عضو هیات مذاکره کننده حکومت: طالبان نمی توانند به صورت مستقل تصمیم بگیرند

پس از سرد شدن فضای گفت‌وگو در دور دوم گفت‌وگوهای مستقیم حکومت افغانستان با گروه طالبان و روی گردانیدن این گروه از میز مذاکرات صلح، انگشت انتقاد هیات گفت‌وگو کنندۀ حکومت افغانستان علیه طالبان، پیش از هر زمان دیگر بلند شده است.

اعضای هیات مذاکره کنندۀ حکومت افغانستان، طالبان را به پیمان شکنی و نداشتن استقلال عمل و صلاحیت در تصمیم‌گیری متهم نموده می‌گویند این گروه هنوز هم رویای پیروزی از راه نظامی را در سر دارند و به گفت‌گوهای صلح باورمند نیستند.

عبدالمتین بیک، عضو هیات مذاکره کنندۀ حکومت افغانستان در گفت‌وگو با یکی از تلویزیون‌های خصوصی افغانستان گفته است افزون بر دخالت استخبارات پاکستان جهت مختل سازی روند صلح افغانستان، عدم استقلال عمل و عدم صلاحیت گروه طالبان در تصمیم‌گیری‌های مذاکرات، سبب شده است که روند گفت‌وگوها متوقف شود و این گروه علاقه‌مندی چندانی به این روند نداشته باشد.

به گفتۀ آقای بیک :«گروه طالبان صلاحیت عمل و تصمیم‌گیری را در روند صلح ندارند.» و تغییر موضع آنان در دور دوم مذاکرات صلح نشان داد که این گروه از جای دیگری فرمان می‌گیرد.

این عضو هیات مذاکره صلح می‌افزاید که پس از برگشت هیات طالبان از پاکستان رفتار و رویکرد این گروه تغییر کرد و به‌جای تسریع روند گفت‌وگوهای صلح، رویکرد خصمانه را در پیش گرفتند.

آقای بیک، با اشاره به این‌که استخبارات بعضی کشورها به ویژه “آی‌اس‌آی” روند صلح افغانستان را مختل می‌کند گفت که استخبارات بعضی کشورها «مذاکرات صلح را به نفع خودشان نمی بینند» و در تلاش‌اند که روند مذاکرات صلح را مختل بسازند.

این عضو هیات مذاکره کنندۀ حکومت افغانستان تصریح کرد که به طالبان گفته شده است تا با افزایش بهانه تراشی و تأخیر روند مذاکرات صلح، منتظر خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان باشند و با پایان این روند رویای احیای امارت را در افغانستان به حقیقت تبدیل کنند.

آقای بیک گفت:«بهانۀ طالبان برای توقف روند مذاکرات این است که تا مشکل‌شان را با امریکا حل نکنند روند مذاکرات را پیش‌ نمی‌برند».

  در حالی‌که به گفتۀ او بر بنیاد موافقت‌نامۀ دوحه، زندانیان این گروه آزاد شد و روند خروج سربازان خارجی هم پیشرفت چشم‌گیری داشته است و این ادعای طالبان برای حل مشکل‌شان با امریکا بهانه‌یی بیش نیست.

به سخن آقای بیک، اگر منظور طالبان خروج کامل باشد، این خروج در موافقت نامه مشروط به شرایطی چون کاهش خشونت‌ها است که طالبان با افزایش خشونت‌ها نخواستند که این شرط برآورده شود. وی افزود«متاسفانه عامل افزایش خشونت‌ها، بن بست مذاکرات صلح و بحران کنونی طالبان‌اند و این عمل‌کرد گروه طالبان است که سبب دوام جنگ و دوام حضور نیروهای خارجی در افغانستان شده و ما با توجه به تعهدی که نسبت به ختم جنگ و تامین صلح داریم، تنها راه دست‌یابی به آن را گفت‌وگو می‌دانیم و به همین دلیل بر سر تسریع روند مذاکرات تاکید داریم».

