به دنبال افزایش خشونتها در کشور و شدتگرفتن درگیری میان جنگجویان طالب و نیروهای امنیتی و خیزش مردمی، به دستور رییسجمهور غنی، امروز –دوشنبه، ۱۱ اسد-، نشست فوقالعادهی پارلمان، برگزار شد. محتوای این نشست، در شبکههای مجازی بازتاب گستردهای یافته و واکنشهایی را به همراه داشته است.
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی، میگویند رییسجمهور غنی، هرچند دیر اما؛ تصمیم درستی گرفته است و باید طیف گستردهای از مقاومت در برابر گروه طالبان شکل بگیرد.
علیرضا شریفی، استاد دانشگاه، در برگهی فیسبوکش، نوشته است؛ اگر اشرف غنی، این موضعگیریها را در دوران ریاستجمهوری اش انجام میداد، به طور قطع، امروز وضعیت بهتری داشتیم. «اقدامات اخیر رییسجمهور، گرچه دیر انجام شده، ولی درست است و همه باید از آن حمایت کنیم.»
روز گذشته، رییسجمهور، فرمان برگزاری نشست فوقالعادهی شورای ملی را صادر کرد و امروز با حضور شماری از اعضای کابینه و چهرههای سیاسی و جهادی، در مجلس نمایندگان حضور یافت و موضع جدیدش را در برابر گروه طالبان اعلام کرد.
رییسجمهور غنی، با صراحت گفت امروز شهروندان افغانستان در معرض تجاوز آشکار قرار دارند که مبنای آن فتنه و ابزار آن مکر و خدعه است. «این تجاوز بر ما تحمیل شده است. این جنگ بر ما تحمیل شده است. این فتنه بر ما تحمیل شده است. حکم خداوند است که اگر کسی متجاوز است و دست از تجاوز برنمیدارد، جنگیدن در مقابل شر و فتنه آن گروه، وجیبهی یک جامعه مسلمان و هر فرد مسلمان است.»
آقای غنی از نمایندگان مجلس و مردم افغانستان، خواست در برابر گروه فتنهگران و حامیان شان متحد شوند. او، در بخشی از سخنانش، به گروه طالبان، گفت که با دولت افغانستان یا زانوبهزانو در میز گفتوگوها مینشیند و یا زانوی شان را در میدان جنگ میشکند. «تعهد من به شما و ملت افغانستان این است که در مقابل هیچ نیروی ویرانگر زانو نمیزنم؛ یا در میز مذاکره واقعی، زانوبهزانو مینشینیم، یا در میدان جنگ، زانوهای شان را میشکنیم. ما انتخاب خود را کرده ایم. طالب و حامیان شان، انتخاب خود را کنند!»
سخنان رییسجمهور غنی، واکنشهای متفاوتی در شبکههای اجتماعی به دنبال داشته است. شماری از کاربران، میگویند رییسجمهور سرانجام انتخاب درستی کرده و باید از آن حمایت شود. شماری دیگر اما، میگویند که سخنان رییسجمهور، بیشتر جبنهی پوپولیستی داشته است.
کاوه جبران، نویسنده و استاد دانشگاه، در برگهی فیسبوکش، نوشته است اعلام جنگ از سوی اشرف غنی علیه طالب، هرچند دیر اما هنوز کارساز است، به شرطی که با صداقت و کار عملی نیز از آن پشتیبانی کند.
جبران همچنان میگویند غنی اگر واقعاً تصمیم اش را به عنوان مدیری مستقل اعلام کرده و نیتی خیرخواهانه برای بقای این کشور دارد، در این مرحله، نمیتواند «دروغ» بگوید. «چون دیگر برای عوامفریبی زمان ندارد. او میرود؛ اما مقاومت ادامه خواهد داشت، چه خوب که در چنین فرصتی، تمام خطاها و خیانتهای تاریخی اش را جبران کند.»
همچنان نبی ساقی، نویسنده، در برگهی فیسبوکش، نوشته است که وضعیت تغییر کرده است؛ تعدادی از ولسوالیها از دست رفته اند، تعدادی از شهرها نیز با تهدید جدی مواجه استند؛ در این شرایط، شتاب برای فراخوانی نشست فوقالعادهی پارلمان و تهاجم مخالفان، نشان میدهد که رییس جمهور، وضعیت را درک کرده است. «اوضاع اما عملا وقتی تغییر مثبت میکند که ارادهی جنگ واقعا به وجود آمده باشد، به وزرا صلاحیت داده شود، همکاری جهانی وجود داشته باشد، تداخل وظایف صورت نگیرد، از خیزشها و مردم قلبا حمایت شود و در مدیریت دولتی، از چهرههای مردمی استفاده شود.»
اسد کوشاه، کنشگر اجتماعی، نوشته است سخنان رییسجمهور غنی در پارلمان، دلگرمکننده بوده است. «او مستقیم علیه طالبان اعلام جنگ کرد و مردم را به اتحاد و مقاومت دعوت کرد؛ غنی گفت که او حاضر است برای دفاع مقدس جان بدهد.» کوشاه گفته است تا حدودی با رییسجمهور غنی، موافق است؛ چون، طالبان حاضر به گفتوگو نیست؛ از این رو، تنها راه باقیمانده در برابر این گروه، جنگ است.
شماری از منتقدان اما میگویند که رییسجمهور غنی، باید از شعاردادن و «کلیگویی» بگذرد و وارد میدان عمل شود. مقیم مهران، نویسنده، نوشته است که غنی در موقعیتی قرار گرفته که هم از سرکوب طالب خوشش میآید و هم دردش. «هر قدر طالب سرکوب شود، زمینه برای دوام انحصارش مساعدتر میشود؛ از این جهت، خوشش میآید؛ اما این که با سرکوب طالب اقوام دیگر قدرتمند میشوند و برای سرکوب طالب باید به اسماعیلخانها، کسانی که دو دور حکومتش را برای انزوای آنان کوشید، امتیاز بدهد، برایش دردآور است.»
مهران میافزاید که غنی باید یکی را فدای دیگری کند. «یا از لذت چشم بپوشد و قدرت را واگذار کند، یا درد سرکوب طالب را به جان بخرد؛ راه وسطی وجود ندارد. با شعار و کلیگویی، نمیتوان با طالب مبارزه کرد.»
آقای غنی در حالی در نشست فوقالعادهی پارلمان، در برابر طالبان اعلام جنگ کرده است از نزدیک به یک سال به این سو، تلاش برای رسیدن به تفاهم با طالبان از راه گفتوگو نتیجهای جز ادامهی جنگ و افزایش خشونت را در پی نداشته است. طالبان در این مدت، بیشتر برای بهدستآوردن امتیاز در میدان جنگ تمرکز داشته و با حملههای پیهم، نزدیک به ۲۰۰ ولسوالی را از تصرف دولت بیرون کرده اند؛ در این مدت، نیروهای امنیتی-دفاعی افغانستان، توانسته اند نزدیک به ۳۰ ولسوالی را دوباره از کنترل طالبان بیرون کنند.
همین اکنون، جنگ در شهرهای هرات، قلعهی نو بادغیس، غزنی، لشکرگاه در هلمند و تالقان در تخار میان نیروهای امنیتی و گروه طالبان جریان دارد.