خروج نیروهای امریکایی و فرصت جولان طالبان

تحفه‌ی امریکایی‌ها به طالبان شدت‌گرفتن جنگ و کم‌رنگ‌شدن صلح است؟
رییس‌جمهور ترامپ چگونه به صورت ناگهانی در هفته‌های اخیر تصمیم خروج زودهنگام نیروهای امریکایی را روی دست گرفت. هم‌زمان با این‌که هیئت مذاکره‌‌کننده‌ی دولت افغانستان و طالبان در قطر سرگرم گفت‌وگو استند. طالبان در میز مذاکره حضور دارند؛ اما حملات و جنگ ادامه دارد.
پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۳ نوامبر در ایالات متحده‌ی امریکا؛ دونالد ترامپ در تویتی گفت: نیروهای امریکایی‌ای که در چارچوب نیروهای ناتو در افغانستان خدمت می‌کنند، تا اول کریسمس به خانه بر می‌گردند. یک هفته بعد از آن رییس‌جمهوری، مارک اسپیر وزیر دفاع را به دلیل مخالفت با خروج نیروها برکنار کرد. پنتاگون در ۱۷ نوامبر اعلام کرد که ۴۵۰۰ سرباز باقی‌مانده‌ی امریکایی در افغانستان را به ۲۵۰۰ تن کاهش خواهد داد. این روند تا۱۵ جنوری -۵ روز پیش از رسیدن جو بایدن به دفتر ریاست‌جمهوری- تکمیل خواهد شد.
برای افغانستانی‌ها این آخرین انتظار است که چگونه سیاسیون امریکا می‌توانند روی تقسیم‌اوقات در میدان جنگ تاثیر بگذارند. جنگ با گروهی که امریکا در ۲۰۰۱ به دلیل پناه‌دادن القاعده آن را سرنگون کرد.
برای برخی‌ها گفت‌وگوهای دوحه، تصمیم عجولانه برای پایان‌دادن به جنگ طولانی امریکا و نتیجه‌ی ناگوار برای آینده‌ی افغانستان است.
فوزیه کوفی، عضو هیئت گفت‌وگوکننده، می‌گوید که در جریان گفت‌وگو فشار جدی‌ای از طرف امریکایی‌ها وجود دارد که هیچ کمکی به روند مذاکره نمی‌تواند. خانم کوفی گفته است که امریکایی‌ها، در این جنگ ماندنی نیستند؛ اما می‌دانیم خروج مسوولانه می‌تواند منجر به کاهش خشونت‌ شود.

نگرانی ناتو
ناتو نگرانی جدی خود را در این مورد ابراز کرده است. ینس ستونبرگ، منشی عمومی ناتو، هم‌زمان با اعلام خروج نیروها از افغانستان گفت: اکنون ما با یک تصمیم دشوار مواجه استیم، ما نزدیک به ۲۰ سال در افغانستان بودیم، شرکای ناتو می‌خواهند تا زمان نیاز در این‌جا باقی بمانند. خروج نابه‌هنگام هزینه‌ی هنگفتی به دنبال خواهد داشت.
او افزود که نگرانی از تبدیل‌شدن دوباره‌ی افغانستان به پناگاه امن‌ تروریستان -که بالای ملت‌های ما حمله کنند- وجود دارد.
خانم کوفی، می‌گوید که تاکید امریکا به خروج از افغانستان فضا را به طالبان طوری فراهم کرده است که آنان احساس می‌کنند در جنگ برنده شده ‌اند. طالبان باورمند شدند که در میز مذاکره چیزی به دست نمی‌آورند و میدان جنگ را داغ نگه ‌می‌دارند.
‌‌
توافق‌نامه‌ی امریکا-طالبان
پس از سال‌ها چانه‌زنی و گفت‌وگو، طالبان و امریکا در فبروری گذشته توافق‌‌نامه را امضا کردند. در متن این توافق‌نامه روی آزادی ۵۰۰۰ زندانی طالبان برای اعتمادسازی و تعهد طالبان برای جلوگیری استفاده از خاک افغانستان توسط گروه‌های تروریستی و هم‌چنان آغاز گفت‌وگوهای داخلی که یک ماده‌ی آن آتش‌بس است، تاکید شده است.
امریکایی‌ها در این مورد پیش‌شرط‌های داشته اند و گفته اند؛ در صورتی که طالبان ۸۰ درصد خشونت‌ها را کاهش بدهند، نیروهای امریکایی به اساس تقسیم‌اوقات از پیش تعیین‌شده به بیرون‌شدن ادامه می‌دهند؛ اما زمانی خروج از افغانستان ادامه دارد که طالبان خشونت‌ها را در سراسر کشور افزایش داده اند که در نتیجه‌ هزار‌ها تن کشته و ده‌ هزار دیگر بی‌جا شدند.
امریکایی‌ها شاهد حملات موتربمب طالبان بر افراد غیرنظامی بودند؛ اما روند خروج را تعطیل نکردند. در ماه اخیر، زمانی که طالبان حملات را برای تصرف لشکرگاه مرکز ولایت هلمند را راه‌اندازی کردند، از نیروهای بین‌المللی برای عقب‌زدن آنان درخواست شد.
یکی دیگر از حملات شدید طالبان بر ولایت کندهار بود که نزدیک به ۳۵۰۰ طالب در آن اشتراک داشتند و از نیروهای امریکایی برای عقب‌زدن کمک خواسته شد. فرمانده‌ی پولیس گفته است؛ در صورتی که حملات هوایی نباشد، طالبان حملات را متوقف نمی‌کنند.