بیک می افزاید که کاهش خشونت‌ها و توافق صلح از طریق مذاکرات حکومت افغانستان و طالبان از شرط‌های خروج نیروهای خارجی از این کشور است. به سخن او اما گروه طالبان با افزایش خشونت‌ها، ترک میز مذاکره و عدم تمکین به آتش‌بس به عنوان مهم‌ترین خواست مردم افغانستان و جامعۀ جهانی عامل اصلی دوام حضور نیروهای خارجی در افغانستان و طولانی شدن جنگ گریده‌اند.

آقای بیک، خاطر نشان ساخت که بهترین فرصت در تاریخ افغانستان برای ختم جنگ فراهم شده است اما طالبان با خودشان عامل ایجاد این بهانه‌ها‌اند و به گونۀ قصدی می‌خواهند این فرصت را هدر دهند.

آقای بیک گفت: «تصور طالبان این است که آنان از راه جنگ نظام را سقوط بدهند و امارت مورد نظر شان را احیا کنند در حالیکه این امر ناممکن است».

این عضو هئیت مذاکره کنندۀ حکومت، با بیان این مطلب که توافق‌نامۀ دوحه طالبان را دچار توهم کرده است، گفت که طالبان گمان می‌کنند با امضای این موافقت‌نامه به پیروزی بزرگی دست یافته‌اند و به همین دلیل راه پیروزی‌های بعدی‌شان را در جنگ جست‌جو می‌کنند نه در صلح.

آقای بیک تأکید کرد که طالب حالا به جایی رسیده است که برگشت برایش بسیار مشکل است و هیچ بهانه‌یی برای طالبان باقی نمانده است تا از آن برای دوام جنگ و خون‌ریزی استفاده کنند.

بر بنیاد موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰  این گروه در برابر خروج سربازان امریکایی از افغانستان و رهایی زندانیان‌شان از زندان‌های حکومت این کشور، متعهد بر کاهش خشونت‌ها و آغاز گفت‌وگوهای مستقیم با حکومت افغانستان شدند که تحولات برخواسته از موافقت نامۀ دوحه اما نشان داد که گروه طالبان برخلاف تعهدات‌شان خشونت‌ها را افزایش داده و بر میز مذاکرات صلح پشت کردند.

پس از آغاز مذاکرات مستقیم هیات حکومت افغانستان و گروه طالبان در دوحۀ قطر به تاریخ ۱۳ ستمپیر ۲۰۲۰ که منجر به توافق روی چارچوب مذاکرات صلح میان هر دو طرف گردید، انتظارها بر این بود که دور دوم مذاکرات صلح منجر به آتش‌بس و ختم جنگ شود.

۶ جنوری ۲۰۲۱ دور دوم مذاکرات بین‌الافغانی در دوحه قطر آغاز شد هیأت هر دو طرف طی رشته تویت‌هایی اعلام کردند که در این نشست تصمیم گرفته شد تا دو جانب برای بحث در مورد موضوعات اجندای مذاکرات در روزهای پیش رو کار کنند اما چنین نشد.

هر چند امید‌واری‌ها بر این بود که با بحث روی موضوعات آجندا، روند صلح افغانستان شاهد پیشرفت‌های چشم‌گیری باشد اما پس از آن‌که درخواست طالبان برای رهایی ۷ هزار زندانی باقی مانده و بیرون کردن نام رهبران‌شان از فهرست‌های سیاه جهانی به دلیل مخالفت حکومت افغانستان بی نتیجه باقی ماند هیات این گروه میز مذاکره را ترک کرده و در سفری به مسکو از استعفای رییس جهمور غنی سخن به میان آوردند.

از آغاز مذاکرات صلح گروه طالبان با امریکا، طالبان بسیاری از مطالبات‌شان از جمله رهایی زندانیان و خروج سربازان خارجی را به‌دست آوردند اما این گروه از آغاز تا اکنون در برابر یگانه خواست جامعۀ جهانی و حکومت و مردم افغانستان که همانا آتش‌بس است تمکین نکرده است.