امرالله صالح معاون نخست دولت اشرف غنی در یادداشتی نوشته است که طالبان از همه پرسی و انتخابات مانند خبر مرگ نفرت و هراس دارد، زیرا می داند نزد مردم افغانستان جایگاه ندارد.
آقای صالح در یادداشتی امروز (پنجشنبه 20 اسد) نوشته است که «جامعه و ملت در افغانستان به شدت منقسم و متفرق شده است. تسلط طالبان بر کشور این نفاق را تا لبه ی پرتگاه و فروپاشی پیش برده است. استفاده ابزاری از دین برای ساختن دیکتاتوری اقلیت و سرکوب غیر طالب کشور را به جایی خواهد رساند که دیگر مسجد هم محل اجماع و تسامح برای همه نباشد و مساجد نیز به اساس سمت، زبان و سلیقه تقسیم گردد.»
وی افزوده است «تکبر و خود بزرگ بینی طالب که به اساس دسیسه دستیاب به سلطه ی نامشروع شده است از هر دید لرزان است. تاکنون این گروه بخاطر تحکیم حضور خود به هیچ روش نرم و انسانی روی نیاورده است.»
به گفته ی وی، تاریخ کشور و وضعیت های مشابه در کشورهای دیگر نشان داده که وسایل سرکوب و خفه سازی جامعه در یک مقطع زمانی موثریت خود را از دست می دهد و رژیم های خودکامه بخصوص بی اقتصاد لگدمال مردم می شوند.
امرالله صالح افزوده است: «اگر طالب دارای جایگاه اجتماعی است چرا از همه پرسی و انتخابات هراس دارد و از این اصطلاحات همانند خبر مرگ نفرت دارد. پاسخ واضح است. طالب منفور است و جایگاه ندارد. گذشت زمان از نفرت مردم نخواهد کاست. در چنین حالتی که از دید عاطفه و احساس چیزی به اسم «هموطن» بودن خیلی کمرنگ و کم بها شده است و نباید توقع داشت که کسی فراتر از حوزه خاص مخاطب پیدا کند.»
او همچنین گفته است که از دید سیاسی متاسفانه افغانستان حوزه واحد نیست. بازهم متاسفانه؛ لهذا بیشتر کسانی که مصاحبه می دهند دنبال تحکیم جایگاه خاص خود در حوزه خاص سمتی – زبانی و سیاسی اند. به یقین هیچ کس به سلیقه و طعم سیاسی «ما» سخن نخواهد گفت و « ما» به طعم و خوش «دیگران».
وی علاوه کرده قشر سیاسی در این جامعه ی متلاشی شده دنبال روایت افغانستان شمول نیست. روایت افغانستان شمول نیز بدون به تجربه گرفتن گفتمان عمیق ملی شکل نخواهد گرفت. حالا نیاز است که این جامعه ی «ما» و «دیگران» با توسل به دیالوگ با مفهوم و گفتمان جدی و صمیمانه «مای» نو را تعریف کند و منجر به گشایش و سیستم همه پسند گردد. در غیر آن رشته هایی که تاکنون افغانستان را تا امروز افغانستان حفظ کرده هر روز ضعیف و ضعیف تر می شود.
امرالله صالح می گوید «ملا هیبت الله تا امروز از کشتار هزاره ها حتی یاد نکرده است؛ هزاره ها شامل حوزه سیاسی و عقیدتی او نیست. حتی کسان دیگری که از امنیت بهتر سخن می گویند دچار این «دیگر ستیزی» اند. با مد نظرداشت چنین دیدگاهی توقع ما از اینکه چه کسی باید چه بگوید که دل ما یخ کند تقلیل می یابد. در آن حالت به عوض تلاش برای نفوذ در مصاحبه و افکار «دیگران» توقعات خود را بهتر مدیریت کرده و واقع بین می شویم.»
معاون پیشین رئیس جمهور می افزاید: «از من در هارد تاک سوال شد که شکست خوردید؛ من گفتم که جمهوریت شکست خورد اما «ما» زنده ایم و شکست را قبول نداریم. گفت شما کیستید؟ گفتم ما یک حوزه سیاسی و مردمی هستیم. این حوزه از دید مردمی دارای رهبری، ساختار، انگیزه، مرام و مانیفست سیاسی است و انکار آن قیمت بلند خواهد داشت.»
امرالله صالح در پایان مطلبش نوشته است که «شش ماه قبل مقاومت در یک دره بود. حالا در شش دره و تا سال دیگر در شصت دره گسترش خواهد یافت. طالب گم شدنیست. یک سال از تسلط طالب گذشته است و او هنوز به این نتیجه نرسیده که زن آدم است و یا نیم آدم. این دستگاه زشت سقوط می کند. مطمئن باشید.»
