افغانستان عراق نیست
در حالی که به نظر میرسد دولت ترامپ به نهایی شدن یک توافق صلح با طالبان در افغانستان نزدیک میشود، بسیاری از اعضای سیاستگذاری در ایالات متحده به دولت تاکید میکنند تا اشتباهات اوباما در عراق را در افغانستان تکرار نکند.
لارنس کورب، از اعضای ارشد «مرکزی برای پیشرفت امریک» که زمانی معاونت وزرات دفاع این کشور را هم در دهه ۱۹۸۰ میلادی بر عهده داشت، در تحلیلی برای پایگاه خبری نشنل اینترست به بیان دیدگاههایش درباره توافق صلح احتمالی امریکا با طالبان پرداخته و نظراتش را نوشته است: بسیاری از سیاستگذاران امریکا نگران این هستند که دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا همان اشتباه باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق را در خروج نیروها از عراق در دسمبر ۲۰۱۱ در افغانستان هم تکرار کند. اوباما این کار را با وجود هشدارها درباره شدت گرفتن خشونت در عراق انجام داد.
دیوید پتریوس، جنرال بازنشسته ارتش امریکا و ونس سرچوک، مفسر سیاست خارجی در وال استریت ژورنال و واشنگتنپست، اوباما را بابت خروج غیرضروری از عراق مقصر دانستند. همچنین سناتور لیندسی گراهام، وفادار به ترامپ با تاکید بر این که اوباما مقصر است، گفت: ترامپ باید از اشتباهات اوباما درس بگیرد.
اما من بر اساس گفتههای مطرح شده از سوی مقامهای دولت عراق در سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱، میدانم که چنین ادعاهایی نادرست است و اینکه تقصیر خروج نیروهای امریکایی از عراق را نباید بر گردن اوباما بلکه باید بر گردن بوش پسر انداخت که ما را در ابتدا به یک تهاجم و اشغال احمقانه و سپس توافق برای خروج نیروها وادار کرد.
در تابستان ۲۰۰۸ و زمانیکه من مشاور کمپین انتخاباتی اوباما در امور سیاستگذاری خارجی بودم، با هشیار زیباری، وزیر خارجه وقت عراق دیدار داشتم و در آن دیدار، وی گفت که دولت مالکی با امضای وضعیت توافق نیروها توافق نمیکند، چون بر اساس این توافق، نیروهای امریکایی اجازه دارند تا به صورت قانونی در عراق بمانند مگر آنکه ایالات متحده بپذیرد تمامی نیروهایش را تا پایان ۲۰۱۱ از عراق خارج کند؛ اقدامی که دولت بوش پیش از پایان دوران ریاست جمهوری با آن توافق کرد. دنیس مکدونو، که در نهایت رئیس دفتر اوباما شد و در آن زمان در کمپین اوباما بود، با شنیدن این اطلاعات شگفت زده شد.
در اکتبر ۲۰۰۹ و در جریان سفر به عراق برای کمک به برنامهریزی خروج که توسط جنرال “ری اودیرنو”، فرمانده وقت امریکایی در عراق برنامهریزی شده بود، من مساله مذکور را با چند تن از مقامهای عراقی در میان گذاشتم و بار دیگر در دیدار با نوری المالکی، نخست وزیر وقت عراق این مساله را مطرح کردم؛ وی در دسمبر ۲۰۱۱ به واشنگتن سفری داشت که در نشست دسامبر، مالکی بار دیگر تاکید کرد که امریکاییها باید توافقی را امضا و آن را حفظ کنند.
در آن نشست، جنرال جیمز جونز، نخستین مشاور امنیت ملی اوباما گفت: رییس جمهوری به دنبال خارج کردن دهها هزار نیرو از عراق است.
اوباما با خارج کردن نیروهای امریکایی از عراق در ۲۰۱۱، آنچه را که دولت منتخب این کشور میخواست و دولت بوش روی آن توافق کرده بود، انجام داد. این کار درستی بود. اگر بغیر از این انجام میشد، معیارهایی را که ما به ظاهر برایش جنگ کردیم، نقض میکرد.
شرایط در افغانستان طور دیگر و کاملا متفاوت است. برخلاف عراق که در ۲۰۱۱ نسبتاً صلح در آن در جریان بود و تا سه سال بعد هم به همین ترتیب گذشت و تا پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه، جنگ در افغانستان هنوز هم ادامهدار است. علاوه بر طالبان، داعش نیز حضور گستردهیی در افغانستان دارد. در اگست، یک عامل انتحاری خودش را در یک مراسم عروسی منفجر کرد که در نتیجه آن، هشت تن کشته و ۱۶۵ تن دیگر زخمی شدند. در حالیکه طالبان از امریکا میخواهد تا به صورت کامل از افغانستان خارج شود، همانطور که دولت مالکی خواسته بود، دولت کابل اما از امریکا نمیخواهد خیلی زود این کشور را ترک کند.
در ضمن، اگر دولت ترامپ به مشاوره معاونان امنیت ملی و نهاد سیاست گذاریاش توجه کند و برخلاف توافق با طالبان تصمیم به خروج نیروهایش از افغانستان نگیرد و بعدا یک حضور دائم داشته باشد، حمایت دولت به رسمیت شناخته شده بینالمللی کابل را به دست میآورد- چیزی که اوباما در زمان تصمیم برای خروج از عراق نداشت.