گفتوگوهای آمریکا با طالبان در قطر، امروز یکشنبه(19 حوت) وارد دوازدهمین روز خود شده است، اما جزییاتی از این دور مذاکرات و یا پیشرفت احتمالی آن تاکنون انتشار نیافته است. این گفتوگوهای طولانی در پشت درهای بسته برگزار شده و ابهام درباره جزییات آن، نگرانیهایی را نیز برانگیخته است.
پنجمین دور مذاکرات میان طالبان و آمریکا در تاریخ هفتم حوت در قطر آغاز شد اما بعد از دو روز دوباره در تاریخ یازدهم حوت از سرگرفته شد و تاکنون ادامه دارد. انتظار میرفت که آمریکا در دور پنجم مذاکرات قطر، طالبان را به پذیرش آغاز گفتوگوهای صلح با دولت افغانستان تشویق کند.
گروه طالبان نیز پیش از برگزاری پنجمین دور گفتوگوهای صلح با امریکا، ابراز امیداوری کرده بودد که این گفتوگوها به خروج تمام نیروهای خارجی از افغانستان بینجامد و به افغانها اجازه دهد که خودشان برای پایان جنگ گفتوگوهای صلح را به پیش ببرند.
طالبان در عین حال تأکید کرده بودند که این دور از گفتوگوهای دوحه تا زمان دستیابی به یک نتیجه ملموس، ادامه خواهد داشت.
اما در اوج تلاشها برای کشانیدن طالبان به پای میز گفتوگوهای صلح و احتمال بیرونشدن نیروهای امریکایی از افغانستان در صورت به نتیجه رسیدن این گفتوگوها، پنتاگون مخالف خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان است.
فرمانده فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده میگوید شرایط سیاسی فعلی در افغانستان برای خروج کامل نیروهای امریکایی از این کشور آماده نیست. جوزف ووتل میافزاید برای جلوگیری از فعالیتهای گروههای تندرو خشونتطلب مانند القاعده و داعش، نیاز است امریکا در منطقه حضور داشته باشد.
جوزف ووتل در اینباره خاطرنشان کرد: «برای ما دستور خروج از افغانستان داده نشدهاست. این موضوع وابسته به اوضاع در افغانستان و روند صلح است. ما باید بر بنیاد پیشرفت در روند صلح درباره خروج تصمیم بگیریم؛ شرایط کنونی برای بیرون شدن فراهم نیست.»
با این حال شماری از آگاهان سیاسی افغانستان تاکید دارند که این دور از گفتوگوها میان گروه طالبان و مقامهای امریکایی، به دلیل مقاومت هردو طرف برای پذیرش شروط یکدیگر، طولانی شده است.
لیاقتعلی امینی میگوید: «با آنکه یک هفته و چند روز از برگزاری نشست میان طالبان و امریکا میگذرد، اما تاکنون به نتیجه ملموسی نرسیدهاند. یکی از دلایل میتواند این باشد که شرایطی را که طالبان مطرح میکند، برای امریکاییها قابل پذیرش نیست و همچنان امریکاییها هم تلاش دارند شرایط خود را به طالبان بقبولانند.»
کابل: برای آغاز گفتوگوهای مستقیم پیشرفتی به دست نیامده است
مقامهای امریکایی اعلام کردهاند که این کشور در مورد چهار مسأله کلیدی با تیم مذاکرهکننده طالبان به رهبری ملا برادر در شهر دوحهی قطر در حال گفتوگو میباشند.
رابرت پالادینو، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است که «مبارزه با تروریسم، خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، اعلام آتشبس و آغاز مذاکرات مستقیم طالبان با دولت افغانستان از محورهای اصلی گفتوگوهای جاری آمریکا با این گروه میباشد.»
اگرچه تاکنون نتایج این مذاکرات مشخص نشده، اما بر اساس اظهارات مقامهای حکومت افغانستان، گفتوگوهای آمریکا با طالبان درباره حداقل یکی از محورهای اصلی که آغاز مذاکرات مستقیم با دولت افغانستان است، پیشرفتی صورت نگرفته است.
هارون چخانسوری، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان با اشاره به این موضوعات تصریح میکند که زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه آمریکا با محمد اشرف غنی در تماس است.
