بازگرداندن مهاجران از اروپا تنها به بی ثباتی های افغانستان می افزاید

یک کارشناس ارشد حقوق بشری سازمان ملل متحد هشدار داده است که طرح اتحادیه اروپا برای بازگرداندن پناهجویان افغانستانی نه تنها هزاران پناهجو را ناامید می کند، بلکه بی ثباتی های امنیتی را در افغانستان نیز افزایش می دهد.

چالوکا بیانی گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشری می گوید “بازگرداندن مهاجران آشکارا به بی ثباتی های افغانستان می افزاید. پناهجویان نمی توانند وارد اقتصاد و زندگی اجتماعی افغانستان شوند. دولت افغانستان به وضوح می گوید، «ببینیند! ما ظرفیت کافی را نداریم.»”

براساس آمار سازمان ملل، امسال 411،327 نفر بخاطر درگیری های داخلی بیجاشده اند. از سویی دیگر، 509،150 نفر دیگر نیز توسط دولت پاکستان مجبور به بازگشت به افغانستان شده اند؛ که تمامی این ها، رقم افراد بیجاشده در افغانستان را به طور جمع، به عدد دو میلیون نفر می رساند.

کارشناسان امور می گویند که توافقنامه جدید اتحادیه اروپا با افغانستان برای بازگرداندن مهاجران، فشار بیشتری به اقتصاد و بازار کار افغانستان وارد می کند، و می تواند منابع کشور را نیز به خطر اندازد، و حتی خطر پیوستن جوانان به گروه های شورشی را نیز افزایش می دهد.

چالوکا بیانی گفت برخی از خانواده ها، بخاطر رهایی از بدهکاری هایشان و یا تنها برای بقای خودشان، مجبور شده اند دختران کم سن و سالشان را به ازدواج در بیاورند.

وی افزود حتی زندگی در شهرها که فرصت های اقتصادی بهتری دارد، نیز آنقدر متزلزل شده است که بسیاری از شهرنشینان نیز مجبور به ترک خانه هایشان شده اند، برخی ها بیشتر از یک بار. برای مثال، سال گذشته، زمانی که نیروهای بین المللی و امنیتی افغانستان در تلاش برای بیرون راندن شورشیان طالبان از شهر کندز بودند، امین الله 58 ساله به همراه خانواده اش در میان درگیری ها گیر مانده بود. دختر 10 ساله او که از بیماری عقب ماندگی ذهنی نیز رنج می برد، همزمان با حملات و بمباران هوایی به شوک عمیقی فرو رفت. بشیره دختر امین الله تا دو هفته پس از اینکه به کما رفت به هوش نیامد. در این مدت خانواده او به تخار رفتند و پس از دو هفته دوباره به کندز بازگشتند.

اما زمانی که درگیری ها برای دومین بار در ماه گذشته در ولایت کندز شروع شد، امین الله و خانواده اش بار دیگر مجبور به فرار از شهر شدند، اما این بار به کابل آمدند. آنها در کمپ مهاجران و در زیر یک چادر و با تنها سه پتو برای 11 عضو بسر می برند. بشیره دختر امین الله اما پس از گذشت یک سال همچنان قادر به راه رفتن نیست و بیش از چند کلمه نامفهوم نمی تواند حرف بزند.

امین الله می گوید “زمانی که صدای هواپیما در آسمان به گوش می رسد، دخترم از من می خواهد تا دستانم را روی گوش هایش بگذارم.”

بی بی نصار 50 ساله یک ساکن دیگر کندز نیز تاکنون مجبور شده است دو بار شهر کندز را ترک کند، اما بار دوم بسیار به سختی موفق به این کار شده است. او سال گذشته یک دستش را پس از اینکه یک راکت به خانه اش اصابت کرد از دست داد. شوهرش نیز یک چشمش را از دست داد. امسال اما، آنها آنقدر منتظر نماندند تا دوباره زخمی شوند، و فورا شهر را ترک کردند.

بی بی نصار گفت “هنگامی که در حال ترک شهر بودیم، اجساد در هر گوشه و کنار افتاده بود، و ما تلاش می کردیم به آنها نگاه نکنیم و به راهمان ادامه دهیم.”

بیانی می گوید با این اوصاف، بازگرداندن مهاجران از اروپا به افغانستان تنها به مشکلات می افزاید. گرچه مهاجرانی که بازگردانده می شوند شاید به گروه بیجاشدگان داخلی ملحق نشوند، اما دو گروه تفاوت های زیادی نیز با یکدیگر ندارند.

او افزود “بیجاشدگان امروزی، مهاجران فردا خواهند بود. اگر به بیجاشدگان رسیدگی نشود، آنها دست به مهاجرت می زنند. از سویی دیگر، مهاجرانی که بازگردانده می شوند، و به مکان اصلی شان نروند، و نتوانند خود را در جامعه ادغام کنند، آنها به بیجاشدگان داخلی مبدل می گردند.”

گفته ها و گزارشات مقامات در بانک جهانی و کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نیز با گفته های چالوکا بیانی همخوانی دارند و می گویند که “ادغام مهاجران صورت نخواهد پذیرفت” و بازگشت بیشتر مهاجران از پاکستان، ایران و اروپا تنها به آوارگی مجدد، بیکاری و بی ثباتی بیشتر منجر می شود.

فریبا 25 ساله مادر چهار کودک روزی که درگیری ها در کندز درگرفت، او با فروش حلقه ازدواجش توانست کرایه تاکسی تا کابل را پرداخت کند. شوهرش سرباز است و در هلمند مشغول خدمت می باشد و نمی توانست هنگام خروج آنها از کندز به خانواده اش کمکی کند، زیرا درگیری ها در هلمند نیز شدید بود.

چالوکا بیانی با انتقاد از دولت افغانستان گفت که سیاست سبب شده است تا دولت نتواند به بحران پیش آمده به طور درست پاسخ بدهد.

او گفت از سویی دیگر، نزاع های درونی میان دولت نیز سبب شده تا سرعت رسیدگی و ارسال کمک به این بیجاشدگان به کندی صورت بگیرد، و یا دولت از کمک کردن به شهروندانی که در مناطق تحت تصرف طالبان هستند خودداری می کند، که مخالف قوانین بین المللی حقوق بشری می باشد.

گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشری و گزارش های بانک جهانی و کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان همگی معتقدند “افغانستانی ها بخاطر مشکلات شدید اقتصادی و خشونت ها، دلیلی واقعی برای مهاجرت دارند.”

آنها تاکید کردند “مهاجرت برای آنها یک ضرورت است، تا یک انتخاب.”