه بزرگان صحابه به شمول ابوبکر و عمر و علی رضی الله عنهم قرار داشتند.

2 ـ ابوالعباس السفاح در 28 سالگی دولت اموی را شکست داد و خلافت عباسی را تأسیس نمود.

3 ـ هارون الرشید در 21 سالگی زمام خلافت پهناور عباسی را به عهده گرفت و خلافت عباسی در عصر او به اوج قدرت و عظمت خود رسید.

4 ـ المعز لدین الله، خلیفه فاطمی در 21 سالگی حکومت فاطمیان را در افریقا تأسیس کرد.

5 ـ محمد بن قاسم ثقفی، فاتح معروف سند در 18 سالگی سپاه اموی را به سند رهبری کرد.

6 ـ ابومسلم، سرلشکر کم نظیر خراسانی که در تأسیس خلافت عباسی سهم به سزا داشت، و در هنگام رهبری لشکر خراسان برای بر اندازی دولت اموی 34 سال عمر داشت.

7 ـ عبد الرحمن الداخل، معروف به “صقر قریش” که بعد از سقوط دولت اموی در سال 132 از دمشق فرار کرد و به تنهایی وارد افریقا شد و سپس بدون سپاه و لشکر به اندلس رفت و دولت اسلامی اندلس را احیا کرد که فقط 24 سال عمر داشت.

8 ـ عبد الرحمن الناصر، خلیفه اموی اندلس که عصر او دوره طلایی حکومت اسلامی در اندلس شمرده می شود، در حالیکه 21 سال عمر داشت، خواست تمام بنی امیه را که خواهان تسلیم دادن دولت بودند، رد کرده و با اعتماد به خداوند و با سربلندی همه شورش ها علیه حکومت خود را سرکوب نمود و نهضت علمی بی نظیری را در اندلس ایجاد کرد که دولت اندلس در زمان او نیرومند ترین دولت زمان خود به حساب می آمد و رهبران اروپا در برای کسب دوستی او در مسابقه بودند.

9 ـ محمد فاتح، سلطان عثمانی که عمر زمنی اش 22 سال و عمر عقلی آن بیش از صد سال بود که با وجود صِغر سن خود قسطنطنیه، پایتخت دولت روم شرقی بیزانس را فتح کرد، کاری که بزرگترین فرماندهان مسلمان قبل از وی نتوانسته بودند بدان موفق شوند.

10 ـ در تاریخ معاصر افغانستان احمد شاه درانی که در ۲۵ سالگی به حیث پادشاه انتخاب شد و ۲۵ سال با قوت و درایت حکومت کرد و امپراتوری پهناوری را تاسیس نمود که قلمرو آن از ایران تا هندوستان امتداد داشت.

و بالآخره احمد شاه مسعود که در 22 سالگی رهبری کودتای سال 54 پنجشیر را به عهده داشت و در 26 سالگی آمر جهاد پنجشیر تعیین شد. وی با وجود سن و سال کمی که داشت، از عقلانیت و استعداد و توانایی فوق العاده در عرصه های نظامی و سیاسی و اجتماعی برخوردار بود و پیروزی های بزرگ نظامی توسط وی ثبت تاریخ افغانستان شده است.

اینها همه شخصیت های تاریخی هستند که اکثر ایشان حداقل ده سال کمتر از احمد مسعود عمر داشتند، اما کارنامه های بزرگ آنها ثبت تاریخ بشری است.

لطفا در قضاوت تان روی اشخاص، مقدار گذشت زمان و پختگی سن را معیار قرار ندهید، بلکه به علم و دانش و پختگی عقل آنها توجه کنید که از محاسن سفید کرده به خردمندی رهبران بیشتر نیاز است.

نویسنده: خلیل حنانی