او تاکید میکند که دولت افغانستان از هر اقدامی که در هماهنگی با برنامههای صلح این کشور صورت بگیرد و زمینه گفتوگوهای مستقیم حکومت افغانستان با طالبان را فراهم کند، حمایت میکند.
سخنگوی رئیسجمهور افغانستان در ادامه افزود که «تاکنون در زمینه آغاز گفتوگوهای مستقیم بین دولت افغانستان و طالبان در مذاکرات آمریکا با طالبان پیشرفتی صورت نگرفته است.»
شماری از آگاهان تاکید دارند که اگر طالبان حاضر بهگفتوگوهای مستقیم با دولت افغانستان نشود، هرگونه معامله آمریکا با طالبان درباره افغانستان فاقد مشروعیت بوده و اجرایی نخواهد شد. بنابراین عدم گفتوگوی طالبان با دولت افغانستان از نظر این آگاهان میتواند تمام گفتوگوهای صلح آمریکا با طالبان را با شکست روبرو کند.
«خاموشی و نگرانی بیمورد حکومت»
عبدالرب رسول سیاف، رییس شورای حراست و ثبات افغانستان و یکی از رهبران جهادی افغانستان، روز گذشته شنبه(۱۸ حوت) که در برنامه یادبود از مارشال محمد قسیم فهیم در کابل صحبت میکرد، حکومت افغانستان را به خاموشی در مورد روند صلح متهم کرد.
او تاکید کرد که حکومت باید در این راه شجاعانه عمل کند.
آقای سیاف تاکید کرد: «در یک طرف مذاکرات صلح روان است، اما در افغانستان، یک خاموشی و یک ورخطایی بیمورد حاکم است.»
او خطاب به حکومت تاکید کرد که در این مورد شجاعانه عمل کند و مردم افغانستان از هیچ پیشآمدی هراس ندارد و در کنار حکومت، یکجا از این روند حمایت خواهد کرد.
عبدالرب رسول سیاف گفت که «در مذاکرات صلح، باید هم آبروی ملت و هم آبروی دولت حفظ شود.»
حامد کرزی، رییس جمهوری پیشین افغانستان نیز در این برنامه تلاشهای امریکا را برای آمدن صلح در افغانستان تایید کرده و تاکید نموده که «ما منتظر هستیم که صلح به زودی بیاید، تا دیگر شاهد جان باختن بیشتر جگرگوشههای خود نباشیم.»
تأکید بر متحد شدن سیاسیون و حکومت
شماری از چهرههای سیاسی و پر نفوذ افغانستان از سیاسیون و حکومت کشور میخواهند که باید برای آوردن صلح متحدانه و از نزدیک کار کنند، نه اینکه برای ناکامی یکدیگر تلاش نمایند.
محمد کریم خلیلی رییس شورای عالی صلح افغانستان نیز در برنامه پنجمین سالیاد درگذشت مارشال محمدقسیم فهیم، معاون پیشین ریاست جمهوری حکومت وقت، از سران دولت وحدت ملی، حلقههای سیاسی و مردم خواست که با پروسه صلح، یکدست و به عنوان یک گروه واحد برخورد کنند، نه اینکه برای ناکامی و حذف یکدیگر تلاش نمایند.
آقای خلیلی تاکید کرد روند گفتوگوهای صلح به مرحله حساسی رسیده و باید با وحدت و همدلی با این روند برخورد صورت گیرد. او تصریح کرد: «نباید بگذاریم روند کنونی صلح به ناکامی بینجامد و بر خلاف خواستههای مردم، سمت و سو بگیرد.»
یونس قانونی، عضو ارشد حزب جمعیت اسلامی افغانستان و معاون نخست تیم انتخاباتی صلح و اعتدال نیز در این برنامه تاکید کرد که «رهبران سیاسی و دولت افغانستان برای پایان جنگ و درگیری باید صف واحدی را در حمایت از نظام و قانون اساسی در برابر گروه طالبان تشکیل دهند.»
عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان نیز در برنامه یادبود از مارشال محمد قسیم فهیم در کابل، در مورد سهمگیری مشترک سیاسیون و حکومت در روند صلح تاکید کرد که «صلح برای مردم افغانستان موضوع مهم است. بزرگان و ما باید همه برای منافع ملی یکجا شویم و راه را برای مردم افغانستان باز کنیم تا در صلح زندگی نمایند.»