همه‌ی طالبان ترامپ را دوست دارند
مقامات غربی در کابل گفته اند؛ طالبان از این‌ که ترامپ در انتخابات ببازد، خیلی ناراحت به نظر می‌رسند؛ زیرا ترامپ خواهان خروج است و هیج توجهی به این موضوعات ندارد. آن‌ها ترامپ را دوست دارند و هردو طرف بدون درنظرداشت شرایط به خروج پافشاری می‌‌کنند. کاهش نیروها به ۲۵۰۰ سرباز امریکایی در افغانستان خیلی دشوار است. کاهش بیش از حد نیروها، نه تنها بحث کمکی دارد؛ اما برای کسی که در صفوف این نیروها کار می‌کند، هم‌کاری با نیروهای افغانستان را سخت می‌سازد. در حقیقت توافق‌نامه‌ی‌ شکننده‌ی قصر سپید با طالبان و خروج نیروهای امریکا، موقف اشرف غنی را در میز گفت‌وگوهای قطر ضعیف می‌کند. یکی از گزینه‌های که منجر به برکنای اسپر شد، همین موضوع بود. او به صورت مخفیانه گفته بود که خروج سریع منجر به افزایش حملات طالبان می‌شود.
جان آلن، فرمانده‌ی پیشین نیروهای ناتو در ۲۰۱۳، گفته است که این (برکناری اسپر) سیاسی بوده و هیچ گزینه‌ی تخنیکی وجود نداشته است.

بحث در میان طالبان
رهبران طالبان در دوحه به ایجاد یک راه‌حل و توقف جنگ موقف روشن نداشته اند و بیش‌تر تاکید شان بر نظام است که پس از سال ۱۹۹۰روی دست داشتند. در آن زمان زنان در خانه‌ها قفل شدند و دختران از آموزش بازماندند. اکنون در میان رهبران طالبان باورمندی بر این است که توافق دوحه سند برنده‌شدن آنان در جنگ است.
میشل سمبل، کارشناس افغانستانی در دانشگاه بلفاست، می‌گوید که طالبان هنوز به برنده‌شدن از طریق جنگ پافشاری دارند و هیچ قدمی برای ایجاد راه ‌حل سیاسی بر نداشته اند.
او گفت؛ در صورتی که نیروهای امریکایی به ۲۵۰۰ تن کاهش بیابد در فصل تازه‌ی جنگ ( فصل بهار) طالبان برنده‌شدن از طریق جنگ را نسبت به گفت‌وگو ترجیح می‌دهند. یک گزینه‌ی روی دست طالبان، ایجاد حکومت عبوری است که ممکن با حمایت امریکا و اقشار مختلف باشد؛ اما ادامه‌ی جنگ به معنای تک‌روی طالبان است که مردم را فراموش کرده و در نهایت منجر به یک جنگ داخلی دیگر خواهد شد.
میشل گفت که این فراموش نمی‌شود که در دوحه برای طالبان می‌گویند: حمله نکنید، این کار را نکنید؛ اما آنان چون فکر می‌کنند برنده استند، به حملات ادامه می‌دهند؛ اما امریکا به ‌جای سرعت‌دادن به خروج، می‌تواند از روش‌های متفاوت جنگ و صلح استفاده کرده و برای ایجاد یک راه ‌حل سیاسی معقول پیش بروند.

منبع: مجله کریستین ساینس مانیتور

مترجم: ابوبکر صدیق